Beter leven-keurmerk

Bij de start van Beter Leven Varken in 2010 is in een aantal criteria bepaald dat hier bij nieuwen verbouw doch uiterlijk per 01-01-2025 aan voldaan moet worden. Veel van de aan Beter Leven Varken deelnemende varkenshouders hebben in de afgelopen jaren bij nieuw- of verbouw hun bedrijf al aan deze criteria aangepast. Er zijn ook nog deelnemende varkenshouders die dit nog moeten doen en het einde van de overgangstermijn nadert.

Het bedrijf wordt gecontroleerd op basis van de tijdens de controle geldende criteria en aanvullende besluiten. Tijdens de Beter Leven controle in december 2024 worden de criteria waarvan per 01-01-2025 de overgangstermijn afloopt nog niet gecontroleerd, indien er op dat moment nog geen ver- en/of nieuwbouw heeft plaatsgevonden. Vanaf 01-01-2025 worden de criteria waarvan per 01-01-2025 de overgangstermijn verloopt standaard meegenomen tijdens de Beter Leven controles (naast de al eerder geldende criteria).

Dit is een bekend probleem, echter is hier nog geen besluit over genomen. Op dit moment laat de Dierenbescherming door een bureau deskundig op het vlak van bouw en vergunningverlening veehouderij uitzoeken welke van de criteria waarvan per 01-01-2025 de overgangstermijn afloopt vergunningplichtig zijn. Op basis van de uitkomsten van dit rapport zal een besluit worden genomen hoe hiermee om te gaan. Er kunnen hierover nu nog geen uitspraken worden gedaan. Wel wordt aangeraden om een dossier bij te houden.

Nee, dat mag niet. Daglichtlampen worden niet gezien als een volwaardig alternatief voor daglichtoetreding. Beter Leven varkensstallen zullen bij nieuw- en/of verbouw na 01-01-2011, doch uiterlijk per 01-01-2025 voorzien moeten zijn van daglicht doorlatend oppervlakte. De minimale benodigde percentage daglicht doorlatend oppervlakte is verschillend bij daglichtoetreding via de zijwand, het dak of een daglichtkoker. Ook zijn de benodigde minimum percentages verschillend voor Beter Leven 1, 2 en 3 sterren. Zie de criteria voor de minimale percentages.

De Dierenbescherming heeft geen bezwaar tegen het gebruik van andere materialen zoals melkglas, glasblokken of polycarbonaat kanaalplaat als daglicht doorlatend oppervlakte. Wel dienen deze materialen een gelijke totaal hoeveelheid daglicht door te laten als bij daglichtoetreding via standaard glas. Dit kan aan de hand van de lichtdoorlatendheid (transmissiewaarde) bepaald worden. Bij een lagere transmissiewaarde zal er gecompenseerd moeten worden met een groter daglicht doorlatend oppervlakte.

Rekenvoorbeeld:

De vloeroppervlakte in de stal bedraagt 100 m2 . De ramen in de zijwand moeten dan minimaal 2% van de vloeroppervlakte beslaan, oftewel 0,02 × 100 m2 = 2 m2 . De daglicht doorlatend oppervlakte van het beoogde materiaal heeft echter een transmissiewaarde van 58%.

Hoe groot de daglicht doorlatend oppervlakte moet zijn wordt als volgt berekend. Hierbij wordt de aanname gedaan dat de transmissiewaarde 0,8 bedraagt voor standaard glas:
(0,8/transmissiewaarde × percentage daglicht doorlatend oppervlakte × vloeroppervlakte)
0,8/0,58 × 0,02 × 100 m2 = 2,76 m2

NB: De Dierenbescherming raadt aan om het op deze manier te compenseren. Op dit moment wordt hier nog niet op geborgd, in de volgende herziening zal bovenstaande worden opgenomen in de criteria.

Ja, indirect daglicht is ook toegestaan. Hierbij dient te worden uitgegaan van de oppervlakte
van het kleinste raam (binnen of buiten) als beperkende factor bij het berekenen van daglicht
doorlatend oppervlakte. Oftewel de oppervlakte van het kleinste raam bepaalt de daglicht
doorlatend oppervlakte.

Nee, daglichtkokers mogen niet in de zijwand geplaatst worden. Enerzijds omdat de Dierenbescherming in lijn wil blijven met de Maatlat Duurzame Veehouderij en anderzijds omdat er meer risico’s zijn op belemmeringen in de daglichtoetreding door bijvoorbeeld de nabijheid van gebouwen/bomen.

Ja, dat mag. Let er wel op dat de kalk weer wordt verwijderd na de zomerperiode zodat de daglichtoetreding de rest van het jaar niet wordt verminderd. Als toegestane periode waarin mag worden gekalkt, wordt het zomerhalfjaar van het KNMI gehanteerd: van 1 april tot en met 30 september. De kalklaag dient overigens nog wel daglicht door te laten. Deze mag dus niet zo dik zijn dat het natuurlijk dag- en nachtritme niet meer is waar te nemen in de stal. Zie ook het aanvullend besluit d.d. 20-12-2023

Nee, dit mag niet. In criterium AH04 is opgenomen dat bij ver- en/of nieuwbouw na 01-01- 2011 doch uiterlijk met ingang van 01-01-2025 de luchtinhoud van de stal minimaal 1,2 m3 per big is. Dit kan worden berekend door: de inhoud van de afdeling (lengte x hoogte x breedte) te delen door het aantal biggen. In hoeverre de lucht boven het plafond direct beschikbaar is en hoeveel invloed dit heeft op de luchtkwaliteit, is wat betreft de Dierenbescherming twijfelachtig. Daarom is het niet toegestaan om de inhoud boven het plafond mee te nemen.

De minimale hoeveelheid kubieke meter is een middel ten behoeve van een goed stalklimaat. In de aanstaande herziening worden andere manieren omschreven om een goed stalklimaat te borgen, vanuit nieuwe monitoringstechnieken. Er is besloten dat bedrijven die niet kunnen voldoen aan de eisen voor luchtinhoud per big per 01-01-2025, een alternatief wordt geboden door versneld over te gaan op digitale monitoring en daarop gebaseerde sturing van het stalklimaat. Zie hiervoor het aanvullend besluit d.d. 20-12-2023. In de loop van 2024 volgt meer informatie.

Een zeug kan inderdaad met haar neus tegen de voerbak aan gaan liggen. Echter, de zeug zal dit niet altijd doen waardoor er ook momenten zijn dat de biggen wel over de grond om de zeug heen kunnen lopen. Als de biggen een paar dagen oud zijn, zouden ze ook over de neus heen kunnen springen.

Verstelbare vloeren blijven toegestaan. De vloeren vormen veelal slechts in de eerste dagen een potentieel obstakel.

Ja, het gebruik van driekantrooster is en blijft toegestaan voor alle diercategorieën zo lang deze voldoende grip geef. Dit geldt ook voor andere materialen. Er veranderen bij nieuwen/of verbouw, doch uiterlijk per 01-01-2025 twee dingen: De eerste verandering is dat specifiek betonvloeren bij aanschaf moeten voldoen aan een stroefheid van 63 Leroux of FSC2000 waarde 0,60. De tweede verandering is dat wanneer de mestplaats dicht is, deze dient te worden ingestrooid. Zie ook het aanvullend besluit d.d. 20-12-2023.

Nee, dit mag niet. In criterium Z10 (Uitfaseren voerligboxen met uitloop) is opgenomen dat bij ver- en/of nieuwbouw na 01-01-2011 doch uiterlijk met ingang van 01-01-2025 geen gebruik meer gemaakt mag worden van voerligboxen. Zeugen mogen na aflopen van de overgangstermijn bij calamiteiten dus ook niet meer worden afgezonderd van de groep door middel van een voerligbox. Een alternatief is bijvoorbeeld om een agressieve of gewonde zeug tijdelijk af te zonderen in de ziekenboeg.

Ja, dat mag onder voorwaarde van méér oppervlakte per dier. Als varkens in grotere groepen samenleven kunnen zij als het ware ruimte van elkaar ‘lenen’ en op die manier verschillende functiegebieden onderscheiden in het hok. In sommige bestaande situaties is het niet mogelijk, of minder wenselijk, om grotere groepen te vormen. Om die reden is er besloten de staffel te verzachten t.a.v. maximale bezetting in kleinere groepen voor 1 ster varkensbedrijven. Zie het aanvullend besluit d.d. 20-12-2023.

In criterium Z08.1 staat beschreven dat er voor zeugen minimaal 1,3 m2 dichte vloer moet zijn per 2,25 m2 . Dit blijft onveranderd in de nieuwe situatie. Rekenvoorbeeld: Het hok biedt plaats aan 12 zeugen en is 12 × 2,25 m2 = 27 m2 groot. Hiervan beslaat 12 × 1,3 m2 = 15,6 m2 dichte vloer. Per 01-01-2025 is de bezetting van koppels t/m 19 dieren minimaal 2,40 m2 per zeug. In dit hok mogen dan 27/2,40 = 11,25 = 11 zeugen worden gehuisvest. De regels voor dichte vloer zijn nog steeds 1,3 m2 per 2,25 m2 en blijven dus ongewijzigd. De vloer hoeft niet te worden aangepast, er is nu in verhouding meer oppervlakte dichte vloer per zeug beschikbaar.

De doorgangen voldoen wanneer deze makkelijk toegankelijk zijn voor de varkens. Zo moeten er met gemak twee varkens tegelijkertijd kunnen passeren, bevinden zich geen obstakels in de doorgang en is deze voldoende verlicht. Ook bevat de doorgang zo min mogelijk haakse bochten of dode hoeken. De details hierover zijn te vinden in het aanvullend besluit van d.d. 2- 12-2022 en 27-09-2023.

Wanneer hokken aan elkaar worden verbonden om te kunnen voldoen aan een bepaalde groepsgroote, moeten de doorgangen altijd open zijn. Uitgangspunt is dat stabiele groepen en tijdelijk sluiten en weer openen van doorgangen, tot nieuwe hiërarchie gevechten zou kunnen leiden. Er zijn een beperkt aantal uitzonderingen beschreven in het aanvullend besluit d.d. 27- 9-2023 welke te maken hebben met het opleggen van specifiek speenbiggen, besmetelijke ziekten en het afleveren van varkens.