Wat betekenen nieuwe stikstofmaatregelen voor de blijver?

Er zijn drie groepen ondernemers die door willen met hun bedrijf voor wie de stikstofbrief van Van der Wal een extra grote impact heeft. De PAS-melders, piekbelasters en ondernemers die willen bouwen.

PAS-melders

Het legaliseren van PAS-melders heeft prioriteit voor het kabinet. Daarvoor stelt het kabinet 250 miljoen euro beschikbaar voor provincies om maatwerk toe te passen. “De exacte invulling van dit maatwerk is niet bekend, maar is voornamelijk bedoeld om de legalisatie in specifieke gevallen te versnellen”, zo zegt Jeroen van Boxmeer

"Dit zal niet voor alle PAS-melders een oplossing zijn", aldus Jeroen. “De overheid belooft in de laatste brief niet langer dat alle PAS-melders gelegaliseerd worden, maar schrijft: ‘Het doel is om een groot deel van de PAS-melders te kunnen legaliseren.’”

Schadeloket voor PAS-melders

Er komt een schadeloket voor de PAS-melders die buiten de boot vallen. Dat wil niet zeggen dat ondernemers die met dwangsommen te maken krijgen door handhaving daarmee direct geholpen zijn. Op aanpakstikstof.nl stelt het Rijk dat het niet mogelijk is om een opgelegde dwangsom te vergoeden. Dit omdat hierbij het risico bestaat dat deze moet worden terugbetaald, wanneer deze niet voldoet aan de juridische kaders.
PAS-melders kunnen het best proberen het heft in eigen hand te nemen en extern te salderen. Dit is in de meeste provincies nog mogelijk. “Dit is zeker de moeite waard om over na te denken als er stoppende bedrijven in de buurt zitten”, aldus Jeroen. Wel zal bij deze aanpak er extra aandacht moeten zijn voor het behoud van rechten voor een eventueel schadeloket. Het kan niet de bedoeling zijn dat bedrijven die ter beperking van verdere schade zelf oplossingen zoeken daarna afgewezen worden voor een schade compensatie, maar het is wel zaak daar vooraf goed over na te denken.

Bedrijven met bouwplannen

Bouwen op basis van intern salderen is vanaf 1 januari 2024 vergunningsplichtig. Bij een nieuwe vergunningaanvraag komt een actualisatieplicht in verband met latente ruimte. “Dit kan leiden tot het advies vóór de vergunningaanvraag start te kijken naar manieren om latente ruimte te benutten”, zegt Jeroen. Bij aanvragen met emissiearme systemen (alle systemen) lijkt niet langer uitgegaan te worden van RAV-cijfers, maar lijkt de passende beoordeling de norm te gaan worden. Jeroen: “Die passende beoordeling trekt vergunningverlening uit het slob, maar is wel een stuk uitgebreider.”
Bij bedrijfsontwikkeling met behulp van extern salderen gaat het afroompercentage van 30% naar 40%. Het zal niet meer mogelijk zijn om extern te salderen met 'slapende' vergunningen. “Voor zowel intern als extern salderen zijn in de stikstofbrief de contouren geschetst, maar de exacte invulling is nog niet gemaakt. Daarom moet in elke situatie gekeken worden naar de beste oplossing.”

Piekbelasters

In de stikstofbrief staat dat piekbelasters door de overheid volop ondersteund en gestimuleerd worden in manieren om de uitstoot vrijwillig te reduceren tot (nagenoeg) nul. De opties die hiervoor gegeven worden voor boeren die willen blijven ondernemen zijn (een combinatie van) innovatie, extensivering, vermindering veestapel, omschakeling naar een ander type bedrijf en verplaatsing.
Al in januari 2023 wil de overheid in gesprek met piekbelasters om deze opties met hen te bespreken. “Ondernemers doen er goed aan vanaf de start van die gesprekken uit te gaan van realistische afspraken en plannen die ook aansluiten bij de wensen van de ondernemer en de mogelijkheden van het bedrijf”, besluit Jeroen.