Blog: een oververhit energienet, wat nu?

De netbeheerders zeggen over de komende jaren niet te gaan investeren in het verzwaren van het energienet. Zij leggen het probleem neer bij de opwekkers, maar dus ook de mogelijkheid om oplossingen te vinden. Een agrarisch ondernemer is hier in die zin de dupe. Zij willen namelijk graag investeren om rendement te maken, hun bedrijfsvoering te verduurzamen en natuurlijk om hun imago richting de maatschappij verbeteren.

Moment van melken

Het grootste probleem ligt bij de verdeling van de afgifte van de energie over de dag. Voor zonnepanelen is dit bijvoorbeeld erg piekgebonden: de meeste energie wordt rond het middaguur afgegeven. De melkveehouder heeft over het algemeen dan juist de minste energieafname en zal zijn energie af moeten geven aan het energienet, wat dus bijdraagt aan de overbelasting.

Wat nou als we deze piek op lokale schaal kunnen verschuiven naar een moment waarin de energievraag van een of meerdere melkveehouders het hoogst is: de melkbeurt. Op die manier kan de eigen opgewekte energie verbruikt worden op het bedrijf zelf. Dit wordt (afhankelijk van het type energievraag) gedaan door een gedeelte van de opgewekte energie op te slaan, bijvoorbeeld in de vorm van een lithium-accu of een flow-batterij. Dat is 'peak-shaving'; de piek van de opbrengst van zonnepanelen wordt afgevlakt en verschoven naar een ander moment.

Opslagsysteem

Daarnaast kan op basis van energiemanagement gewonnen worden, ten behoeve van peak-shaving. Dit kan door de grotere energievragers, zoals een mestmixer, mestschuiver of mestdroger, te laten functioneren als de piek van de opwekking is bereikt. Dit is ook nodig om de capaciteit van het opslagsysteem te drukken, waardoor de prijs van de investering gedrukt wordt.

De kosten van een opslagsysteem, en bijbehorende techniek, zijn wel aan de hoge kant. Afhankelijk van de situatie variëren de kosten voor lithium-ion van € 750 tot € 1250 per kWh. Wanneer de benodigde opslagcapaciteit om enkele dagen te kunnen overbruggen 350 kWh is, dan komt dit uit op zo'n € 350.000. Daartegenover staat dat je de energie, die je anders op het net had moeten afzetten tegen de kostprijs, nu bespaart. Daarbij hoef je geen dure energie (inclusief energiebelasting) af te nemen.

Natuurlijk is er tevens de mogelijkheid om energie op te wekken om de beperkingen van de netbeheerders heen. De rendementen hiervan zijn in ieder specifiek geval anders, mede omdat de energievraag en opwekking op elk bedrijf verschillend is.

Zonnige maanden

Verder vindt het grootste rendement op het bedrijf plaats in de zonnige maanden (voorjaar tot begin najaar). Maar wat is het verdienmodel voor in de winter? Door de capaciteit van het opslagsysteem is het mogelijk om te handelen op de onbalansmarkt: het systeem wordt een tijdelijke haven voor een te veel aan energie en laat dit weer los op het net wanneer dat wordt gevraagd. Voor deze diensten worden per kWh kleine bedragen vergoed. Maar, elke cent is het begin van 1 miljoen, zo kan het financiële rendement van het systeem 's winters opboksen tegen de besparing van de zomer.

Al met al zijn er dus wel mogelijkheden om toch duurzame energie op te wekken buiten de netbeperkingen om. Vanzelfsprekend staat dit allemaal nog in de kinderschoenen en zal de tijd leren wat netbeheerders vinden van de oplossing en wat ondernemers vinden van de investering. Echter, 20 jaar geleden keken de meesten eveneens met gefronste wenkbrauwen naar zonnepanelen. Wellicht is over 20 jaar deze oplossing net zo normaal als het investeren in zonnepanelen.

Deze blog van Stijn Haarhuis is online verschenen op Boerenbusiness.nl.