Een risicoloze investering

We maken kennis met Toon Vernooij op een stralend zonnige dag, zo een waar je als ondernemer met een dak vol zonnepanelen en een boomgaard vol fruit heel gelukkig van wordt. Toon is zo’n gelukkige ondernemer. Hij investeerde onlangs in een nieuwe hal met koelcellen en een fustopslag en liet het dak daarbij gelijk voorzien van zonnepanelen. 

“Ik heb gelijk een goed zonjaar te pakken”,  begint Toon zijn verhaal. “Zon is goed voor mijn fruit, want het kan wel gezond zijn, maar het moet vooral smaak hebben. Fruit heeft zon nodig om op smaak te komen. Dat is dit jaar goed gelukt!” Maar naast dat Toon de zonuren koesterde voor zijn fruit, keek hij met regelmaat naar het monitoringsscherm  van de nieuw geplaatste 602  zonnepanelen. “Ik heb dit jaar al direct boven verwachting 170.000 kWh aan energie geproduceerd. Dat is al 10.000 kWh meer dan voor een jaar berekend was, en het jaar is nog niet eens voorbij. Dat is toch een leuk begin als eerste jaar met zonnepanelen.” 
Joan van de Heuvel, specialist duurzame energie, begeleidde Toon vanaf de rendementsberekeningen tot de daadwerkelijke plaatsing van de zonnepanelen. “Toon heeft inderdaad gelijk een goed jaar te pakken. We hebben relatief heel veel zonne-uren gehad.  Overigens kan het  piekvermogen op een heldere zonnige winterse dag per uur hoger zijn dan in de zomer. Dit heeft te maken met de warmteweerstand die in het paneel ontstaat in de zomer. Echter door het aantal lichturen wordt ruim de helft van de totale opbrengst in de zomermaanden opgewekt.” Zijn wens om energieneutraal te kunnen ondernemen is dit jaar dus goed in vervulling gegaan. 
“Daar ging nog wel heel wat aan vooraf”,  vult Toon aan. “Het begon met mijn ideeën voor uitbreiding en modernisering van de koelcellen, vul- en spoelplaats, werkruimte en laaddock. Hiervoor schakelde ik Anne van Rossum, specialist in bouw van fruitteeltbedrijven van DLV Advies in. Met hem besprak ik mijn wensen voor de uitbreiding. Anne verzorgde vervolgens het ontwerp, tekenwerk, vergunningen, aanbesteding en begeleiding tijdens de bouw. Hij zorgde er ook voor dat ik in contact kwam met Joan toen ik mijn wens over energieneutraal ondernemen benoemde.” 
Joan: “Hierdoor kwam ik in 2014 op het bedrijf aan de Smidsdijk in Cothen. De bouw was toen nog niet eens begonnen, de plannen lagen net klaar. En dat was maar goed ook, want gaandeweg kwamen we tot de conclusie dat Toon, ook met de bouw van de nieuwe hal met koelcellen, te weinig dakoppervlakte zou hebben om voldoende energie op te wekken om energieneutraal te worden. Met dit gegeven kwamen de plannen voor de bouw van een nieuwe fustopslag ineens in een stroomversnelling. Door de constructieberekening van DLV Advies werd precies duidelijk waar het veilig was om zonnepanelen te plaatsen.”

Zonnepanelen met behulp van SDE-subsidie

Door de openstelling van een SDE-regeling op dat moment (2014), waarbij subsidie voor de opwekking van duurzame energie door onder andere zonnepanelen kon worden aangevraagd, werd het financieel aantrekkelijk om in zonnepanelen te investeren. Joan: “Door de veranderende plannen hebben we op het laatste moment de subsidie-aanvraag ingediend. Voor een aanvraag heb je namelijk de bouwvergunning en bouwtekeningen nodig en deze waren net weer gewijzigd. We hadden de aanvraag voor het hoogste bedrag ingediend (14,7 cent per kWh) en kregen deze toegekend met de voorwaarde dat er binnen één jaar een opdrachtverstrekking zou worden ingediend en dat de zonnepanelen er binnen drie jaar op moesten liggen. Toen konden we daadwerkelijk aan de slag en begon de tijd te tikken.” 
“Gelukkig hebben we het allemaal binnen de vastgestelde periode gered”,  onthult Toon de afloop.  “Het was prettig dat Joan ons adviseerde om een flexibele prijsafspraak te maken met de leverancier Energie+Dak. We spraken een vaste prijs af, maar omdat er zoveel tijd tussen de afspraak en de daadwerkelijke plaatsing zou zitten, met een clausule waarmee de prijs zou zakken als de verkoopwaardes dat ook deden. Dat heeft ons uiteindelijk ruim € 20.000 bespaard.”

Uiteindelijk zal de investering de Cothense ondernemer nog meer gaan besparen. Joan berekende voor hem dat hij zijn zonnepanelen binnen 7 jaar heeft terugverdient. Joan: “Dit is een bovengemiddelde terugverdientijd in de fruitteelt. Ik begreep van Toon dat de energiepiek hier vooral in het begin van het najaar ligt als het fruit wordt geoogst en ingekoeld. Hierdoor kan er verhoudingsgewijs minder stroom voor eigen gebruik benut worden. In andere bedrijfssectoren zoals de intensieve veehouderij ligt het direct eigen verbruik meestal hoger, wat de terugverdientijd ten goede komt.  Om voor de teruggeleverde stroom een goede opbrengst te verkrijgen, heeft DLV Advies een contract geregeld waar de teruggeleverde stroom het zelfde tarief opbrengt als Toon betaalt voor de afgenomen stroom. 
Toon: “Voor mij was het een keuze om te snijden in de vaste kosten binnen mijn bedrijf. Een investering met zo’n terugverdientijd noem ik toch wel een risicoloze investering. Als agrariërs denken wij veel in lange termijn. Ik geloof dat ik voor de komende tijd de continuïteit en uitstraling van mijn bedrijf op deze manier wel gewaarborgd heb. Want ook de uitstraling heeft bijgedragen aan deze keuze. Ik wil richting mijn afnemers en uiteindelijk ook de consumenten een signaal afgeven. Ik onderneem niet biologisch, maar maak wel hele bewuste keuzes rondom duurzaamheid en gebruik van bestrijdingsmiddelen etc. Belangrijkste is dat ik er zoveel mogelijk aan doe om kwaliteit te leveren en dat proeven mensen in mijn appels en peren.”
Joan: “Ik merk dat er wel steeds meer bewustwording komt. Als het zich terugverdient en de ondernemer heeft er verder geen werk aan, dan is een terugverdientijd van 10 jaar voor de meeste ondernemers acceptabel.  Ik hoor steeds vaker: “Als het dan uit kan, waarom dan niet doen?” Langzaam komt het omslagpunt. Iedereen wordt namelijk wel verwacht wat met duurzame energie te doen. En het past vaak (letterlijk) goed op agrarische bedrijven.”

Ook over brandveiligheid nagedacht

Begin 2018 werden de zonnepanelen geïnstalleerd en in gebruik genomen. “Een heuglijk moment, want dit betekende dat de bouw van de nieuwe fustloods ook direct benut kon worden voor zonnepanelen en het totaal vermogen behaald kon worden.  Het resultaat van het complete bouwtraject? Een prachtig nieuwe loods met een lichtstraat waardoor het binnen net lijkt alsof je buiten staat!” vertelt Toon tevreden. Hij laat het gerealiseerde zien. Bij de machinekamer laat hij alle nodige apparatuur zien voor zijn koelingen en zonnepanelen. Bij de CO₂-propaan-koeling staat hij even extra stil.  “Wat ik zelf erg mooi vind is dat de warmte die hier wordt opgewekt weer wordt gebruikt voor het opwarmen van het laaddock. Hierdoor bevriest deze nooit en kunnen vrachtwagens hier veilig laden en lossen. Wat ik ook belangrijk vind, en dat valt vaak niet zo op als je over het bedrijf loopt, dat er ook goed is nagedacht over de brandveiligheid. Anne heeft hier echt goed aandacht aan besteed zodat we hopelijk nooit voor verrassingen komen te staan. Zo zijn er brandvertragende panelen, branddeuren, branddoeken en rookmelders op plekken waar machines en gevaarlijke stoffen bewaard worden. Voor de verzekering ook belangrijk om dit goed geregeld te hebben. Met de zonnepanelen erbij vroegen ze bijvoorbeeld ook om een constructieberekening. We hebben, doordat alles goed doorgedacht is door Anne en Joan, hier goed op gescoord.”
“Het was voor mij heel prettig dat de samenwerking met Anne en Joan zo goed liep. De lijntjes waren kort en veel kon binnen DLV Advies worden opgepakt. Het was fijn om deze werkzaamheden aan hun uit te besteden. Zij weten van de hoed en de rand en hebben de juiste kennis en contacten. Op deze manier hoefde ik er geen energie in te steken om me erin te verdiepen, maar kan ik nu onbezorgd genieten van het eindresultaat!”