Energie steken in energie loont

Inzicht in het energieverbruik kan verrassende resultaten opleveren. Dat merkten Mark en Mariëlle van Dijk op hun kernfokbedrijf in Odiliapeel. Na het installeren van kilowattuurmeters bleek dat hun energieverbruik te hoog was. Door scherp inkopen en energiebesparende maatregelen kunnen ze nu fors besparen. 

Op het bedrijf van Van Dijk worden 1100 Topics zuivere N-lijn zeugen en 250 dragende gelten gehouden. Er zijn 5000 opfokplaatsen en 5500 biggenplaatsen. Ze hadden het gevoel dat ze te hoog zaten met hun energieverbruik, maar wilden dit zeker weten. Daarom plaatsten ze de bij de bouw van een nieuwe stal vijf jaar geleden in alle stallen kilowattuurmeters. Het personeel noteert elke maand de meterstanden. Van Dijk: “Als je het meet is het niet alleen een gevoel dat je hebt, maar kun je het onderbouwen met cijfers. Als je niks meet betaal je gewoon elk jaar de rekening en heb je niets in de gaten.”

Energie besparen met onderhoud 

Het gevoel van Van Dijk bleek te kloppen. Bepaalde stallen zaten qua energieverbruik weliswaar onder de norm, maar er waren ook stallen die ver boven de norm van verbruik per dier zaten. “Het gaat me niet om het bijhouden van de cijfers. Als je weet dat je te hoog zit moet je er ook iets mee gaan doen.”

Daarom lieten ze een EnergieScan uitvoeren door Jan Pijnenburg, specialist op het gebied van energiebesparing bij DLV Advies. Pijnenburg: “Een energiescan geeft allereerst inzicht in het energieverbruik, uitgesplitst in stroom- en gasverbruik per bedrijfsonderdeel en het privéverbruik. Dit vormt de basis voor de vervolgstap, maatregelen voor het daadwerkelijk besparen van energie.” De energiescan is binnen ieder agrarisch bedrijfstype toepasbaar. Pijnenburg bezocht het bedrijf van Van Dijk en analyseerde per stal waar energie bespaard kon worden. Hij ontdekte dat er vooral veel winst te halen was met de ventilatie-instellingen. Vanwege vrees voor windinvloed werd gewerkt met hoge onderdrukken in de stallen. Dit leidde tot een hoog verbruik van de ventilatoren terwijl de smoorkleppen grotendeels dicht stonden. Slimme oplossingen voor de windinvloed zijn vele malen goedkoper dan het werken met hoge onderdrukken.

Daarnaast was er nog veel winst te halen in het onderhoud van het ventilatiesysteem en de luchtwassers. Pijnenburg: “Gemiddeld is het verbruik van het ventilatiesysteem ongeveer de helft van het totale energieverbruik op een varkensbedrijf. Het loont dus al snel om hier goed naar te kijken. Bij Van Dijk konden de inlaten en kokers van het systeem beter onderhouden worden.”  

Om het personeel te informeren en bewust te maken van het belang van goed onderhoud liet Van Dijk Pijnenburg de resultaten van de EnergieScan presenteren. Van Dijk: “Ik kan het verslag op tafel leggen of er zelf iets over zeggen maar een presentatie van de deskundige die het heeft onderzocht geeft toch meer diepgang.” Pijnenburg liet foto’s zien van staat van onderhoud van de luchtwassers en toonde berekeningen van de kosten per kilowattuur. “Dat geeft toch een stukje bewustwording. Het personeel houdt  de meterstanden bij, dus ik wil dat ze ook weten wat dat betekent in euro’s,” aldus van Dijk.

Na de presentatie is het personeel actief aan de slag gegaan met de adviezen.  Onderhoud heeft een hogere prioriteit gekregen. Van Dijk: “We gaan een jaarplanning maken voor de schoonmaak van de luchtwasser. Want hoe dichter dat zit hoe meer tegendruk er is en hoe meer energie er verbruikt wordt. Het zelfde geldt voor bijvoorbeeld de luchtinlaten en ventilatoren.” 

Aanpassingen aan apparatuur

Naast beter onderhoud investeerde Van Dijk ook in apparatuur om het verbruik omlaag te brengen: “Vrij recent hebben we een warmtewisselaar geplaatst. Daarin gebruiken we het waswater va de luchtwasser om de warmtewisselaar te voeden. Dit wordt omgezet in warmte en daarmee wordt de zeugenstal verwarmd.”
Ook het verbruik van de luchtwasser, een grote doorn in het oog bij Van Dijk wordt onderhanden genomen. “De oudste luchtwasser staat er al acht jaar. Die luchtwasser heeft uitstroming aan de achterkant en door de wind staat er veel druk op de luchtwasser. Je wilt onderdruk in de stal houden dus de ventilatoren moeten harder draaien. Daardoor is er ook meer stroomverbruik. Tegenwoordig hebben de luchtwassers de uitloop aan de bovenkant. Daarom gaan de we oude luchtwasser aanpassen aan de nieuwe eisen om zo energie te besparen.” 

Van Dijk is er van overtuigd dat de gedane aanpassingen geld op gaan leveren: “We hebben een grote rekening dus als we daar 10% op kunnen gaan besparen levert dat zeker rendement op.”
Volgens de berekeningen van Pijnenburg kan Van Dijk komend jaar 10.000 euro besparen. En zo geldt het voor vele bedrijven. Pijnenburg: “Bedrijven verbruiken soms tot 50% meer dan de norm. Afhankelijk van de omvang van het bedrijf gaat het dan om bedragen van 1.000 tot 40.000 euro per jaar. In 80% van de gevallen kan verbruik boven de norm opgelost worden. Er zijn altijd wel zaken waarop bespaard kan worden zonder dat dit ten koste gaat van de technische resultaten.”