Energiescan brengt energieverbruik omlaag

"Ik schrok ervan hoeveel energie we nog konden besparen." Na aanpassing van de aandachtspunten die een energiescan opleverde, zagen Anton en Dorreth Hilhorst uit Soest meteen resultaat op hun energieafrekening: het verbruik op hun zeugenbedrijf daalde direct met 25 procent.

Jan Pijnenburg, specialist energiebesparing bij DLV Advies, maakte een energiescan op het zeugenbedrijf van Hilhorst. "In drie maanden verbruikten we, omgerekend op jaarbasis, normaal 205.000 kilowattuur en nu 151.640 kilowattuur. Een besparing van 26 procent", zegt Anton Hilhorst. "Het energiegebruik wordt zichtbaar. Alleen al daardoor ga je er efficiënter mee om."

Door benchmark inzicht in kostprijs 

Het echtpaar Hilhorst houdt in Soest zevenhonderd zeugen. Met het bespreken van de kostprijsberekening gaf Gerben Schrijver, adviseur intensief DLV Advies, aan dat het jaarlijkse elektraverbruik hoog was. In die kostprijsberekening worden soortgelijke zeugenbedrijven vergeleken, een benchmark. In dit geval een traditioneel zeugenbedrijf met biggenverkoop in Nederland en aankoop van gelten van zes maanden leeftijd.

Vergelijken

Na het eerste signaal over het hoge energieverbruik maakte Pijnenburg een energiescan. "Eerst vergelijk ik het bedrijf met de norm voor zeugen en met bedrijven van dezelfde omvang en houderij", legt de adviseur uit. Hij merkte dat het echtpaar een extreem laag gasverbruik heeft. "We hebben gefocust op het elektragebruik. In de stallen heb ik de apparatuur bekeken en hoe Anton en Dorreth ermee omgaan."

Het viel Pijnenburg op dat er overdag veel tl-lampen branden zonder dat iemand in die ruimte aan het werk was. Gezien de daglichtvoorziening in veel ruimtes leek dit onnodig. Uitgaande van 35 tl-lampen van 36 watt die zes uur per dag minder branden, berekende de adviseur hiervoor een mogelijke besparing van 2.760 kilowattuur op jaarbasis, oftewel € 220. "In enkele gangen had ik al bewegingssensoren. Daar koop ik er meer van. De kosten van € 25 verdien je snel terug", zegt Hilhorst.

Ledstreng

In de dekstal hangt tl-verlichting die uit productietechnische overwegingen zestien uur per dag brandt. Pijnenburg mat de lichtsterkte bij de zeugen: 130 lux op kophoogte. Bij de guste zeugen kwam een ledstreng. De lichtsterkte bij de zeug is dan 350 lux. De ledstreng is in drie jaar terugverdiend en zal positief werken op de vruchtbaarheid door de hogere lichtopbrengst. Daarbij is een ledstreng minder gevoelig voor vuil en storing. "Vanaf nu vervang ik kapotte tl's door led-tl's. Maar het kan nog wel interessanter zijn om armaturen te vervangen", overdenkt Hilhorst, terwijl hij met Pijnenburg de specificaties van de ledbuizen bestudeert.

Ideale temperatuur

In een kraamstal is de ideale temperatuur voor de biggen 30 graden Celsius en voor de zeug 18 graden Celsius. "In deze kraamstal hingen de biggenlampen hoog. De hokinrichting en de zeug kregen ook veel warmte en de biggen gingen zelfs onder de biggenlamp vandaan liggen", licht Pijnenburg toe. Hilhorst vult aan: "Normaal kom je twee keer per dag met het voeren in de kraamstal. Dan zijn de varkens actief. Het is goed om de biggen in rust te bekijken."

Microklimaat

Voor het creëren van een microklimaat voor de biggen stelde de adviseur voor om de lampen lager te hangen en te dimmen, zodat de temperatuur in het biggennest gelijk blijft met minder restwarmte in de hele afdeling. Pijnenburg en Hilhorst voerden een test uit: een kraamhok met biggenlamp van 250 watt op 45 centimeter hoogte, een met 250 watt op 60 centimeter en een kraamhok met gedimde biggenlamp, 100 watt, op 45 centimeter hoogte.

Gedrag

"Na vijftien minuten kwamen we terug in de afdeling en zagen we het direct aan het gedrag van de biggen: bij de gedimde biggenlamp op 45 centimeter hoogte lagen de biggen het mooist", zegt de zeugenhouder. Hij dimde alle lampen en hing ze lager. "Voorheen lieten we de biggenlampen veertien dagen branden, nu maximaal zeven. Dat levert een besparing op van 58.000 kilowattuur oftewel € 4.600 per jaar." In de kraamstallen bleek na de luchtstroommeting dat de maximumventilatie van 100 procent overeenkwam met 500 kuub per uur. Pijnenburg adviseerde die terug te zetten naar 50 procent. Daarmee kan de norm van 250 kuub per zeug gemakkelijk geventileerd worden. Door de aanpassing van de biggenlampen is er ook minder warmteafvoer nodig.

Extra smoorunit

In de zeugenstal is er nog een extra smoorunit bijgemaakt. Er was nog teveel tegendruk op de andere vijf units. Een meter achter deze units bleek namelijk een plaat te zitten. Door een extra smoorunit te maken bespaart Hilhorst het energieverbruik van één eengezinswoning per jaar.

Luchtwasser

Bij de dragende zeugen werkt Hilhorst met een centraal afzuigsysteem met luchtwasser. "We hebben de druk gemeten. Het verschil was groot. Theoretisch moest het kloppen, maar in praktijk bleek de uitgaande lucht te veel hindernissen tegen te komen. Door de onderdruk te verlagen, daalt het elektragebruik", zegt Pijnenburg. De elektricien installeerde een week later een extra meetsmoorunit. "Kosten € 700. Naast het plaatsen van gewichtjes aan de inlaatkleppen, zodat ze goed opengaan, levert dit jaarlijks ongeveer € 2.000 op. Snel verdiend", lacht Hilhorst. Naast een forse verlaging van de onderdruk is er nu een betere luchtverdeling. "De energiescan legt de vinger op de zere plek. Het kost geen extra werk, maar je moet alerter zijn."

Bron: Nieuwe Oogst en DLV Advies
Fotografie: Monique van Loon en DLV Advies