Realisatie toekomstbestendige werkruimte na sloop

Na elf jaar hebben ze de stap gezet. Edwin van Rijn en Joyce Lamers van Fruitbedrijf van Rijn lieten de oude schuren annex bewaar-, koel- en opslagruimtes slopen en vervangen door nieuwbouw waarin onder meer een overdekte spuit-, spoel- en vulplaats is geïntegreerd. Toen Edwin en Maatschap van Rijn de boerderij aankochten, hebben ze met opzet niet geïnvesteerd in de opslag en andere gebouwen. Naar hun mening was er een structurele oplossing nodig voor de lappendeken van ruimtes. Ze namen elf jaar de tijd om hun wensen duidelijk in beeld te krijgen en te kunnen investeren in een toekomstbestendige werkruimte.

Kleine hokjes, ongelijke vloeren en lage deuren

Volgens Edwin bestond het bedrijfspand uit een aantal aan elkaar ‘geplakte’ ruimtes. “In de loop der jaren was er stukje bij beetje uitgebreid met als gevolg een geheel van kleine hokjes, ongelijke vloeren, lage deuren waar de machines niet door konden en kleine onbruikbare koelcellen. Bij de her- en verbouwingen was bovendien asbest gebruikt.” Edwin trok de conclusie dat alleen nieuwbouw aan hun wensen tegemoet zou komen.

Overall wilden ze een modern en licht gebouw met efficiënte werkruimtes. Specifieke wensen waren een opslagplaats voor leegfust, een werkplaats/machineberging en een ruime kantine. Een andere wens was te kunnen beschikken over een veilige en prettige accommodatie voor de tijdelijke huisvesting van seizoenswerkers. Om de uitvoer van de wensen te stroomlijnen en te coördineren, werd DLV Advies ingeschakeld. Toen Barry Akkerman, projectleider bouw open teelten, hoorde van de plannen raadde hij aan om ook een inpandige en overdekte spuit-, spoel- en vulplaats met aangrenzende opslag voor kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen mee te nemen in de bouwplannen. De reststromen van de plaats zouden dan in een aparte put opgevangen en afgevoerd kunnen worden zodat erfemissies van gewasbestrijdingsmiddelen, nutriënten en andere verontreinigingen naar het grond- en oppervlaktewater worden voorkomen.

Ontwerp, vergunningen en aanbesteding

De ontwerpsessies, het vergunningstraject en de aanbesteding zijn door Barry gedaan. Collega Ronald Tinholt, ook projectleider bouw open teelten, heeft de begeleiding tijdens de uitvoeringsfase op zich genomen. Daarnaast heeft DLV Advies de benodigde vergunningen en meldingen verzorgd en de subsidie voor de spuit-, spoel- en vulplaats aangevraagd bij het Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (POP3). Toen de provincie Flevoland deze aanvraag toekende, kon aan alle wensen vorm gegeven worden.

“Voor ons is dit iets waar we elf jaar over hebben nagedacht en wat bepalend is voor de toekomst van ons bedrijf. Wij hadden voor ons zelf een indeling voor de nieuwbouw bedacht. Aan de hand van onze wensen en ideeën heeft Barry inzichtelijk gemaakt dat het ook anders kon. Aanvankelijk hadden wij de huisvesting voorin de schuur bedacht. Barry heeft dit omwille de privacy van ons als gezin maar ook voor de seizoenarbeiders verplaatst naar achteren met een eigen rijroute. Door handig gebruik te maken van de technische uitgangspunten die aan de gewenste ruimtes zaten, wist hij de goothoogte aan de woningzijde flink omlaag te krijgen. Hierdoor houden wij veel meer zon en daglicht in de tuin en woning. Het idee om een deel van de gevels in hetzelfde metselwerk uit te voeren als de woning maakt het tot een mooi en fraai geheel op het erf.”

Barry: “Ik vind het telkens weer een plezierige uitdaging om een ontwerp passend bij de klant, het budget en de bedrijfsvoering te maken. Niet iedereen is bekend met bouwen. Met mijn ervaring als bouwkundige kon ik Edwin en Joyce helpen hun idee verder aan te scherpen naar een mooi ontwerp en een haalbaar nieuwbouwplan.”

Het nieuwe gebouw omvat een werktuigenberging, opslag voor leeg fust, een werkplaats, een koelcel waar tijdens de oogst productieopslag is voor ca. drie vrachtwagens, een personeelsruimte annex kantine, en de spuit-, spoel- en vulplaats. De extra huisvesting is er gekomen in de vorm van een aanbouw voor 8 personen (met mogelijkheid tot uitbreiding). De koel- en bewaarcellen zijn relatief klein omdat er gebruik wordt gemaakt van een gezamenlijk koelhuis met twee collega fruittelers in Kraggenburg.

Overdekte spuit-, spoel- en vulplaats verplicht?

Ook bij Fruitbedrijf van Rijn komt het klaarmaken, schoonmaken en spoelen van spuitapparatuur regelmatig voor. Edwin heeft zijn oude spuitmachine al een hele tijd geleden vervangen door een nieuwe machine die drift enorm heeft teruggebracht, maar ze wilden nog een stap nemen in het terugdringen van erfemissie. Joyce: “Ik vind het belangrijk om te streven naar 0-emissie. Door vervuiling van grondwater te voorkomen kunnen we het middelenpakket voor gewasbescherming breed houden. Toen Barry aangaf dat terugdringen van erfemissie het beste kan gebeuren door de bouw van een overdekte wasplaats, zijn we ons hier verder in gaan verdiepen. We verwachten dat het in de toekomst verplicht wordt, door hem nu in onze nieuwbouw op te nemen zijn we voorbereid.”

De overdekte spuit-, spoel- en vulplaats bij Fruitbedrijf van Rijn is aangesloten op een Phythobac waar het reinigingswater met de reststoffen via een goot in terechtkomt. Grenzend aan de vulplaats zijn de opslagruimtes voor meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. De Phytobac is een bak gevuld met een mengsel van stro en aarde afkomstig van de toplaag van het perceel van het bedrijf. De micro-organismen breken de gewasbeschermingsmiddelen af en het gezuiverde water verdampt voor een deel. De Phytobac is een gesloten systeem dat mogelijke emissie naar het oppervlaktewater of riool voorkomt.

Huisvesting voor seizoenwerkers

“Het wordt steeds moeilijker om personeel te krijgen, daarom hebben we er bewust voor gekozen om een veilige en prettige huisvesting te bieden aan seizoenarbeiders” zegt Edwin. “De werknemers die er op dit moment wonen zijn zeer tevreden. Het gebouw is nieuw, netjes, comfortabel en ze kunnen lopend naar het werk.“

Aandacht voor uitbreiding en logistiek

De nieuwbouw beslaat hetzelfde oppervlak als de oude bouw, terwijl er meer werkruimte is gekomen en het erf behouden is. De nieuwbouw is namelijk hoger en efficiënter ingericht.

Behalve aan efficiency is er ook bij het ontwerpen veel aandacht besteed aan uitbreiding en logistiek. De personele ruimtes voor in het gebouw zijn zo ontworpen dat Edwin en Joyce in de toekomst verder kunnen uitbreiden met seizoenshuisvesting door eenvoudig slaapkamers op de verdieping te realiseren. Bouwtechnisch voldoet het al aan alle regels daarvoor.

Ook de logistieke indeling van het gebouw is goed doordacht. Zo kunnen pluktreintjes tijdens de oogst dwars door de schuur heen rijden en is er veel ruimte om snel te lossen, het product weg te zetten en/of gereed te maken voor transport. Personeel kan vanuit de personele ruimte door de werkplaats heen om bijvoorbeeld snoeigereedschap te pakken alvorens de boomgaard in te gaan; slim en effectief dus.