Unieke samenwerking onder één dak

Tim Moerman van fruitbedrijf Ter Linde en Jaco Burgers van akkerbouw- en melkveebedrijf Loverendale bouwden gezamenlijk een nieuwe bewaarloods voor fruit- en akkerbouwproducten in Oostkapelle. Beide bedrijven werken biologisch-dynamisch en doordat ze naast elkaar gelegen zijn, is een samenwerking ontstaan. De behoefte aan meer opslag speelde bij beiden. Door gezamenlijk te investeren in deze nieuwe opslagloods konden zij de investeringskosten drukken.  
 
Op de plek waar inmiddels de nieuwe opslagloods is gerealiseerd stond voorheen een oude stal en schuur die nog dienst hadden gedaan als potstal voor melkvee. Jos Commissaris, projectleider bouw bij DLV Advies, werd door Tim en Jaco benaderd om het complete bouwtraject te begeleiden. Jos: “Ik ben begonnen om de beschikbare ruimte voor een nieuwe loods op het bouwperceel te inventariseren. Hier moest ik onder andere het bestemmingsplan van de gemeente Veere raadplegen in verband met de benodigde hoogte en bouwblokbegrenzing. Dit was de eerste stap in de ontwerpfase. Nadat we de asbestinventarisatie uitgevoerd hadden en de sloopmelding geregeld was, is  de schuur uiteindelijk in de zomer van 2017 gesloopt. De aanvang van de bouw was gepland voor najaar 2017, maar is om verschillende redenen pas gestart in februari 2019. Het doel was om de oogst van 2018 in de nieuwbouw op te kunnen slaan en dat is gelukt”.  

Balans tussen uitstraling en praktische bruikbaarheid 

Het gebouw begint met een voorbouw van circa 6 meter met een grote glazen pui aan de voorzijde. Hierdoor krijgt de boerderijwinkel, die nu nog in een ander gebouw op het erf gelegen is, straks een nieuw en licht jasje. De voorbouw is ongeveer 100 m² en bestaat uit twee bouwlagen en bevat naast de winkelruimte ook ruimte voor een magazijn.  
In het achterliggende hoofdgebouw zijn 3 akkerbouwcellen in de eerste 25 meter gerealiseerd. Hier worden de producten rechtstreeks van buiten ingezet. In de achterste 28 meter zijn de fruitcellen gesitueerd. Deze worden via een centrale gang gevuld. 
 
Jos: “Omdat zowel het fruit alsook de akkerbouwproducten, zoals aardappelen, pastinaak en peen, in kisten opgeslagen worden, is de afmeting van de kist een van de belangrijkste maten geweest voor de uiteindelijke invulling en indeling van het gebouw. Binnen de hoofdmassa van het gebouw van 53 x 21,5 meter zijn uiteindelijk 6 fruitcellen met nog een gangcel gerealiseerd. Mijn collega Anne van Rossum, specialist op het gebied van bouw en fruitteelt heeft het ontwerp van dit gedeelte op zich genomen. Daarnaast zijn ook nog 3 bewaarcellen voor akkerbouwproducten gerealiseerd. De totale opslagcapaciteit van het gebouw bedraagt 3.850 kisten voor appels of peren en 1.200 kisten voor de akkerbouwproducten. Over de gehele lengte van de hoofdmassa is nog een luifel gebouwd met een breedte van 7 meter. Deze wordt benut voor opslag lege kisten en voor het in- en uitschuren.” 
 
Aangezien het gebouw een goothoogte van 8 meter zou krijgen en dicht bij bestaande lagere bebouwing is gesitueerd, werd een architect van DLV Advies ingeschakeld om voor de buitenzijde een ontwerp te maken met een aansprekend aanzicht en een goede aansluiting bij de bestaande gebouwen. Daarnaast was er vanuit Tim de wens om één zijde van het dak te voorzien van sedumbedekking. Tim: “Dit draagt bij aan de biodiversiteit op en rond het bedrijf en geeft het gebouw een natuurlijke uitstraling.” “Bovendien zijn het bergen van water en het tegengaan van opwarming in het gebouw, nog andere positieve neveneffecten”, vult Jos aan. 
 
In het ontwerp is gekozen voor een kleurstelling die past bij de Zeeuwse schuren, namelijk zwart, wit en rood/bruin ofwel terracotta. Dit heeft geresulteerd in een ontwerp waarbij een goede balans is gevonden tussen uitstraling, praktische benutbaarheid en bouwkosten.

Grote spantafstanden ondanks extra belasting door sedum 

Jos: “In de constructie van het gebouw is gekozen voor grote spantafstanden van maximaal 8,25 meter, omdat de akkerbouwcellen dan binnen 1 spantvak gerealiseerd konden worden. Op deze manier staan er geen stalen kolommen in de weg bij het inrijden van een bewaarcel. Vanwege deze afstanden en de extra belasting op het dak door de toepassing van sedum, is hier in afwijking met andere bewaarloodsen gekozen voor een staaldak. Een staaldak is een dakconstructie waarbij een stalen dakplaat wordt toegepast die  op de spanten ligt en de taken van gordingen overneemt. Daar bovenop zijn de sandwichpanelen aangebracht.” 
 
Alle bewaarcellen worden gekoeld met een mechanische koeling, welke gebaseerd is op ammoniak. Met name voor het akkerbouwdeel is daarom gekozen voor een plafond boven de cellen, zodat de koelleidingen niet door de ruimte met producten lopen. Het ventilatiesysteem voor de akkerbouwcellen is gebaseerd op zuigventilatie met zuigkleden op de kisten. De fruitcellen zijn ULO-cellen met nauwkeurige regeling van zuurstof en CO₂ -gehalte. Luchtdichtheid van de koelcellen is daar enorm belangrijk en stelt ook hogere eisen aan de vlakheid van de vloer. 
 
De bouw is gestart in februari 2018 en uiteindelijk waren aannemer en installateurs eind augustus zo ver dat de nieuwe oogst er in opgeslagen kon worden. Door regelmatig tijdens een bouwvergadering de stand van zaken en aandachtspunten te bespreken, konden de werkzaamheden van de totaal vijf verschillende partijen, op elkaar afgestemd worden. Zeker bij een project van deze omvang en complexiteit is dat absoluut noodzakelijk, want zelfs dan is tussentijdse bijsturing nog nodig.  
 
Alle inspanningen hebben er toe geleid dat het plaatje werkelijkheid geworden is, een resultaat wat er mag wezen.