Mengteelt mais-stokbonen niet altijd succesvol

Publicatiedatum: 17 augustus 2022

Snijmais is, na gras, het belangrijkste voedergewas voor melkvee. In een mengteelt van mais met stokbonen, zou het hoge eiwitgehalte in de bonen het lage gehalte aan eiwit in de mais kunnen compenseren. Vanaf eind augustus zal de boon afrijpen en samen met de mais voor een zetmeel- en eiwitbron zorgen.

Behalve een aanvullende eiwitbron op het rantsoen, heeft de boon nog meer te bieden. Bonen zijn vlinderbloemigen en vangen stikstof uit de lucht dat ze opslaan in de bodem. Dit kan de mais weer gebruiken om van te groeien, waardoor minder kunstmest nodig is. Zolang met name het fosfaat- en kaligehalte van de bodem op orde zijn, is in de mengteelt bonen-mais minimale bemesting nodig. Bovendien dragen de bloemen van de bonen bij aan de biodiversiteit.

Minder energie in mengteelt mais-stokslabonen

Binnen het project Natuurlijke Veehouderij Utrecht zijn meerdere proefvelden mais-stokbonen aangelegd die zijn vergeleken met een regulier proefveld mais. Op de proefvelden van Loonbedrijf van Geresteijn hingen de stokbonen goed tussen de mais en na de oogst gaven de analyses aan dat het ruw eiwit in de totale oogst iets was toegenomen. Het aandeel bestendig eiwit is lager dan bij de mais zonder de stokbonen wat wil zeggen dat de koeien het eiwit minder goed kunnen benutten. Verder bleken zetmeelgehalte, VEM en suiker een stuk lager in de mengteelt. Dit betekent dat er minder energie in het gewas zit terwijl mais net geteeld wordt voor de energie die het levert aan de koeien. Op basis van voorgaande concluderen de projectdeelnemers dat, in elk geval bij deze oogst, in de mengteelt mais-stokbonen teveel wordt ingeleverd op de kwaliteit van de mais met betrekking tot de energievoorziening.

Tabel: vergelijking analyse mais met én zonder stokbonen, Kootwijkerbroek
Benaming plus gewenste waarde Versalo mais zonder boon Versalo mais met boon effect bonnen 
Droge stof 28 - 34% 43,3% 37,9% +
Ruweiwt 75 - 85 g/kg ds 88 92 +
Ruwe celstof 180 - 200 g/kg ds 139 167 -
Suiker 1 - 15 g/kg ds 65 30 -
Zetmeel 300 - 400 g/kg ds 393 363 -
Ruwas 35 - 50 g/kg ds 32 45 + -
Verteringscoëfficiënt van de organische stof 73 - 78 % 78,4% 75,5% -
NDF 370 - 420 g/kg ds 333 366 +
ADF 190 - 220 g/kg ds 175 206 +
ADL 14 - 20 g/kg ds 12 18 +
VEM 920 - 1000 1019 960 -
DVE 45 - 55  69 62 -
OEB -20 - -35 -40 -29 + -
VOS 700 - 750  759 721 -
FOS 475 - 525 476 466 -
Structuurwaarde 1,4 - 2,0  1,4 1,6 + -
Verzadigingswaarde 0,75 - 0,90 1,04 0,84 +

 

Geen significant hogere eiwitopbrengst

Ook melkveehouder Gerben van Bennekom en loonwerker Albert Schimmel deden ervaring op met de mengteelt van stokbonen-mais. In tegenstelling tot de andere proefvelden met stokbonen is hier niet het maisras ‘Versalo’ maar LG31207 gezaaid. Albert: “Het zaadmengsel is gezaaid met een traditionele maiszaaimachine. Ik verwachtte dat de eiwitopbrengst van het perceel met mengteelt mais in combinatie met stokbonen significant hoger zou zijn dan een gangbaar perceel maisland. Op papier ziet deze mengteelt er goed uit, maar in de praktijk viel het tegen. De eiwitopbrengst is wel hoger, maar op de opbrengst van het mais gaat veel verloren doordat er minder mais gezaaid wordt . De eiwitopbrengst van de stokbonen weegt daar niet tegenop.” Ook hier hingen er veel bonen tussen de mais. Toch valt de voederwaarde tegen, het ruw eiwit is slechts 2 g/kg droge stof hoger bij de mais met bonen. Verder is het zetmeel en de VEM lager bij de mais met bonen ten opzichte van de mais zonder bonen, net als op het proefveld van Loonbedrijf Van Geresteijn.

Meer weten?

Het project Natuurlijke Veehouderij Utrecht duurde twee jaar. Inmiddels is er een vervolg gestart, het project Verdienen met duurzame veehouderij. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Paul Blokker.

Beide projecten zijn mede mogelijk door steun van de provincie Utrecht en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

Resultaten rustgewas met ultravroege maïs

Tijdens een veldexperiment in het groeiseizoen 2024 in het kader van het project ‘Tegearre Ûnderfine’ werd de teelt van ultravroege maïs...

Lees verder

Mengteelt suikerbieten remt bladschimmelspreiding

Op proefboerderij Rusthoeve in Colijnsplaat (Zeeland) wordt al lang onderzoek gedaan naar gewasdiversiteit en de effecten daarvan. Een van die onderzoeken...

Lees verder

Meer nieuws