Fosfaatefficiëntie inzetten voor bedrijfsontwikkeling

Fosfaatproductie kan fluctueren

In de inleiding sprak Herrold over de fluctuerende fosfaatproductie: "De fosfaatproductie kan fluctueren. In 2016 hebben we met 120.000 koeien meer, een half miljoen minder kg fosfaat geproduceerd dan in 2015. De veehouderijsector heeft in 2016 het fosfaatplafond overschreden, in 2017 komt de sector waarschijnlijk weer onder het plafond. Het wordt in de toekomst erg belangrijk om fosfaatefficiëntie in te kunnen zetten voor bedrijfsontwikkeling. Cijfers laten zien dat de fosfaatproductie per koe in 2016 met 9,3% gedaald is ten opzichte van 2015 (bron: CBS). Dit laat zien dat de fosfaatefficiëntie omhoog kan." 

Bedrijfsontwikkeling met het fosfaatbeleid

Tom Baak gaf tijdens zijn workshop het antwoord op de vraag: “Hoe kan u als veehouder uw bedrijf verder blijven ontwikkelen met het fosfaatbeleid?” De huidige stand van zaken is dat de fosfaatrechten in 2018 worden geïntroduceerd, elke veehouder krijgt in januari 2018 bericht over de fosfaatrechten. Niet-grondgebonden bedrijven worden gekort met 8,3% ten opzichte van de peildatum 2 juli 2015. In het rekenvoorbeeld, dat Tom Baak gebruikte is één ‘koe-recht’ gelijk aan 42 kg fosfaat. Als er met een prijs wordt gerekend van € 125/kg fosfaat, dan is de prijs van één ‘koe-recht’ € 5.250. Dit is voor een melkveebedrijf een flinke kostenpost als men wil uitbreiden. Er zijn wel alternatieven zoals de jongvee-opfok uitbesteden of een samenwerking aangaan met een stoppende veehouder, maar ook hiervoor geldt dat het extra kosten met zich meebrengt. De fosfaatsituatie is voor elk bedrijf anders. Dit hangt mede af van de referenties uit het verleden. Het is voor veehouders een kwestie van het inzichtelijk maken van de situatie op het eigen bedrijf, zodat op basis daarvan een goede strategie gekozen kan worden. 

Bedrijfsspecifieke fosfaatnormen in Koeien en Kansen 

In het project Koeien en Kansen zoekt een groep van zestien veehouders samen met onderzoekers naar de mogelijkheden van een duurzame maatschappelijk geaccepteerde melkveehouderij, de verwachte milieuwetgeving implementeren op bedrijven en de gevolgen hiervan in beeld brengen. In 2016 is er onderzoek gedaan naar een Bedrijfsspecifieke fosfaatnorm (BEP). Het doel hiervan is om een evenwicht tussen bemesting en onttrekking van fosfaat te realiseren. De norm wordt gebaseerd op de gemiddelde onttrekking van de laatste 3 jaar en wordt berekend middels de kringloopwijzer. In 2017 is er een pilot met 150 deelnemers. Gerjan Hilhorst, van Wageningen University & Research, liet met de voorlopige resultaten zien dat niet ieder bedrijf een BEP-voordeel heeft. "Afstemming tussen onttrekking en bemesting blijft ook in de toekomst een belangrijk aspect", aldus Gerjan tijdens zijn workshop.

Voeden en benutten bodem

De maximale benutting van mest is afhankelijk van verschillende factoren. Ben je als veehouder in staat om op het juiste tijdstip te bemesten en weet je precies wat er in de mest zit? In de praktijk blijkt dat er nog veel verbeteringen mogelijk zijn. De afbraak van organische stof in de bodem is afhankelijk van het organische stofgehalte in de bodem. Is het met het huidige mestbeleid nog mogelijk om het organische stofgehalte in de toekomst op peil te houden? Onderzoek laat zien dat een vanggewas na de teelt van maïs niet veel invloed heeft. Als een groenbemester voor 1 september gezaaid wordt, neemt deze ongeveer 90 kg stikstof op. Als deze na 1 oktober wordt ingezaaid, neemt het slechts 10 kg stikstof op.

Bodem als spons

Vanuit het project 'De bodem als spons' in Overijssel, welke Marc Strikkeling begeleidt, zijn de deelnemers gericht op het verkrijgen van en het uitwisselen van kennis over het behouden van organische stof in de bodem en te zorgen dat de mineralenefficiëntie verbetert. Dat stond tijdens deze workshop centraal: kennis vertalen naar de praktijk.

Oplossingen voor vitale bodem 

Een mogelijkheid om de bodem vitaal te houden is het gebruik van Groen Fosfaat. Deze meststof kan het ‘fosfaatgat’ invullen op derogatiebedrijven die door de mestwetgeving en door het stikstofoverschot vaak meer fosfaat afvoeren dan nodig is. Met name bij de teelt van maïs past Groen Fosfaat prima. Bemestingsproeven laten zien dat de zetmeel- en droge stof opbrengsten per hectare hoger zijn als er in de rij bemest is met Groen Fosfaat. Doordat Groen Fosfaat een organische meststof is, mag het toegepast worden op derogatiebedrijven binnen de huidige mestwetgeving. Aandachtspunt bij het gebruiken van Groen Fosfaat is dat deze plaatsingsruimte van dierlijke mest wegneemt. Daar staat tegenover dat binnen de Europese wetgeving hard gewerkt wordt om organische meststoffen zoals Groen Fosfaat als overige organische meststof in de kunstmestruimte te krijgen, waardoor deze in dat geval geen plaatsingsruimte van dierlijke mest meer weg zal nemen. 

Wat betreft Groen Fosfaat kunt u ook langskomen in onze stand op de Rundvee & Mechanisatie Vakdagen in Hardenberg (standnummer 317, hal 3) van 31 oktober t/m 2 november waar onze adviseurs u meer kunnen vertellen over de werking en de mogelijkheden voor aanwending van Groen Fosfaat op uw bedrijf. 

Verbetering fosfaatefficiëntie mogelijk

Samengevat: verbetering van de fosfaatefficiëntie is zeker mogelijk. Er zijn meerdere strategieën te bedenken met betrekking tot de fosfaatrechten. Als ondernemer moet je hier voor je bedrijf wel een doordachte strategie in kiezen. Een goede balans tussen de verschillende factoren als grond, fosfaatrechten, mestverwerking en een vitale bodem is bepalend voor de toekomst.

Wat wordt uw fosfaatstrategie?

Wat is de fosfaatstrategie die bij u en uw bedrijf past? DLV Advies kan u helpen om hier keuzes in te maken.
Voor vragen omtrent uw strategie kunt u terecht bij Tom Baak. Voor vragen over uw bemestingsplan en fosfaatefficiëntie kunt u terecht bij Marc Strikkeling.

Het project ‘De bodem als spons’ is een project dat mede mogelijk wordt gemaakt door provincie Overijssel en ELFPO.

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland