Kruidenrijk grasland met een lange adem

Aandacht voor agrarisch natuurbeheer

Nagenoeg alle percelen van Maatschap Visser in het Friese Drachtstercompagnie zijn omringd door Elzensingels. Het  zogenaamde ‘coulisselandschap’ met Elzensingels is kenmerkend voor de Friese Wouden. De familie Visser doet veel aan agrarisch natuurbeheer. Jurjen: "We hebben 16 km Elzensingels, 6 hectare randenbeheer en 10 hectare uitgestelde maaidatum. Een van de voorwaarden van het programma ‘Beter voor’ is dat we minimaal 10% kruidenrijk grasland hebben of dat we minimaal 20% doorzaaien in bestaand grasland (grasklaver) of een combinatie van beide."

Beweiden

In augustus 2023 heeft de familie Visser op 8 hectare kruidenrijke grasmengsels ingezaaid. Jurjen: "Ik heb er vertrouwen in dat we veel kruiden en klavers gaan zien in het voorjaar, maar we zijn vooral benieuwd naar welke kruiden er over vijf jaar nog in het land staan. We hebben ook grasland van wel 30 jaar oud. Net als bij de recent ingezaaide percelen proberen we zo goed mogelijk de kruiden in het ‘oude’ grasland te behouden. Uiteraard zonder te spuiten, ploegen of scheuren. Michiel heeft ons vooral gewezen op het belang van de juiste hoeveelheid kilogrammen zaad per hectare aan kruiden, klavers, grassen én de aandacht voor beweiden. Vrijwel alle percelen worden beweid van april tot eind november. De koeien lopen overdag altijd buiten. Met 14.000 kg melk per hectare grasland zijn we redelijk extensief. Er is altijd wel een perceel waar ze kunnen grazen. De koeien vinden kruiden heerlijk. Wij proberen de koeien twee à drie keer te weiden en daarna het grasland te maaien. We houden wel van redelijk ‘schoon’ grasland." Michiel: "Door weidegang zorg je ervoor dat het gras kort blijft en creëer je een open zode. Het licht en de lucht op de bodem stimuleren de ontwikkeling van kruiden en klavers."

Keuze percelen

Jurjen: "Alles wat ik een aantal jaar geleden heb gezaaid en doorgezaaid in randenbeheer aan kruiden en klavers is bijna allemaal weer verdwenen, terwijl daar geen kunstmest en weinig bemesting op komt. Hoe kunnen we dat voorkomen?" Michiel: "Als jullie rendement willen zien van deze investering, raad ik aan om kruiden en klavers in te zaaien op percelen die al meerdere jaren extensief zijn gebruikt. De juiste keuze van percelen vergroot de kans op behoud van kruiden en klavers. De grote uitdaging in het ‘Beter voor’ programma is dat je alleen met doorzaai- kruiden of klavers mag inzaaien en dan krijg je te maken met de grote concurrentie van de bestaande grasmat. Het moment van inzaaien en de 
weeromstandigheden zijn erg belangrijk voor de slagingskans."

Helder doel

Michiel: "Onder andere via het programma ‘Beter voor’, het nieuwe GLB (Gemeenschappelijk Landbouw Beleid) en allerlei 
projecten rondom natuurbeheer wordt het inzaaien van klavers en kruiden gestimuleerd. Mijn advies voor succes is: stel jezelf een doel wat je wilt bereiken met kruiden en klavers en laat je vooral vooraf goed informeren omtrent mogelijkheden en geschiktheid van je percelen." Jurjen: "We hebben in juni een naastgelegen melkveebedrijf gekocht. Ons doel is twee levensvatbare melkveebedrijven te realiseren voor allebei onze zonen. Bij het aangekochte melkveebedrijf moet nog wat nieuwbouw plaatsvinden en willen we een extra melkrobot plaatsen, maar de uitvoering van deze plannen ligt nog ver voor ons. Het is een stip op de horizon. Voor nu ligt de focus op optimalisatie. Omdat robotmelken in combinatie met weidegang een nieuwe uitdaging is voor ons, ga ik zeker door met de cursus Grip op Gras die ik volg bij Michiel."

Bron: RoyalAware Kaas op de Plank