Meer gesloten bedrijven, minder nieuwbouw

In 2020 vertoonde het aantal afgegeven bouwvergunningen voor nieuwbouw een kleine opleving. De jaren ervoor daalde het aantal bouwvergunningen voor nieuwbouw van zo’n 160 in 2012 naar nog geen 25 in 2019, afgelopen jaar werden er 35 afgegeven. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het aantal afgegeven vergunningen voor overige bouwwerkzaamheden, zoals verbouwingen ligt nog veel lager. Het CBS is niet in de mogelijkheid om de cijfers uit te splitsen per provincie. Dat er de afgelopen negen jaar steeds minder gebouwd werd, heeft met de aangescherpte milieuregels te maken. De opleving van afgelopen jaar is volgens Erwin van Kessel, Teammanager bij DLV Advies, mede het gevolg van ondernemers die vorig jaar alsnog uit de saneringsregeling zijn gestapt en alsnog onderliggende vergunningen ten uitvoer hebben gebracht. Ook voor overige bedrijven gaat het om omgevingsvergunningen die gemiddeld vijf jaar geleden al zijn aangevraagd.

Locaties bijkopen

“Daarnaast zien we als DLV Advies dat de bedrijven met meer locaties, locaties bijkopen en deze daar waar nodig aanpassen en uitbouwen. Ook de vervangende nieuwbouw van stallen ouder dan 40 jaar gebeurt regelmatig. Voor wat betreft de toekomst zullen bedrijven richting de stikstofwet en in sommige provincies eerder, het aanpassen samen laten vallen met uitbreiding en vervangende nieuwbouw van bestaande stallen.”

Daarnaast wordt er voor een aantal verbouwplannen aansluiting gezocht bij de regels van vergunningsvrij bouwen, zoals opgenomen in de Bor (Besluit omgevingsrecht). Een onderdeel wat DLV Advies ook in haar advisering meeneemt. Dit verklaart ook deels de recente afname voor de verbouwvergunningen.

Vleesvarkensstallen tot gesloten bedrijf

De verwachting is dat er wel nieuwe vleesvarkensstallen gebouwd gaan worden, dat ligt volgens verschillende bouwbedrijven aan het optimaliseren van bedrijven. Zeugenhouders met een beperkte vleesvarkenstak kiezen er steeds vaker voor om hun bedrijf gesloten te krijgen. Een enkele bouwvergunning is afgegeven voor de bouw van een compleet nieuw bedrijf, meestal een verplaatser.

De afgegeven vergunningen voor overige werkzaamheden worden voornamelijk benut voor optimalisatie van bestaande stallen, het aanpassen aan huisvestingseisen en de aangescherpte milieu-eisen. Bij zowel nieuwbouw als optimalisatie van bestaande stallen wordt steeds vaker vooruitgelopen op toekomstige eisen als vrijloopkraamhokken en grotere hokoppervlakken. Dat betekent niet dat alle varkens direct meer ruimte krijgen, maar zodra de wettelijke eisen veranderen kan een ondernemer vrij makkelijk met minimale werkzaamheden ombouwen.

Plannen genoeg

Het aantal bouwplannen zal de komende jaren zeker niet toenemen. Al bleek uit een recente enquête van Agridirect dat 15% van de varkenshouders wel investeringsplannen heeft. Dit gaat vooral om stallen uit te voeren met brongerichte maatregelen of aanpassen aan toekomstige welzijnseisen. Ondernemers lopen vaak aan tegen de lange tijd die nodig is voor de erkenning van dergelijke systemen. Daarbij komt ook nog dat banken steeds voorzichtiger zijn met voorfinanciering van de vergunningaanvraag en vervolgens de bouw.

Bron: Interview vakblad Boerderij met Erwin van Kessel Teammanager bij DLV Advies