Monomestvergisters in de varkenshouderij: interessant, maar uitdagend

Demissionair minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten legt energiebedrijven de verplichting op om tegen 2030 aardgas te mengen met groen gas. De implementatie van deze bijmengverplichting staat reeds gepland vanaf 2025. Het streven van de minister is om vanaf 2030 een jaarlijkse bijmenging te realiseren van 1,6 miljard m³. Door de bijmengverplichting ontstaat een stijgende vraag naar groen gas en zal de marktwaarde van groen gas, maar met name de waarde van de Garantie van Oorsprong (GvO's), fors gaan stijgen.

Hindernissen

Het proces om te komen tot een daadwerkelijke realisatie van een monomestvergister is een lange weg met veel hindernissen. Rick Kanters, projectleider Energie bij DLV Advies, spreekt uit ervaring. “Een uitdaging bij het plaatsen van een monomestvergister in de varkenshouderij is de verstrekking van de noodzakelijke vergunningen", aldus Rick. De termijn die daarmee gepaard gaat hangt vooral af van de gemeente en de provincie. Met de komst van de Omgevingswet is de voorspelbaarheid van de termijn voor het verlenen niet beter geworden. “We ervaren duidelijke verschillen tussen gemeenten en provincies. Daarbij speelt ook een rol of het een monomestvergister betreft op het eigen erf voor bedrijfseigen mest of een grote gezamenlijke centrale monomestvergistingsinstallatie van meerdere veehouders op één locatie. Veelal zien we juist dat monomestvergisting op eigen locatie (binnen het bouwblok) makkelijker vergund wordt dan een centrale monomestvergister." Bij een individuele veehouder is de vestiging van een monomestvergister voor bedrijfseigen mest op het erf veelal minder omslachtig mede omdat er geen extra transportbewegingen nodig zijn. In het laatste geval, bij een grote centrale monomestvergister, is het vinden van een geschikte locatie vaak al tijdrovend. Je moet bij centrale monomestvergisting ook rekening houden met meer bezwaren uit de omgeving; het feit dat veel gemeentes en omwonenden niet exact weten wat monomestvergisting is en dat het juist ook voordelen biedt — minder emissies van NH3 en CH4 en productie van groene energie — is dan vaak ook onbekend. Wat betreft de financiering is juist sprake van het omgekeerde. Een bank financiert makkelijker een grotere centrale monomestvergister dan een monomestvergister van een individuele veehouder al dan niet in een groengas-cluster.

Maak goede afspraken

Bij een groengas-cluster is het op één lijn krijgen van de deelnemende veehouders niet altijd even gemakkelijk. Daarbij moet ook gekeken worden wat de gevolgen zijn wanneer een veehouder met zijn bedrijf stopt als deze deel uitmaakt van een groengas-cluster; de exploitatie van een biogas-netwerk met opwerkstation is immers berekend op een bepaalde hoeveelheid biogas. “Daarmee worden leden van elkaar afhankelijk; het uittreden van een van de leden kan grote gevolgen hebben en er zullen dus vooraf goede afspraken op papier moeten worden gezet", onderstreept Rick.

Bij een samenwerking van veehouders in een groengas-cluster is het van belang dat deze binnen een straal van 4 tot 5 kilometer zitten, anders is de investering in het leidingnetwerk voor het transport van het biogas te groot. Nog belangrijker is dat er in de buurt een geschikte aardgasleiding is waar het groengas op kan worden teruggeleverd. Rick signaleert een toenemende interesse bij varkenshouders in monomestvergisters. “Vooral bij de grotere bedrijven. De uitdaging is om de mest zo vers mogelijk in de installatie te krijgen. In oudere stallen vraagt dat om nogal grote en vaak dure aanpassingen aan het putsysteem.”

Quickscan monomestvergisting

Toch kan monomestvergisting voor varkenshouders een interessante optie zijn. “Voor varkenshouders vanaf 1.700 vleesvarkens of 800 zeugen met dagverse mest is het de moeite waard om met een quickscan te onderzoeken of vergisten en opwaarderen naar groen gas, samen met andere varkenshouders of melkveehouders in een groengas-cluster, een interessante optie is", geeft Rick aan. Varkenshouders met nieuwbouwplannen krijgen de tip om in de ontwerpfase rekening te houden met het leveren van dag- of uurverse mest. Voordat je start met het ontwerp is het verstandig om eerst een quickscan te laten uitvoeren. Je hebt dan een goed beeld van de potentiële opbrengsten en de vorm van monomestvergisten die het beste rendeert en passend is. De openstelling van de SDE++ staat gepland van 10 september 2024 tot en met 7 oktober 2024. Een varkenshouder die overweegt om dit jaar de haalbaarheid van monomestvergisting op het bedrijf verder te onderzoeken, moet er rekening mee houden dat hij zonder verleende omgevingsvergunning geen SDE++ subsidie aan kan vragen. Het advies is daarom om op tijd te starten met de vergunningsaanvraag; de doorlooptijd van het verkrijgen van een vergunning blijkt lastig te voorspellen. Monomestvergisting wordt een belangrijk onderdeel van de bedrijfsvoering. Naast het financiële aspect ontstaat door het frequent ontmesten minder ammoniak- en methaanemissie in de afdeling. “Dit zorgt voor een beter stalklimaat en minder reductiebehoefte van ammoniak bij de wasser", sluit Rick af.

Interesse in monomestvergisting?

Wilt u meer weten over monomestvergisting? Of wilt u contact met één van onze adviseurs? Vul onderstaand formulier in en wij nemen contact met u op om de mogelijkheden te bespreken.

Dit artikel is in aangepaste vorm overgenomen van pigbusiness