Wat zijn BEX-berekeningen en waarom zijn ze belangrijk?

BEX, oftewel Bedrijfsspecifieke EXcretie, is een belangrijke tool voor melkveehouders om meer inzicht te krijgen in de stikstof- en fosfaatuitstoot van hun bedrijf. Deze berekening, gebaseerd op de gegevens van de KringloopWijzer, geeft nauwkeurig weer hoeveel stikstof en fosfaat er door een bedrijf wordt uitgescheiden. Wanneer de BEX-uitkomst lager is dan de forfaitaire excretiewaarden, ontstaat er een zogenaamd BEX-voordeel. Dit voordeel kan aanzienlijke economische en milieutechnische voordelen bieden, zeker in tijden waarin de mestafzetkosten toenemen door de afbouw van de derogatie.

Hoe werkt een BEX-berekening?

De BEX-berekening wordt uitgevoerd op basis van diverse gegevens zoals kuiluitslagen, begin- en eindvoorraden, voeraankopen en melkproductie. Deze gegevens worden gekoppeld aan de KringloopWijzer, een instrument dat helpt om de efficiëntie van het veevoergebruik te evalueren. De BEX-resultaten bieden niet alleen inzicht in de stikstof- en fosfaatuitstoot, maar kunnen ook dienen als een strategisch instrument om de mestafzetkosten te optimaliseren. Melkveehouders kunnen met deze informatie gericht sturen op een efficiënter gebruik van voer en mest. Anne van der Peet, adviseur Mest & Mineralen bij DLV Advies: “uit praktijkervaring blijkt dat melkveehouders gemiddeld een stikstofvoordeel van 5% en een fosfaatvoordeel van 15% kunnen behalen.” Vooral stikstof is vaak het knelpunt, waardoor daar de meeste winst te boeken valt. Het stikstofvoordeel wordt voornamelijk behaald door aanpassingen in het voermanagement, terwijl fosfaat meer afhankelijk is van de grondsoort en de beschikbaarheid ervan.

Wat is het financiële voordeel in de praktijk?

Als voorbeeld nemen we een melkveebedrijf met 115 melkkoeien, 80 stuks jongvee en 70 hectare grond. Bij een melkproductie van 9.000 kg per koe en een ureumwaarde van 19 kan een BEX-voordeel van 5% stikstof en minimaal 5% fosfaat jaarlijks €6.500,- besparen op mestafzetkosten. Dit toont aan dat het behalen van een BEX-voordeel niet alleen technisch interessant is, maar ook economisch zeer waardevol. “Het behalen van BEX-voordelen vergt echter wel vakmanschap”, aldus Anne van der Peet. “Denk hierbij aan het bemesten op basis van de juiste snedezwaarte, en het optimaliseren van de balans tussen ruw eiwit en energie in het veevoer. Een richtlijn van 155 RE/kVEM, gericht op een ureumwaarde van 15-17, is hierbij een goed uitgangspunt.”

Technische verbeteringen

“Het behalen van een BEX-voordeel begint bij een doordachte bemesting van gewassen,” voegt Michiel Meindertsma, adviseur Mest & Mineralen bij DLV Advies, toe. Wanneer gras bemest wordt naar behoefte, bevat het minder overmaat aan eiwit. Dit leidt tot een lagere stikstofexcretie. Het sturen op een lager fosforgehalte in gras is echter complexer, omdat fosfaat minder mobiel is in de bodem. Hierdoor is een veehouder meer afhankelijk van de bodemgesteldheid. Ook het kiezen van geschikt krachtvoer is cruciaal. Door krachtvoer te selecteren dat niet meer eiwit en fosfor bevat dan strikt noodzakelijk, kan een veehouder gericht voeren voor een BEX-voordeel. Energierijke krachtvoeders dragen bij aan een hogere VEM-waarde en een lagere uitstoot van ruw eiwit en fosfor.

Het behalen van een BEX-voordeel vereist technische kennis en vakmanschap. Bij DLV Advies helpen wij bedrijven om het maximale uit hun BEX te halen. Elk najaar maken we een voorlopige inschatting of er dat jaar een BEX-voordeel is behaald. Dit geeft bedrijven de mogelijkheid om nog tijdig bij te sturen door bijvoorbeeld mest- of voeraankopen aan te passen. In januari wordt het definitieve voordeel vastgesteld, de mestboekhouding over het voorgaande jaar afgerond en vooruitgeblikt naar de mogelijkheden en ontwikkelingen voor het komende jaar.

Benieuwd hoe BEX-berekeningen voordeel voor u oplevert?

Benieuwd welk voordeel BEX voor uw bedrijf kan opleveren? Bij DLV Advies helpen we u graag om het maximale uit uw BEX-berekeningen te halen. Met onze uitgebreide ervaring in het gebruik van BEX en de KringloopWijzer bieden we praktische adviezen die zowel technisch als economisch inzicht en voordeel opleveren.