Minister Adema maakte begin december de voorlopige tarieven voor de GLB-premies bekend. De basispremie zakt met 13 euro naar 207 euro per hectare, maar procentueel zijn de verlagingen bij de premies op ecoregelingen veel groter. De categorie Brons zakt van 60 naar 44 euro per hectare, Zilver van 100 naar 74 euro en Goud van 200 naar 148 euro. Gemiddeld gaat er een kwart af. “Juist ondernemers die extra inspanningen hebben verricht op gebied van ecologie en biodiversiteit, worden dus het hardst geraakt”, stelt Ap. “Bovendien zijn de premies voor de ecoregeling gepresenteerd als een vergoeding voor gederfde inkomsten. Als die vervolgens worden verlaagd, schiet de boer erbij in.” Ook stelt hij dat boeren veel administratieve inspanningen hebben geleverd bij het indienen van de Gecombineerde opgave, het kiezen en uitvoeren van de ecoregelingen en de definitieve opgave. “Nu krijgen ze het deksel op de neus.”

Mogelijk nog verruiming GLB-premies

Dit signaal is ook door de Tweede Kamer afgegeven aan demissionair landbouwminister Piet Adema. Zij willen dat de verlaging van de premies via de landbouwbegroting worden opgevangen en desnoods de kaasschaaf over de basispremie te halen in plaats van te korten op de ecoregeling. Adema gaat naar de Europese Commissie om te heronderhandelen over de financiële ruimte. Tot duidelijk is waar dit toe leidt moet uitgegaan worden van de nieuw gepubliceerde tarieven.

Vlinderbloemigen voor Goud

Vorig jaar konden veel veehouders relatief eenvoudig in de categorie Goud komen door een hectare braak te laten liggen, of in te zaain met vlinderbloemigen. Dat loonde toen wel, omdat met de premie bijvoorbeeld extra snijmaïs kon worden aangekocht. “In de nieuwe situatie weet ik niet of het nog wel lonend is”, zegt Ap. “Zeker als je al relatief krap in je ruwvoer zit, is het de vraag of het uit kan. Snijmaïs was dit jaar ook hartstikke duur.” Bovendien zijn veel teelten vlinderbloemigen dit jaar ook niet goed geslaagd als gevolg van de droge junimaand.

Boeren moeten voor het komend jaar goed overwegen wat beter is: een hectare braak laten liggen en de ecopremie opstrijken, of de grond bijvoorbeeld verhuren aan akkerbouwers. Ap: “De premie voor Goud valt nu 65 euro per hectare lager uit. Een gemiddeld melkveebedrijf met 75 hectare grond zoals hier in het noorden, loopt dan 4.800 euro premie mis waar ze wel op hadden gerekend. Als je een hectare grond beteelt of verhuurt, levert het in elk geval 1.500 euro saldo op.”

Met luzerne naar Goud

Een melkveehouder die het afgelopen jaar met behulp van de teelt van vlinderbloemigen van Zilver naar Goud kwam, is Fester Ziengs. Hij melkt in de buurt van Noord-Sleen 75 koeien op 34 hectare. In september 2022 zaaide hij 3 hectare luzerne in, na de pootaardappelen. Hij ruilt grond met een akkerbouwer. Het eiwitgewas leverde 11.000 kilo drogestof op per hectare. “Het is bij ons wel goed gelukt, omdat we het vorig najaar al gezaaid hadden”, geeft hij aan. “Maar nu gaat Goud met een kwart naar beneden. Kijk, als je uitgaat van 200 euro kan het een keer 205 euro worden, of 190, dat is niet zo’n probleem. Maar een kwart is wel veel, keer 34 hectare. Als zo’n teelt niet slaagt, wil je dat wel gecompenseerd hebben”, stelt hij.

De luzerne is vanwege het natte najaar lang de winter ingegaan. Voor komend jaar is het de vraag of het gewas er goed doorheen is gekomen, of dat Fester het gaat doorzaaien met gras. “Als we op een andere manier in Goud kunnen komen, doen we dat misschien”, stelt hij. Niettemin vindt hij het wel belangrijk om mee te blijven doen met de ecoregelingen. “Anticiperen op wat de overheid van je vraagt en daar kansen in blijven zoeken”, aldus Fester.

Gewenste bouwplan leidend

Ook adviseur Ap raadt melkveehouders aan om toch te kijken hoe ver ze kunnen komen in de ecoregelingen. “Ga daarbij uit van je gewenste bouwplan en bestaande bedrijfsactiviteiten’, zegt hij. “Als blijkt dat je net onder Zilver of Goud zit, en je kunt met een relatief kleine aanpassing zoals een bloemenstrook inzaaien een categorie hoger komen, is dat toch de moeite waard”, meent hij.