Doorbreken monocultuur grasland

Graslandmanagement bij langdurige droogte

De grasgroei staat zo goed als stil door de aanhoudende droogte en hoge bodemtemperatuur. Op veel plekken heeft het gras een bruine kleur. Wat kunt u nu doen om de conditie van het gras op peil te houden?

• Beregenen helpt om het gras groen en smakelijk te houden, maar is niet overal toegestaan of financieel mogelijk. Kunt u beregenen, beregen dan eerst de weidepercelen want dat levert meer financieel voordeel op dan gras dat ingekuild wordt.

• Houd het kali-niveau in de gaten en overweeg of kalibemesting nodig is om de bodemvoorraad op peil te houden.

• Wees alert op onkruidontwikkeling en met name op kweek want dat breidt zich nu uit en verdrukt het goede gras.

• Wacht met maaien tot vlak voor het gaat regen en verhoog de maaihoogte naar 8-10 cm.

• Wacht met bemesten om rijsporen te voorkomen en houdt rekening met einde mestseizoen.

• Het najaar is een goede periode om grasland door te zaaien bij een aandeel open zode van >15%, of opnieuw in te zaaien bij >30% slechte grassen of <60% goede grassen. Let bij herinzaai op de geldende regels bij de verschillende grondsoorten. Jong gras wortelt veel dieper en profiteert ook meer van beregening. Overweeg daarbij serieus om droogtetolerante soorten, zoals rietzwenk, in te zaaien of een combinatie van rietzwenk met klaver of kruidenrijk grasland. Het gebruik van verschillende grassoorten en kruidenrassen is een goede manier om grasland droogtebestendiger te maken door de verschillende worteldieptes.

Binnen de eco-regeling van het nieuwe GLB zijn punten te krijgen voor activiteiten die te relateren zijn aan maatregelen die u kunt nemen om weerstand te bieden aan lange warme periodes met weinig neerslag. Bij de ‘veemaatregelen’ kun je kiezen voor verlengde weidegang. Wilt u de weidegang kunnen toepassen, dan moet het gras wel in goede conditie zijn. De puntengevende eco-activiteiten die een positieve bijdrage leveren aan de conditie van het gras, zijn onder meer grasklaver, kruidenrijk grasland en het aanleggen van een kruidenrijke bufferstrook. Met de (voorlopige) simulatietool van RVO kun je berekenen hoeveel punten je voor de verschillende maatregelen krijgt.

Neem contact op met onze adviseur

Wilt u  meer adviezen over graslandmanagement of hulp bij het werken met de simulatietool, neem dan contact op met Michiel Meinderstsma, weidecoach en adviseur Mest & Mineralen

Combineer bufferzone bij sloten met kruidenrijk grasland

Wil je de basispremie in het nieuwe GLB aanvullen? Dan kan dat met eco-activiteiten zoals niet-productieve delen grasland, beweiden en kruidenrijk grasland. Vanuit het 7e actieprogramma Nitraatrichtlijn is een bufferzone naast watervoerende en KRW-sloten wettelijk verplicht. Daar mag je niet bemesten, geen gewasbeschermingsmiddelen gebruiken en de bufferzone telt niet mee in de mestplaatsingruimte. Beweiding is niet toegestaan (11 oktober 2022). Deze verplichting sluit aan bij het GLB waar langs KRW-waterlichamen en ecologisch kwetsbare waterlopen bufferstroken van 5 meter moeten worden aangehouden en langs overige watervoerende sloten een bufferstrook van 3 meter. Verder geeft het GLB aan dat bij bufferstroken langs droge sloten en greppels (waar tussen 1 april en 1 oktober geen water in staat) een bufferstrook van 1 meter aangehouden moet worden. 

De bufferzone rondom de sloten kun je inzaaien met kruidenmengsels (>1 meter). De slootkant (niet-productief) functioneert als bufferzone voor de afspoeling van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen en het vergroot de biodiversiteit. Hierdoor hoeft de bufferzone maar 1 meter te zijn in plaats van 2 of 5 meter. Dit is alleen van toepassing bij de overige wateren en niet bij de KRW wateren. Zo combineer je de verplichting uit het NAP met de eco-regeling. Eventueel kun je nog een beheerpakket vanuit het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) hierbij inzetten. Verder draagt de combinatie bij aan de voorwaarde van 10 procent kruidenrijk grasland van veel zuivelmerken. De slootkant wordt niet bemest en is open waarmee het een ideale omgeving is voor kruiden.

Gras-klaver: eiwit van eigen land/activeren bodemleven

Klaver is een prachtig gewas om samen met gras te telen. Het levert  extra eiwit, je hoeft minder kunstmest te strooien en je koeien zijn er dol op. Dat zijn de redenen waarom Peter Yntema binnen het project Tegearre underfine een demoveld grasklaver aanlegt.

Bovenstaande kennisoverdracht wordt verzorgd vanuit de projecten 'Tegearre ûnderfine', 'Maandewark' en 'Samen werken, samen sterker' waarin melkveehouders zich willen richten op een integrale aanpak bij het uitvoeren van maatregelen gericht op meer biodiversiteit, een verbeterde mineralenkringloop én zo goed mogelijk ruwvoer. DLV Advies organiseert de kennisoverdracht vanuit de SABE-regeling Samen leren in projecten over duurzame landbouw en vanuit de subsidie POP3+ Trainingen, workshops, ondernemerscoaching en demonstraties.

Neem contact op met onze adviseurs

Gewasrotatie – rustgewas

Vanaf 2023 moet ieder jaar het gewastype/-code wisselen en na vier jaar moet op elk perceel een ander gewas als hoofdteelt worden verbouwd. Dit geldt ook wanneer de grond geruild wordt. Een vanggewas/groenbemester die in de winter blijft staan, wordt gezien als gewasrotatie. De volgteelt moet dan wel een ander gewas zijn dan het vanggewas. Het telen van een vanggewas (tijdelijk grasland) na de hoofdteelt in 2022 kan bijdragen aan de rotatieplicht voor 2023. Er moeten dan wel een of meerdere volgteelten na de hoofdteelt binnen hetzelfde kalenderjaar plaatsvinden tot de inzaai van het hoofdgewas in het volgende jaar. Daarnaast geldt, in aansluiting op het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn, vanaf 1 januari 2023 op zand en löss als aanvullende verplichting, dat er één keer per vier jaar een rustgewas behoort te worden geteeld. 

Bij rustgewassen in het GLB gaat het met name over granen en vlinderbloemigen zoals luzerne en klaver. Wanneer tijdelijk grasland niet erkend wordt als rustgewas zal dit voor veel samenwerkende veehouders en akkerbouwers zeer ongunstig zijn. Het is opvallend dat bij de Eco-activiteiten in het GLB tijdelijk grasland geen rustgewas meer is, terwijl het lijkt dat dit het in het 7de Actie programma nitraatrichtlijn nog wel is (27-09-2022). En let op, bij een akkerbouwgewas gevolgd door een tijdelijk grasland, is het gras wel een rustgewas voor GLMC* 7 (gewasrotatie en diversificatie), maar komt niet in aanmerking voor de Eco-regeling Rustgewas.

Groenbedekking - groenbemester

Het ministerie hanteert in haar definitie van groenbemester stikstofgebruiksnormen. Wordt de groenbemester voor 1 september ingezaaid en niet voor 1 februari vernietigd (7de Actieprogramma nitraatrichtlijn), dan mag worden bemest met 60 kg stikstof. Die 60 kg stikstof is vervolgens niet meer beschikbaar in het bouwplan. Om de groenbemester op weg te helpen, is vaak een extra mestgift nodig. Op niet-productieve percelen moet vóór 31 mei een groenbemester worden ingezaaid en deze mag niet vernietigd worden vóór 31 augustus (GLB). Daarnaast is als extra eis opgenomen dat op kleigronden minimaal 80% van het landbouwareaal op bedrijfsniveau bedekt moet zijn gedurende een periode van 6 weken tussen 1 augustus en 1 november. Die bedekking kan bestaan uit een gewas, gewasresten, stoppels en of mulchen.

Op kleigronden wordt de groenbemester vaak omstreeks november-december omgeploegd. Bij lage temperaturen is er geen mineralisatie, pas als het weer wat warmer is, vindt mineralisatie plaats. De mineralen komen dus pas vrij in het volgende groeiseizoen. Laat je de groenbemester in de winter staan, dan heb je in het voorjaar de uitdaging de groenbemester klein te krijgen en de grond te bewerken voor het zaaien. Dan telt deze wel weer mee voor de eco-activiteit groenbedekking.

Met de huidige kunstmestprijzen is het extra interessant om goed te kijken naar de waarde aan stikstofnalevering groenbemesters en andere voorvruchten zodat ze in mindering kunnen worden gebracht op de totaalgift.

*)    =  Goede Landbouwpraktijk  en Milieu Condities

Bovenstaande kennisoverdracht wordt verzorgd vanuit de projecten 'Tegearre ûnderfine', 'Maandewark' en 'Samen werken, samen sterker' waarin melkveehouders zich willen richten op een integrale aanpak bij het uitvoeren van maatregelen gericht op meer biodiversiteit, een verbeterde mineralenkringloop én zo goed mogelijk ruwvoer. DLV Advies organiseert de kennisoverdracht vanuit de SABE-regeling Samen leren in projecten over duurzame landbouw en vanuit de subsidie POP3+ Trainingen, workshops, ondernemerscoaching en demonstraties.

Doorzaaien van kruiden in grasland met verschillende machines

Kruiden voor een weerbare bodem en gezonde koeien

Herinzaai kruidenrijk grasland

Overzaal en mulchen en zaaien in één werkdag

Bovenstaande kennisoverdracht wordt verzorgd vanuit de projecten 'Tegearre ûnderfine', 'Maandewark' en 'Samen werken, samen sterker' waarin melkveehouders zich willen richten op een integrale aanpak bij het uitvoeren van maatregelen gericht op meer biodiversiteit, een verbeterde mineralenkringloop én zo goed mogelijk ruwvoer. DLV Advies organiseert de kennisoverdracht vanuit de SABE-regeling Samen leren in projecten over duurzame landbouw en vanuit de subsidie POP3+ Trainingen, workshops, ondernemerscoaching en demonstraties.

Onze adviseurs staan voor u klaar