Economische wetten zetten aan tot groei

Onze nieuwe minister van LNV wil inzetten op een betere vergoeding via de keten in de markt, bleek uit zijn rondgang van afgelopen weken. Ik geloof daar niet in (behalve voor de nichemarkten). Het verdienmodel bestaat op de wereldmarkt uit marges via efficiënte productie en kostenbeheersing. Als je die economische wetmatigheid wilt doorbreken, zul je veel meer moeten bonussen op maatschappelijk gewenst gedrag dan tot nog toe werd gedaan. Straffen werkt namelijk niet.

Gezinsbedrijven worden geraakt

Verlies van derogatie, het nieuwe GLB én het 7e actieprogramma gaan in mijn ogen namelijk alleen nog maar een verdere verschuiving naar intensief, groot en hoge producties veroorzaken. Gezinsbedrijven worden onevenredig hard geraakt door extra administratieve lasten en verlies aan waarde en productiecapaciteit. Op grotere bedrijven ontstaat extra verdiencapaciteit door investeringen, waarbij schaalgrootte in het voordeel werkt. Zo verwachten wij bijvoorbeeld dat een kwart van het (extra) inkomen uit duurzame energieproductie gaat bestaan op die bedrijven.

Even groot mestoverschot

Ik had verwacht dat de trekkers zouden worden gestart na aankondiging van het nieuwe mestbeleid. Dat heeft een vergelijkbare, zo niet grotere impact dan de stikstofcrisis: 20% lagere gebruiksnorm in ‘verontreinigde’ gebieden. Naast verlies van derogatie. En ook nog bufferstroken. Het NCM rekende onlangs al voor dat we in 2030 ondanks de voorgenomen sanering van 30% naar een even groot mestoverschot in Nederland gaan als in 2017. 50 miljoen kilo dierlijke stikstof die niet te plaatsen is. De gebruiksruimte daalt (logisch dus) ook met dezelfde 30%. Mag ik dan stellen dat de gewasopbrengst ook aanzienlijk daalt? Voor de melkveehouderij betekent dit volgens mij een harder dalende betaalcapaciteit voor grond vergeleken met akkerbouw en open teelten én een verslechtering van de marges per liter melk. Ofwel opnieuw: Intensivering en schaalgroei.

Over enkele jaren terug bij af

Eerst was ik blij dat Remkes adviseerde om de werkvolgorde voor de gebiedsgerichte emissiereductie aan te passen, waarbij als eerste reductie via innovatie en management meegenomen zou moeten worden. Nu merk ik zeer beperkte bijval vanuit de overheid om dit juridisch borgbaar te maken. Zo ontstaat een situatie waarbij we denken nu vooruit te kunnen terwijl we vermoedelijk over enkele jaren weer terug bij af zijn. Zonder facilitering van de overheid is dit voer voor activisten die een ander belang dienen. Het beste wat je nu kunt doen is een systeem kiezen dat gegarandeerd de ‘MOB-test’ doorstaat en inzetten op groei. Zoek de milieuruimte die ontstaat bij stoppers op. Er lijkt niks anders op te zitten, gewoon plaat voor de kop, verstand op 0, niet te veel het nieuws lezen en lekker doormelken.

Dit artikel is in aangepaste vorm overgenomen van boerderij.nl