Grote variatie in investeringskosten maisopslag

Voor de opslag van snijmais hebben veehouders veel keuze. Veel (kleinere) bedrijven hebben vaak nog een eenvoudige kuil met prefab platen (Stelcon), grondwal en vloer van klinkers of beton. Aan de andere kant van het spectrum staan de moderne varianten met hoge prefab elementen van minimaal 2 meter hoog met vaste voet, strak afgewerkt met een hoogwaardige zuurbestendige vloer. In een aantal gevallen voorzien van een automatisch afdeksysteem.

Grote verschillen in opslag

Verschillen in opslag zijn groot, ziet ook Christiaan de Ruijter, projectleider Bouw bij DLV Advies. “Daarbij wordt vaker fors geïnvesteerd. Zeker in jaren dat er geld wordt verdiend.” Bovendien merkt hij een toenemend besef dat de voeropslag medebepalend is voor de kwaliteit van het hele ruwvoertraject, ook bij snijmais. De afmetingen en uitvoering bepalen voor een belangrijk deel de kosten. De afmetingen hangen onder andere af van de capaciteit en gewenste voersnelheid om de kans op broei te voorkomen. Daarnaast zijn de indeling en ruimte op het erf van invloed. Het is soms mogelijk om met een gemeenschappelijke tussenwand te werken, wat ook gevolgen heeft voor de constructie. Afschot wordt vaak naar de voorzijde gemaakt. Hoogteverschil is lastig als de silo ook aan de achterkant bereikbaar moet zijn. Moderne grote silo’s kennen daarom afschot naar het midden of naar één zijde.

Materialen en grondwerk

Wat betreft de uitvoering blijken op basis van KWIN (Handboek Kwantitatieve Informatie Veehouderij) en opgave van enkele leveranciers grote verschillen in investeringen. Voor een eenvoudige sleufsilo met elementen van 1,25 meter hoogte is een veehouder zo’n € 35 per vierkante meter kwijt. Voor een variant met hoogwaardige prefab elementen van 2 meter hoog en gestort beton is dat al gauw € 60 per vierkante meter (afhankelijk van de breedte). Aspecten als kwaliteit van materialen en constructie maken een aanzienlijk verschil in uiteindelijke investeringskosten. Verder zijn kosten per vierkante meter voor kleine silo’s vanwege een smallere uitvoering hoger. Met gebruikte materialen en (deels) eigen arbeid zijn de kosten juist te drukken.

Kosten grondwerk variëren

Ook de ondergrond is bepalend. Het eenvoudigste en goedkoopste is een silo op zand; de grootste kosten worden gemaakt bij veengrond wanneer paalfundering nodig is. Hoe onstabieler de ondergrond, hoe dikker de laag gebroken puin en/of zand. En hoe zwaarder de constructie, hoe hoger de eisen aan het grondwerk. De kosten voor grondwerk variëren zodoende globaal van € 10 tot wel
€ 70 per vierkante meter. Deze verschillen komen terug in een eenvoudig rekenvoorbeeld. Voor een silo van 50 x 9 meter is de investering voor de meest eenvoudige uitvoering van 1,25 meter op gemakkelijke grond € 45 x 450 = € 20.250. Voor de luxere variant van 2 meter op de moeilijkste ondergrond bedraagt de investering € 130 x 450 = € 58.500. Voor een grotere silo van 75 x 15 meter is dat respectievelijk € 50.625 en bijna € 146.250. Daar komen in veel gevallen nog kosten bij voor de afwerking van het erf en een waterafvoersysteem. Een automatisch afdeksysteem kan de investering voor een dergelijke opslag tot boven de 2 ton tillen. Het verschil in investeringskosten is ook te zien in de berekende kosten per jaar. Bij 8% jaarkosten (20 jaar afschrijving, rente en onderhoud) zijn de kosten voor de eenvoudige silo op gemakkelijke grond € 1.620 per jaar. Dat loopt op tot € 4.680 voor de luxe silo op moeilijke grond. Bij de grote silo is de range € 4.050 tot € 11.700 per jaar.

Grondsoort sterk bepalend voor investering
Bedragen in € per vierkante meter, tenzij anders aangegeven

Kuilplaat is goedkoper

Een alternatief voor een sleufsilo is een kuilplaat van klinkers of gestort beton. In de praktijk worden deze voor snijmais niet veel meer gebruikt, maar het is nog altijd een mogelijkheid. Een voordeel van kuilplaten is dat aanleg goedkoper is. Een plaat op niet te moeilijke grond kan er liggen voor € 30 per vierkante meter. Voor de kuil van 50 x 9 meter is dat € 13.500 aan investering of € 1.080 aan jaarkosten. Een grote plaat kost dan € 2.700 per jaar. Opslag in kuilplaten vraagt wel meer oppervlakte en plastic. Verder is het voer minder goed te verdichten dan in een sleufsilo, met meer kans op broei. Als vuistregel wordt voor een kuilplaat gerekend met 180 kilo droge stof per kuub. In een sleufsilo is dat al gauw 220 kilo per kuub en kan dat bij hoge kuilen verder oplopen. Dit verkleint de benodigde opslagcapaciteit en de kans op broei. Het verschil in investering en jaarkosten tussen een eenvoudige sleufsilo en een kuilplaat is dan al niet meer zo groot, zeker als ook voordelen als arbeidsgemak voor veehouder en loonwerker worden meegenomen.

Meerkosten luxere opslag terugverdiend

In het algemeen is het de vraag of meerkosten voor een luxere opslag altijd worden terugverdiend. In het voorbeeld is dat voor de grote silo enkele duizenden euro’s verschil in jaarkosten. “Maar zeker op grote bedrijven worden de voordelen van arbeidsbesparing en gemak zwaarder gewogen”, aldus Christiaan. “Onder de streep blijft het allemaal zeer bedrijfsafhankelijk.” Hij benadrukt dat een bepaalde bedrijfsomvang investeringen vraagt die niet altijd geld opleveren, maar wel bijdragen aan een soepele bedrijfsvoering. Verder is een iets hogere investering snel interessanter als de veehouder fiscale voordelen kan meepakken.

Dit artikel is verschenen in Boerderij