Investeren in toekomstperspectief

Om te kunnen transformeren naar een toekomstbestendig, duurzamer voedselsysteem moeten veehouders allerlei strategische keuzes maken. Keuzes die meestal ook financiële consequenties hebben. Ids: “Ik merk dat veel ondernemers nieuwsgierig zijn naar keuzes die ze kunnen maken. Dit is niet altijd eenvoudig. Er is vaak jarenlang geïnvesteerd in gebouwen en machines die het nu nog prima doen. Maar niet alle maatregelen, ingegeven vanuit de duurzaamheidstransitie, zullen naadloos aansluiten bij de huidige situatie van de ondernemer. Wat wordt gekozen, is afhankelijk van de bedrijfssituatie en de persoonlijke ambitie van de ondernemer.”

Strategisch kiezen

“Veel ondernemers hebben het gevoel op een kruispunt te staan of er een te naderen”, geeft Ids aan. “Steeds vaker krijgen wij het verzoek om mee te denken over toekomstscenario’s voor de onderneming. Om mee te kunnen in de duurzaamheidstransitie moet er kritisch naar het bedrijf worden gekeken. Investeer niet zo maar, maak een keuze die bij je past. Zijn er voldoende middelen om te investeren in milieu- en diervriendelijke stallen, duurzame energie, fosfaatrechten of grond in het kader van de Wet grondgebonden groei melkveehouderij? Past meer weidegang of het aanwenden van waterverdunde mest binnen de bedrijfsvoering? Ziet de ondernemer persoonlijk iets in kringlooplandbouw en biodiversiteit? Zorg voor voldoende buffer en marge voordat je gaat investeren. Kijk waar verduurzaming je geld kan opleveren.”

Heldere doelen

Er ligt in de veehouderij een uitdaging om het maatschappelijk draagvlak op niveau te houden. De transitie naar een meer duurzame samenleving zorgt, zoals elke verandering, voor onzekerheid. De houdbaarheid van ‘duurzaamheidsmaatregelen' en innovaties is onbekend. “Strategische keuzes worden niet gemaakt op basis van een enkele beleidsmaatregel, maar op basis van het totale toekomstperspectief van de ondernemer en het bedrijf”, geeft Ids aan. ‘Verduurzamen, emissiereductie en grondgebondenheid zijn verbonden met toekomstbestendig ondernemen. Om de regie te houden, is het belangrijk om de persoonlijke en bedrijfsdoelen helder te hebben. Wellicht is heroverweging van de huidige strategie nodig om de doelen voor 2030 te bereiken. Een goede manier om tot een nieuwe strategie te komen, is het tegen elkaar afzetten van kansen en bedreigingen vanuit de omgeving en interne sterktes en zwaktes. Je kijkt daarbij vanuit de kracht van de onderneming. Extensiveren kan niet altijd. Maar misschien is een eigen productconcept, een collectief of een neventak wel een optie om een toekomstbestendig bedrijf op te bouwen en de financiële slagkracht op peil te houden.”

Nieuwe richtlijnen voor banken

De nieuwe richtlijnen voor banken, de Basel IV-richtlijnen die in 2023 moeten ingaan, hebben betrekking op de kapitaaleisen die aan banken worden gesteld. Banken zullen volgens de Nederlandse Vereniging van Banken hierdoor worden aangestuurd om ondernemers nog meer te financieren op basis van rentabiliteit en liquiditeit, in plaats van op waarden als bijvoorbeeld grond, gebouwen en installaties. Ids: “Veranderende wet- en regelgeving maakt dat er anders gekeken wordt naar het financieren van bedrijven, dus ook in onze sectoren. Het maakt het niet altijd gemakkelijker, maar ook niet per definitie onmogelijk. Bedrijfsontwikkeling is een uitdaging van alle tijden. Dat was het bij het invoeren van de melkquotering, bij de invoering van de fosfaatrechten en nu in de overgang naar meer duurzaam produceren nog steeds. Ga tijdig aan de slag met het maken van een strategisch plan. Waar sta ik over 10 jaar, zowel persoonlijk als met de onderneming? Wat heb ik daarvoor nodig? Wie kan mij daarbij ondersteunen? Ik zie nog te vaak dat er agrarische ondernemingen gerund worden in de waan van de dag waarbij we blij zijn als de dagelijkse werkzaamheden keurig zijn afgerond. Voor de lange termijnvraagstukken is geen tijd of wordt geen tijd gemaakt. Er zijn al genoeg onzekerheden, zorg dat je de zaken waar je zelf grip op hebt goed hebt uitgestippeld.”

Meer informatie

Wilt u ondersteuning bij het maken van strategische keuzes? Onze financiële adviseurs helpen u graag. Uiteraard beschikken we ook over BAS-geregistreerde adviseurs voor de diverse aandachtsgebieden, zodat u ook met de vouchers uit de SABE-regeling een beroep kunt doen op onze organisatie.