Energieleveranciers zijn vanaf 2026 verplicht om groen gas bij te mengen. Dat is een jaar later dan werd gecommuniceerd. Dat blijkt uit een Kamerbrief van demissionair minister Jetten van Klimaat en Energie. De bijmengverplichting loopt jaarlijks op tot ca. 20% in 2030 van het geleverde gas aan de gebouwde omgeving. Dit betekent dat er dan ca. 1,1 miljard m³ groen gas geproduceerd moet worden, wat nu ca. 0,25 miljard is. Energieleveranciers die hier niet aan kunnen voldoen, kunnen hun verplichting afkopen middels een buy-out fee. Deze is verlaagd van € 500 naar € 450/ton. Welke gevolgen heeft dit voor agrariërs die willen investeren in monomestvergisting voor de productie van groen gas?
In het aangepaste voorstel gaat minister Jetten ervan uit dat in 2030 45% van de beschikbare mest in Nederland vergist kan worden ten behoeve van groen gas. In het eerdere voorstel was dit 75%. “Dit is nog steeds zeer uitdagend", zegt Joan van den Heuvel. Hij is als specialist betrokken bij tientallen (groepen van) melkveehouders die willen investeren in monomestvergisting. “Voor grote bedrijven en clusters van meerdere bedrijven is het zeker rendabel. Voor bedrijven met vaste mest wordt het heel lastig om te vergisten. Een optie voor deze groep zou centrale vergisting zijn, maar het lijkt er niet op dat dit vergunningtechnisch voor 2030 haalbaar is. Voor kleinere boeren is het technisch wel mogelijk maar met de laatst bekende SDE-regeling financieel nog lastig te realiseren."
De doelen voor 2030 blijven onveranderd. Dit betekent dat als al het groen gas bij koeienmest vandaan moet komen er van 800.000 melkkoeien mest vergist moet worden. Dit zijn ca. 6.500 bedrijven met 120 melkkoeien. “Ondanks dat ook mest van andere sectoren vergist zal worden, lijkt dit onrealistisch”, aldus Joan.
Veehouders die middels vergisting van mest groengas produceren, verkrijgen hierover groengas certificaten, de zogenaamde Groen Gas Eenheden (GGE’s). Energieleveranciers kunnen groen gas van veehouders inkopen. Ze kunnen er ook voor kiezen dat niet te doen en de bijmengverplichting af te kopen. Deze buy-out fee is nu voorlopig vastgesteld op € 450/ton. Dit is omgerekend een prijs van ca. € 2,84/m³ groen gas. “Echter is dit nog niet de prijs die energieleveranciers gaan betalen voor GGE’s. Die markt moet nog gezet worden. Met de huidige doelstelling zal een tekort aan groen gas ontstaan”, verwacht Joan. “En met een tekort lijkt het logisch dat de prijs van de GGE’s niet ver onder de buy-out prijs zal uitkomen. Hiermee wordt het makkelijker om de projecten gefinancierd te krijgen.”
De bijmengverplichting biedt nieuw financieel perspectief voor monomestvergistingsinitiatieven. In de SDE-regeling van 2023 konden veehouders een SDE verkrijgen van € 1,48/m³ groengas. Welke als inkomsten zekerheid geldt. “We zien bij verschillende projecten, met name clusters, dat financiering afhankelijk is van de bijmengverplichting. Het is nu vooral wenselijk dat er zo snel mogelijk definitief uitsluitsel komt over de bijmengverplichting in een definitieve wet. Dan weten zowel initiatiefnemers als energieleveranciers waar ze aan toe zijn. Duidelijkheid op korte termijn is belangrijker dan het 1 jaar uitstel. We zien namelijk dat energieleveranciers nog afwachtend zijn met de definitieve prijszetting van certificaten, zolang de wet niet definitief is”, aldus Joan. Hierdoor worden er nog geen concrete voorstellen gedaan op basis waarvan gefinancierd kan worden.
Gelukkig zijn er ook initiatieven die niet afhankelijk zijn van de bijmengverplichting en voldoende zekerheid hebben vanuit de SDE-regeling om de financiering rond te krijgen. De eerste gaan dit jaar draaien op basis van een SDE toekenning van 2023. Als de bijmengverplichting doorgaat, geeft dit een extra plus op het rendement. Verder merken we dat monomestvergisting onder steeds meer veehouders begint te leven. Naast het verdienmodel van groen gas draagt het ook fors bij aan de emissiereductie van onder andere methaan en ammoniak. Meerdere vergunningaanvragen lopen alweer voor de komende SDE-openstelling.
Het kabinet benadrukt zijn inzet voor de groen gastransitie door parallel beleid te ontwikkelen voor ruimtelijke inpassing, netbeheer, grondstofbeschikbaarheid en duurzaamheid. De gerealiseerde productie van groen gas in de komende jaren zal daarbij een belangrijk criterium zijn voor de wijze waarop de bijmengverplichting na 2030 gecontinueerd wordt en het bepalen van de hoogte van de bijmengverplichting na 2030. Een evaluatie van de werking van het wetsvoorstel is uiterlijk voorzien in 2027. Joan sluit af: “Er lopen veel initiatieven rondom vergisting. Op dit moment is de financiering van de monomestvergistingsprojecten de grootste uitdaging. Zonder geld wordt er nog weinig groen gas geproduceerd de komende tijd en blijven boeren in de wachtstand.”
Wilt u meer weten over monomestvergisting? Neem dan contact op met een van onze adviseurs.
Zowel veehouders als de overheid beschouwen monomestvergisting als een interessante optie voor de toekomstgerichte veehouderij. Het reduceert de bedrijfsemissies,...
Lees verderIn het Friese dorp Jelsum runt Jan-Dirk Ubbels samen met zijn familie een melkveebedrijf met 150 tot 170 koeien. Naast melkproductie besloot hij zich al...
Lees verder