Dak berekend op zonnepanelen?

Kritisch zijn op veiligheid

Joan van den Heuvel, adviseur Duurzame Energie bij DLV Advies, legt uit waarom een constructieberekening zo belangrijk is. “Er komen nog te vaak onvoorspelbare uitkomsten voor. Soms lijkt op het oog een gebouw heel degelijk gebouwd, maar blijkt uit een berekening dat er toch zwakke punten zijn, die geen extra last kunnen dragen. Voor de veiligheid van alle gebruikers van een gebouw is het belangrijk om te weten of het dak daadwerkelijk de zonnepanelen aan kan. Als dit niet zo is, dan kan er tijdig ingegrepen worden met geschikte aanpassingen. Ik adviseer ondernemers altijd kritisch te zijn op hun gebouw. Is er bijvoorbeeld afgeweken van het originele bouwplan? Ik beveel aan om dit te laten checken en bij twijfel de constructie opnieuw in te laten meten. Vrijwel alle verzekeraars eisen vooraf een constructieberekening waarin het extra gewicht is meegenomen. Nadat de SDE is toegekend, is een constructieberekening eigenlijk gelijk de tweede stap.”

Bereken de draagkracht van uw dak

Indien er recente bouwtekeningen aanwezig zijn kan Jeroen van den Brink, constructeur bij DLV Advies, direct aan de slag voor een berekening. Jeroen: “Op basis van de tekening reken ik uit wat de draagkracht van het dak is. Daarbij zijn de helling van het dak en het gebruikte materiaal leidend. Ik houd hierbij rekening met het systeemgewicht van de zonnepaneleninstallatie. Dit is het werkelijke gewicht van de zonnepanelen, de onderconstructie, de bekabeling en de kabelgoot. Voor hellende daken houd ik in de basis rekening met 13 tot 15 kilo per vierkante meter. Bij een plat dak is dit al snel 20 kilo per vierkante meter, omdat hier  extra materiaal en ballastgewichten voor nodig zijn om de panelen op hun plaats te houden. Tevens wordt rekening gehouden met sneeuw- en windbelasting op een dak, maar ook het nodige extra gewicht van de loopbewegingen tijdens montage en onderhoud. Allemaal factoren die de draagkracht beïnvloeden.”
 “Zijn de tekeningen niet duidelijk of zijn er helemaal geen tekeningen aanwezig? Dan controleren wij het dak op locatie en brengen de constructie in kaart. Op basis daarvan kan ik alsnog een berekening maken.”

Oude normen en bouwtekeningen vaak niet meer bruikbaar

Tonny van Schaik, projectleider Bouw bij DLV Advies, zorgt voor de inventarisatie op locatie. “Vooral van oude gebouwen zijn er oude tekeningen of geen tekeningen. In het verleden is een (bouw)vergunning aangevraagd en waarschijnlijk ook een constructieberekening gemaakt. Vaak is met oude normen gewerkt en die zijn nu niet meer bruikbaar. In praktijk blijkt er ook in werkelijkheid anders gebouwd dan op de eerdere tekeningen. Dan is het zaak om op locatie te inventariseren hoe de constructie in elkaar zit. Als er geen tekening is, moet elke spant in beeld worden gebracht. Ook moet het dak aan de bovenkant beoordeeld worden. Met een bestaande tekening kunnen we steekproeven nemen. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij varkensbedrijven, kunnen we niet direct de constructie beoordelen. Hiervoor moeten we een plaat loshalen of een stuk eruit snijden. We moeten de omvang, type en afstanden gordingen, spanten en verbindingen kunnen beoordelen.”

Jeroen: “In 30% van de gevallen zijn aanpassingen aan het dak noodzakelijk om de constructie sterk genoeg te maken om zonnepanelen te dragen. Dit hoeft niet direct in de papieren te lopen. In veel gevallen kan met een minimale investering de constructie verstevigd worden. Denk bijvoorbeeld aan het aanbrengen van kipsteunen of schoren voor extra stabiliteit. Wij berekenen of de investering voor de aanpassingen uit kan ten opzichte van de opbrengst van de zonnepanelen.”
Joan: “Als blijkt dat de complete constructie niet geschikt is, wordt er ook wel eens uitgeweken naar het enkel benutten van de sterke delen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het plaatsen van zonnepanelen op plekken waaronder de spanten zitten. In sommige gevallen adviseren we aan beide zijden zonnepanelen te leggen in verband met de nodige tegendruk.”

Controle constructie en conditie dak

“Het is belangrijk voor de daadwerkelijke aanschaf van zonnepanelen om na te gaan of de constructie geschikt is”, benadrukt Tonny. “Ga er niet vanuit dat hetgeen op papier staat altijd klopt. Houd bij nieuwbouw ook rekening met een toekomstige wens om zonnepanelen aan te schaffen. Dan kan de constructeur dit al meenemen in zijn berekeningen. Joan: “In de toekomst zullen er ongetwijfeld nog lichtere panelen op de markt komen of worden ze geïntegreerd in de dakpanelen. Maar dan weet je bij de aanvang van de bouw in ieder geval dat het gebouw geschikt is voor zonnepanelen. Bij de aanschaf van zonnepanelen voor een bestaand dak  is het direct een mooi moment om de conditie van dat dak eens onder de loep te nemen. Na plaatsing blijven de zonnepanelen vaak 15 tot 20 jaar liggen. Het dak vervang je in de tussentijd niet zomaar. Het is verstandig om daar ook gelijk kritisch naar te kijken.”

De heren zijn het unaniem met elkaar eens: “Besteed aandacht aan je dak voordat je er zonnepanelen op legt. Zorg voor een goede constructieberekening, zodat je weet waar je aan toe bent.”