Vooralsnog heeft Erik van Breda uit Berghem geen spijt van zijn keuze voor een nieuwe melkstal in plaats van melkrobots. Achteraf is het een goede keuze, stelt hij. Terwijl de voorbereidingen voor een aanbouw met plaats voor vier automatische melksystemen in volle gang waren, maakte de melkprijs een smak en koos Van Breda voor een alternatief: 'Bij melkvee houden is bijsturen soms nodig.'
De putten voor een deel van de nieuwe stal, met plaats voor onder meer strohokken en de vier melkrobots, zijn gestort. Ze liggen er verlaten bij. Erik van Breda zegt: 'Nu het plan voor de melkrobots niet doorgaat, willen we bekijken hoe we de indeling zonder robots maken. Gelet op de lage inkomsten uit melk hebben we nu eerst andere prioriteiten boven de verdere bouw.' In 2009 verving Van Breda de ligboxenstal door een nieuw exemplaar voor 264 melkkoeien. Hij molk de koeien in de oude stal, een 2 x 10 zij-aan-zijmelkstal aan het hoofd van de oude ligboxenstal. Bij de aanvraag van de vervangende aanbouw duurde het vergunningentraject wat langer. Begin 2015 werden de putten gestort voor een aanbouw met strohokken en melkrobots. Toen maakte een daling van de melkprijs die plannen lastig haalbaar.

Op internet kwam Van Breda bij toeval een te koop staande tweedehandsmelkstal tegen. Voor die tien jaar oude stal werd behoorlijk veel geld gevraagd. Wel was het een vrij luxe 2 x 20 zij-aan-zij-melkstal met snelwisselsysteem en activiteitenmeters. 'Vergeleken met een nieuw systeem scheelt een tweedehandsje heel wat in prijs', blikt Van Breda terug. Ook paste het prima in de huidige ligboxenstal. Met wat hulp werd op 30 juni en 1 en 2 juli vorig jaar de melkstal gedemonteerd en naar Nederland verscheept. Van Breda was daarmee in Duitsland, toen staatssecretaris Sharon Dijksma (EL&I) de fosfaatrechten, een nieuwe beperking voor de sector, aankondigde. Dit zou mogelijk de kans op de inmiddels gemaakte keuze voor de melkstal hebben vergroot. In de maanden erop werd de melkstal langzaam maar zeker gemonteerd. Koeien liepen langs het bouwproject om in de oude melkstal te worden gemolken. Begin dit jaar was de nieuwe melkstal gebruiksklaar en liep een specialist de machine na, voordat de eerste koe werd gemolken. Inmiddels melkt Van Breda alweer een half jaar naar volle tevredenheid. 'Melken gaat sneller dan vroeger. Vergeleken met de melkrobot kost het veel tijd', zegt de melkveehouder. 

Zeker tien jaar

'Toch houden we hieraan zeker tien jaar Vast. Een dergelijke investering doe je niet voor even', benadrukt Van Breda. Wel wil hij op termijn aandachtskoeien na de melkstal automatisch separeren, zoals ook bij veel automatische melksystemen kan. 'We willen niet groeien om te groeien, maar groeien als het ook wat oplevert'. Een bekend voordeel ten opzichte van de robot is de flexibiliteit van de melkstal, ervaart Van Breda. 'Op dit moment hebben we 180 melkkoeien, waarvan 160 aan de melk. Het streven is om richting de 200 melkkoeien te gaan. Wat de toekomst brengt en wat de groeimogelijkheden zijn, is nog onduidelijk. Dat is onder meer afhankelijk van de melkprijs en die voor fosfaatrechten. We willen niet groeien om te groeien, maar groeien als het ook wat oplevert', zegt hij. Om de kosten te drukken heeft de melkveehouder ook de ligboxenstal in 2009 in eigen beheer gebouwd. Hierbij heeft hij bewust op de kosten gelet door veel zelf te doen. 'In 2008 was het juist een drukke tijd voor veel bouwbedrijven. Dat had niet alleen een prijsopdrijvend effect, weinig bouwbedrijven hadden tijd. Het in eigen beheer bouwen van stallen, daar moet je hobby in hebben. Reken er niet op dat dit enkel winst is', legt hij uit. Eric Pijnappels, projectleider Bouw van DLV Advies, die de vergunningentrajecten bij Van Breda heeft begeleid: 'De kosten voor de bouw van een stal bestaan voor ongeveer zo à 25 procent uit arbeid en voor de rest uit materialen. Let goed op wat je kunt besparen door zelf de handen uit de mouwen te steken. Een stal voor 60 koeien is dan vaak veel gemakkelijker dan deze voor 240. Hier is het met wat hulp goed gelukt. Het vraag ook organisatietalent. Elders op het bedrijf mag je de winst niet laten liggen.' Van Breda: 'Voor ons is het van belang dat we de tijd nemen en goed weten wat we wel en niet kunnen. Zo hebben we het dak laten leggen. Een constructief goed gebouwde stal staat voorop.' 

Vaker pas op plaats in melkveehouderij

Eric Pijnappels van DLV Advies merkt dat door de huidige financiële situatie en onduidelijke toekomst veel melkveehouders hun plannen wijzigen. 'Vaak kijken ze eerst naar de stal. Die is in de eerste plaats voor koeien beter en dat zorgt arbeidstechnisch voor verlichting. Om de bouw toch rond te krijgen worden bij de puntjes op de i andere keuzes gemaakt. Zo zijn er ondernemers die bijvoorbeeld de strohokken toch in een bestaande ruimte, zoals de oude ligboxenstal, plaatsen. 'Ook zet niet iedereen een andere stal neer, signaleert Pijnappels. 'Sommige veehouders kiezen ervoor om alsnog te renoveren. Zeker in vergelijking met andere landen zijn Nederlandse ligboxenstallen duur. Dat moet toch worden terugverdiend. Zo zijn er bedrijven die automatisch voeren. Dat heeft voordelen, maar vergt ook een extra investering. Je merkt dat op dit moment minder bedrijven daarin investeren dan pakweg vijf jaar geleden. Onder de ondernemers heerst nu toch wat meer terughoudendheid om te investeren en dat is enkel positief.'

Dit artikel is geplaatst in de uitgave van Nieuwe Oogst, editie Zuid, op zaterdag 9 juli jl.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Eric Pijnappels via 06 53 16 91 64 of e.pijnappels@dlvadvies.nl of een collega projectleider.