Dat nog niet alles daadwerkelijk geregeld is en het dus eigenlijk slechts een principeakkoord is, blijkt wel uit de reacties van FDF en de POV.

Geen handhaving 

Het lijkt er op dat de meest praktische zaken, die betrekking hebben op onze sector, zijn geregeld; er kan mest uitgereden worden en er kan geweid worden in 2020 zonder dat we daar een vergunning voor moeten hebben. De minister geeft in haar brief van 16 december ook aan dat PAS-meldingen gelegaliseerd worden en dat tot die tijd de landelijke overheid en de provinciale overheid niet actief gaan handhaven. De vraag is wat er gebeurd wanneer er via een juridisch weg om handhaving gevraagd gaat worden en een rechter toch weer wat anders vindt.

Stikstofruimte creëeren

Het beleid is gericht op ontwikkelingsmogelijkheden bieden, mits er eerst stikstofruimte gecreëerd wordt. Het gaat dan om ontwikkelingsmogelijkheden voor woningbouw, rijksprojecten, water- en wegenbouw en voor natuur. Het stikstofregistratiesysteem maakt inzichtelijk of er ruimte is.

De ruimte moet komen van de landbouw. De zogenaamde bronmaatregelen, denk aan onder andere het verlagen van de eiwitgehaltes in het krachtvoer en de mestaanwending met het toevoegen van water, zullen ingezet worden voor de reductie van ammoniakuitstoot op de korte termijn. Voor de andere reductiemaatregelen, onder andere het “vrijwillig”  verplaatsen van veehouderijbedrijven om piekbelasting weg te halen, zal naar mijn inschatting behoorlijk meer tijd nodig zijn.

Los van bovengenoemde is dit alles slechts benoemd in een kamerbrief en moet er nog behoorlijk wat wetmatig ingeregeld worden, voordat uitvoer van het beleid daadwerkelijk een feit is.

Frustraties alom

Het klimaatakkoord, de Kaderrichtlijn Water, de kringlooplandbouw en de NEC richtlijnen, om maar een paar zaken te noemen, zorgen al met al voor een uitdagende casus. De tijd die het tot nu toe al gekost heeft om uiteindelijk tot een strategie en een “voorgestelde”  aanpak te komen, werkt niet alleen frustrerend voor de agrarische sector, maar ook voor ondernemend Nederland. Deze frustratie wordt mede gevoed door het ongeloof over de daadwerkelijke stikstofuitstootmetingen, het ontzien van bepaalde sectoren die stikstof uitstotend zijn en de wijze waarop natuurdoelstellingen geformuleerd zijn en worden. Dit zijn zaken die wel degelijk bepalend zijn in de theoretische beschrijving van de stikstofproblematiek.

Ik zie een bord aan een voorlader hangen, met de tekst “wij zijn geen wisselgeld”. En zo is het! Bijdragen aan stikstofreductie oké, maar de randvoorwaarde is dat we een goede toekomst willen behouden in Nederland voor de agrarische sector.

Volgend jaar rond deze tijd zullen we zien of het de moeite waard is geweest.

Voor nu wens ik u en uw dierbaren in ieder geval fijne feestdagen en alvast een gezond 2020 toe!

Deze blog is geschreven door Herrold Lammertink in vakblad Boerderij.