Bodemverbetering centraal bij Proeftuin Regeneratieve Landbouw

Publicatiedatum: 22-12-2022

Het verbeteren van de bodem met niet-chemische, natuurlijke middelen. Dat staat centraal bij het project Proeftuin Regeneratieve Landbouw in Noord-Holland. Twee akkerbouwers en een melkveehouder doen hier op verschillende manieren ervaringen mee op door middel van diverse teelten op proefpercelen. “Een van de beproefde middelen is zeewierkalk”, vertelt projectleider Edith van Oostrom van DLV Advies.

Kalk is onmisbaar voor een gezonde bodem. Het neutraliseert aanwezige zuren en het verbetert de bodemstructuur. Bovendien bevat kalk calcium en magnesium, twee belangrijke voedingsstoffen die essentieel zijn voor een gezond gewas. Deze mineralen zorgen ervoor dat planten de meststoffen beter kunnen opnemen.

Kalk als aanjager

“Kalk is feitelijk de aanjager van alle stofwisselingsprocessen: kieming, groei, bloei, vruchtzetting, ziektewerendheid/heling en productkwaliteit en producthoudbaarheid”, licht Edith toe. “En zeewierkalk is het kalkskelet van zeewier. Deze plantaardige kalk wordt gemakkelijk opgenomen door het bodemleven en komt snel beschikbaar voor de plant, na zes tot acht weken. Als marien product is zeewierkalk ook rijk aan sporenelementen”.

Zeewierkalk in pootaardappelen

Akkerbouwer annex vollegrondsgroenteteler Ted Vaalburg in Zuidschermer – ook bekend als Boer Ted – heeft een veldproef gedaan met zeewierkalk. Bij Boer Ted liggen twee proefvelden. Op het eerste veld heeft hij vruchtwisseling toegepast met grasklaver (2019), pompoenen (2020) en knolselderij (2021). Het afgelopen seizoen stonden er pootaardappelen.

Voorlopige resultaten zijn positief

In de aardappelen heeft hij dit jaar een bemestingsproef gedaan met vijf verschillende behandelingen, gevolgd door een rooiproef om het effect ervan op de opbrengst in kilo’s en de maatvoering te bepalen. Edith: “De standaard bemesting is drijfmest in het voorjaar, gecombineerd met een voor- en najaarsbemesting met digestaat. Die standaard bemesting is vergeleken mét en zonder zeewierkalk. De definitieve cijfers hebben we nog niet, maar de voorlopige resultaten laten wel zien dat er met zeewierkalk betere resultaten zijn geboekt qua grootte en kilo-opbrengst van de pootaardappelen.”

Leonardiet-korrels

Op een perceel knolselderij is ook een proef gedaan. In de jaren voorafgaand aan 2022 zijn er op dat perceel tulpen geteeld (2021), gras (2020 en 2019) en aardappelen en witte kool (2018). In de knolselderij is dit jaar de standaard ecologische behandeling vergeleken met de Regeneratieve Landbouw-behandeling. “Over het gehele perceel is digestaat uitgereden”, vertelt Edith. “Daarna is een deel van het perceel bemest met leonardiet-korrels. Leonardiet is een natuurlijke afzetting, gevormd door prehistorisch plantaardig materiaal dat is afgebroken tot humuszuren. Die hebben een positieve invloed op de ontwikkeling van het bodemleven. Voedingsstoffen uit de bodem, waaronder fosfaten, komen zo beter beschikbaar voor de plant. Bij bodemtoediening heeft Leonardiet bovendien een positief effect op de beworteling, waardoor planten meer vocht en voeding kunnen opnemen.”

Analyse van het bladsap

Het bedrijf Nova Crop Control uit Oisterwijk heeft het effect van de Leonardiet-korrels beoordeeld middels een analyse van het bladsap van de knolselderij. Daaruit kwam naar voren dat er nog steeds sprake is van bodemtekorten, vertelt Edith. “Het suikergehalte in het sap van het jonge blad was gelijk aan dat van het oude blad. Daaruit kun je aflezen dat het gewas eigenlijk weinig vitaal was.” Maar: 2022 had ook een zeer warme zomer, dat kan zeker een rol hebben gespeeld. Ook de pH-waarde van het jonge blad lag beneden het optimum”, zegt Edith. “Het jonge blad was zuurder dan het oude blad. Dat was zowel op het deel van het perceel dat de standaard ecologische behandeling had gehad, als op het Regeneratieve Landbouw-deel. Dat duidt op een tekort aan magnesium en natrium in de bodem.”

Tulpenteelt in combinatie met graslandvernieuwing

Bij melkveehouder Marco Klaver in Dirkshorn is een proef gestart waar pas over maximaal zeven jaar meer over is te vertellen. Marco heeft in totaal 35 hectare grond. Een bollenteler uit de buurt gaat hier jaarlijks vijf hectare van pachten en dat pachtperceel schuift elk jaar op. Edith: “Waar nu gras staat, staan volgend jaar tulpen. Aan het eind van de zomer worden de bollen gerooid en kan er weer grasklaver worden ingezaaid.” Zo wordt de bollenteelt gecombineerd met graslandvernieuwing. Naar verwachting zullen de tulpen profiteren van de extra stikstof en organische stof die vrijkomt vanuit het gescheurde grasland. Of dat zo is, zal in de komende jaren duidelijk worden.

Meer weten?

Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of wilt u meer weten over regeneratieve landbouw? Neem dan vrijblijvend contact op met Edith van Oostrom, Saskia Haarhuis-Veldman of één van onze andere adviseurs. Zij helpen graag om de antwoorden op uw vragen helder te krijgen.

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door:

Zelf mest exporteren kan, maar is nu nog (te) duur
ISDE 2025: subsidie windmolens meer dan verdubbeld
Intrekking ongebruikte stikstofruimte: een paniekmaatregel zonder duurzame impact
Grip op marktschommelingen door voerwinstprognoses melkveehouderij
Energiebesparingsplicht: wees voorbereid op controles omgevingsdienst
Deadline definitieve aanvraag GLB 2 december
Veranderingen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) voor dieselolietanks
Subsidie Productieve investeringen voor bedrijfsmodernisering in Flevoland, Overijssel en Zeeland opent per 6 november 2024
Onafhankelijke begeleiding onmisbaar bij aanschaf accu