Na slechte jaren zijn Nederlandse veehouders weer een stuk optimistischer gestemd. Sterker: geen Europese collega komt bij die gemoedstoestand in de buurt. De meeste melkvee- en varkenshouders staan er veel beter voor dan een jaar geleden. Bijna overal is marktherstel. 

Niet alle sectoren positief

Eerder dit najaar bleek uit een peiling van Copa Cogeca – de Europese koepel van boerenorganisaties – al dat het ondernemersvertrouwen van Europese boeren na jaren van crisis weer hersteld is. Volgens Copa was 2016 een dieptepunt. Niet alle sectoren hebben de wind in de zeilen. Nederlandse akkerbouwers zullen weinig boodschap aan al dit optimisme hebben. Prijzen voor belangrijke producten als aardappel en bieten zijn laag of in dalende lijn.

Melkveehouders beleven wel veel betere tijden. De voorschotprijs van FrieslandCampina gaat al sinds augustus 2016 omhoog en ligt nu ruim € 12 per 100 kilo hoger dan vorig jaar. Wel is er in deze sector enige angst dat het scenario van 2008 – hoge prijzen gevolgd door een diep dal – zich gaat herhalen, signaleert DLG-topman Reinhard Grandke. Ook in de varkenssector gaat het een stuk beter. De vleesvarkensprijs van Vion was begin september met € 1,69 per kilo goed. Al is daar de laatste weken alweer € 0,17 vanaf gegaan. Tarwe noteert dit jaar ook hoger. In al deze sectoren is de stemming veel positiever dan in 2016 en 2015. Toen trokken EU-boeren massaal naar Brussel om te demonstreren tegen slechte prijzen.

Fosfaatrechten blok aan het been

Betere tijden betekent: ruimte om te investeren. Nederlandse veehouders willen dat volgens DLG vooral doen in hernieuwbare energie. Zonnepanelen, groen gas of zonneboilers zijn dit jaar vooral in trek bij varkenshouders, klinkt het bij DLV Advies. Melkveehouders investeren maar beperkt meer in hernieuwbare energie in vergelijking met 2016. Terwijl juist de zuivelprijs aanzienlijk hoger ligt dan een jaar eerder. Fosfaatrechten zijn de oorzaak, zegt DLV-adviseur Joan van den Heuvel. Wanneer extra fiscale aftrek goed benutbaar kan gebruik gemaakt worden van de EIA-regeling. De SDE-regeling is voor grootschaligere projecten en eventueel in combinatie met dakverhuur. 

“Fosfaat is een blok aan het been. Daardoor is de investeringsbereidheid minder, en blijven rundveehouders terughoudend. Er is te veel onzekerheid. Niemand weet precies hoe duur fosfaatrechten worden.” Die onzekerheid heeft ook gevolgen voor de stallenbouw. Er worden wel iets meer stallen gebouwd dan in 2016, maar het blijft relatief rustig. DLV Advies signaleert dat nieuwbouw vaker kleinschalige groei, biologisch of niche betreft. De bouw van varkensstallen neemt ook nauwelijks toe. Hier zijn strenge Brabantse veeplannen de oorzaak. De toegenomen bouwlust door de hogere prijzen wordt genekt door nieuwe hindernissen in het vergunningentraject.