Nieuwsarchief
Boeren werken niet vaak via protocol
Het werken met arbeidsprotocollen komt niet echt van de grond. Toch biedt het voordelen, op grote én kleine bedrijven. Vooral plannen kan vaak beter. Arbeidsprotocollen zijn gestandaardiseerde werkmethoden. Ze bevatten instructies die regelmatig terugkerende activiteiten beschrijven. Zo kan in een protocol staan omschreven hoe te handelen rondom het melken van koeien, het voeren van biggen of bewaren van aardappelen. Daarnaast kun je afspraken over en planning van werkzaamheden erin vastleggen. Dag- en weekplanning met vaste tijden voor vaste werkzaamheden, het overlegmoment met de medewerkers en de meetpunten om de kwaliteit van het werk te beoordelen.
Werk makkelijker overdragen
Het idee achter protocollen is dat werk zo gemakkelijker is over te dragen aan anderen, bijvoorbeeld bij ziekte of inzet van los personeel. De meerwaarde van gestructureerd werken met hulpmiddelen als protocollen en werklijsten is indirect; bedrijven gaan beter lopen en er zijn minder faalkosten. Bovendien kan het opstellen van een protocol alleen al voordelig uitpakken; door je manier van werken kritisch onder de loep te nemen, komen dingen aan het licht die efficiënter kunnen.
Slechts een handjevol
Vanuit de wereld van onderwijs en advies is al veel op boeren ingepraat om met protocollen te gaan werken. Maar tot nog toe zonder veel succes. Ondernemers zijn er nauwelijks warm voor te krijgen. Een rondgang langs adviseurs levert een unaniem beeld op: slechts een handjevol is ermee bezig. In de akkerbouw nagenoeg niemand, een enkeling in de melkveehouderij en wat meer in de zeugenhouderij. Ook is er verschil in implementatie; een aantal bedrijven werkt met een compleet systeem, maar de meeste gebruiken delen ervan. Bijvoorbeeld rondom hygiëne of jongvee-opfok. Of ze werken alleen met een week- of jaarplanning.
Zit niet in het systeem
Vanuit de praktijk ziet Jan Dortmans, adviseur financieel management van DLV Advies, weinig ondernemers doorpakken. Hij was kartrekker bij een netwerkgroep rondom protocollair werken. “Op veel grotere melkveebedrijven heeft het vast personeel eigen taken en heeft de eigenaar de regie. Bij de koffie worden de werkzaamheden besproken.”
Grote geitenbedrijven werken opvallend genoeg wel vaak met protocollen, vooral rondom het melken. “Die bedrijven zijn vaak hard gegroeid. Ze werken met wisselende melkers, ook ’s nachts.”
Dortmans benadrukt dat aandacht voor arbeid en personeel nog relatief nieuw zijn in agrarisch Nederland; het zit niet in de systemen en ondernemerscultuur verankerd. Ook grote ondernemingen zijn vaak vanuit een gezinsbedrijf gegroeid. Hij ziet vooral meerwaarde in het gebruiken van week- en jaarplanningen. “Dat is voor ieder bedrijf nuttig, ongeacht de omvang. Met name onderhoud schiet er nogal eens bij in.”
Meer informatie
Meer weten over werken met protocollen? Neem contact op met Jan Dortmans of lees het volledige artikel op de website van Boerderij.