“In een tijd waarin we te maken hebben met een grondstoffencrisis en waarbij verduurzaming geen optie maar een keiharde eis is, is het noodzakelijk al voorafgaand aan het bouwtraject alle kosten inzichtelijk te krijgen en een goede samenwerking te hebben met de betrokken partijen. Alleen dan is het mogelijk te bouwen binnen de vooraf gestelde verwachtingen, planning én budget”, stelt Mark de Jong, projectleider Bouw bij DLV Advies.

Oorzaak peperduur geworden materialen

De stijgende kosten van bouwmaterialen zorgt ervoor dat bouwprojecten niet van de grond komen of dat het project wordt doorgeschoven op de planning in de hoop dat de prijzen dan weer dalende zijn. Met name de prijzen van hout, staal en isolatiemateriaal schieten de lucht in. Dit komt simpelweg omdat de vraag, vooral voor biobased bouwmaterialen groter is dan het aanbod. Deze schaarste is veroorzaakt door de onrust op de internationale markten en de productiestop door Corona. Door de energiecrisis, ontkomen we ook niet meer aan een extreme prijsstijging en levertijden voor bouwkeramiek, aangezien aardgas voor fabrikanten van baksteen, keramische dakpannen en gebakken tegels onmisbaar is voor het productieproces. Mark: ”Een kostenraming met daarin alle mogelijke kostenposten opgenomen was altijd al onontbeerlijk om goed inzicht in het project te krijgen. Echter vandaag de dag komt daar ook een planning bij kijken omdat extreem lange levertijden op specifieke materialen ervoor kan zorgen dat je anders voor verrassingen komt te staan.”

Investeringsbegroting

Om het benodigde budget te kunnen bepalen is een eerste vereiste om de gewenste situatie in beeld te brengen. Naast het vaststellen van de ruimtebehoefte (grootte), type gebouw, de beoogde kwaliteit en de mate van duurzaamheid die vervolgens wordt vastgelegd in een Programma van Eisen (PVE), wordt hierin ook rekening gehouden met de veestapel, melkvoorziening en stalinrichting, de keuze van mestverwerking, de benodigde vergunningen en terreininrichting. “Opdrachtgevers hebben een bedrag in hun hoofd voor de bouw maar vergeten daarbij de overige kosten die gemoeid gaan bij zo’n traject. Denk hierbij bijvoorbeeld aan legeskosten, nutsvoorzieningen of de aanleg van een tijdelijke bouwverharding”, vervolgt Mark. “Door al voorafgaand aan het traject alle facetten die bepalend zijn voor de (aanloop) van de bouw helder te hebben met een duidelijk overzicht van de begrote kosten, zorg je voor een goede afstemming in materiaalkeuze, vastleggen van de juiste uitvoerende partijen en bijvoorbeeld circulaire alternatieven en logistiek.”

Op tijd signaleren van knelpunten

Vanwege de overheidsdoelstellingen die verwoord zijn in het Klimaatakkoord en met de tekorten aan grondstoffen en bouwmaterialen ontkomen we er niet aan om onze denkpatronen in het bouwproces te veranderen. Mark: “Voorheen werd er al een materiaalselectie gemaakt zonder daarvoor eerst de leveranciers en experts hierbij te betrekken. We zitten in een periode waarin kennis delen en samenwerken noodzakelijk is. Ondanks dat we nu te maken hebben met een explosieve prijsstijging van grondstoffen, zullen er altijd ontwikkelingen zijn in de (bouw) sector die bijdragen aan vertraging of hogere investeringskosten. Met de juiste interpretatie van de prioriteiten en rekening houdend met de wensen en bestedingsruimte van de opdrachtgever, onze (klimaat)doelstellingen en onze aanbestedingswijze is er voldoende ruimte om op andere aspecten dan alleen op ‘budget’ aannemers te selecteren. Door al in het beginstadium samen te werken met de daarvoor geschikte partners, voorkom je onverwachte kosten. Zij zijn namelijk op de hoogte van de actuele ontwikkelingen en denken waar nodig mee aan innovatieve oplossingen. Op deze wijze weten we tijdig knelpunten te signaleren en hier efficiënt op in te spelen.”

Toetsing

De plannen, planning en daarbij behorende kosten worden door DLV Advies voortdurend gemonitord en getoetst. “Na aanbesteding controleren we of de prijzen in overeenstemming zijn met de opgestelde budgetten. De plannen na wijzigingen worden gecheckt conform de wensen van de klant.”, aldus Mark.