Edith begeleidt het tweejarige project dat dit jaar van start is gegaan. Hierbij zijn diverse loonwerkers en melkveehouders betrokken uit de provincie Utrecht, die tijdens studiegroepen en veldbijeenkomsten kennis en ervaringen uitwisselen.

Ondiep werkende frees annex doorzaaimachine

Na de kurkdroge zomer is dit najaar op veel plaatsen kruidenrijk grasland ingezaaid. Op een aantal demovelden van het project is dat gedaan met een Geohobel; een machine waarvan er afgelopen jaar slechts twee in Nederland actief waren. Loonwerker Gerbrand Schuurman uit Abcoude, deelnemer aan het project, had er eentje gehuurd om er een seizoen ervaring mee op te doen.

Affrezen van de oude grasmat

“De Geohobel is een zeer ondiep werkende frees”, legt Edith uit. “Hij freest de wortels van de bestaande grasmast af met brede freesbladen, op 2 à 3 centimeter diep. In dezelfde werkgang zaait de Geohobel ook de nieuwe grassen en kruiden in. Kruiden kiemen meestal traag”, vertelt Edith. “Bij doorzaaien heb je normaliter altijd concurrentie van de bestaande grasmat. Dankzij het affrezen van de oude grasmat krijgen die kruiden met de Geohobel goed de ruimte om zich te ontwikkelen. De oude grasmat blijft liggen; die kan deels weer aangroeien of hij sterft af. Deze methode houdt het midden tussen wiedeggen en herinzaaien en volledige graslandvernieuwing.”

Ondiep frezen en tegelijkertijd inzaaien

De capaciteit van de Geohobel is laag, circa een halve hectare per uur. “Het scheelt dat je tegelijkertijd kunt inzaaien en je hoeft ook niet te rotorkopeggen”, aldus Edith. De eerste ervaringen met de Oostenrijkse machine lijken positief, maar het is nog te vroeg om deze doorzaaimethode echt kwalitatief te beoordelen. Daarvoor moet eerst nog meer ervaring worden opgedaan met verschillende grondsoorten en bij verschillende inzaaimomenten. Binnen het project wordt nu de balans opgemaakt en bekeken of de deelnemers volgend jaar verder willen gaan met deze ondiepe doorzaaifrees.

Vogelmuur ligt op de loer

In het (late) najaar zijn de groeiomstandigheden niet altijd optimaal voor het aanslaan van doorgezaaide grassen en kruiden. “Op klei- en veengronden is vogelmuur het meest vervelende onkruid dat dan op de loer ligt”, zegt Edith. Vogelmuur, kortweg muur, houdt van kale grond en open zodes. Edith: “Als je iets inzaait, komt er eigenlijk ook altijd muur op. Als het te droog is en gras en kruiden groeien langzaam, dan grijpt de muur meteen z’n kans. Dat kan het gewas heel snel verstikken. Daarom: als je kruiden in je grasland wilt krijgen, zijn de juiste groeiomstandigheden na bewerking het allerbelangrijkste.”

Deken van muur

Eén demoperceel van Schuurman in Abcoude (klei op veen) is begin september heringezaaid. Daarna was het nog een tijd lang vrij droog. Dat had tot gevolg dat er in de periode oktober/november behalve gras en kruiden ook veel muur is ontkiemd. “Er kwam een ware deken van muur over de gras-kruiden te liggen. Wat kun je dan het beste doen? Loonwerker Schuurman is daar gaan wiedeggen. Daarbij stonden de tanden van de wiedeg niet te straf afgesteld, maar meer slepend”, vertelt Edith. “Als de standen te stekend staan, trek je de eerder opgekomen grassen en kruiden ook los. Door de wiedeg minder agressief af te stellen, is de muur goed teruggezet in z’n ontwikkeling en heeft het gewas meer lucht gekregen.”

Groeiomstandigheden

Een ander demoveld in Montfoort (rivierklei) was op 12 oktober nog heringezaaid. Vrij laat in het seizoen dus. Edith: “Maar hier heeft de muur juist weer weinig kans gehad, omdat de groeisomstandigheden op dat moment veel beter waren. We hadden toen vrij hoge temperaturen met af en toe regen, daardoor konden de ingezaaide grassen en kruiden snel aanslaan.”

Demoveld Montfoort               Demoveld Abcoude

Schapen inscharen

“Als de ingezaaide grassen en kruiden zich al goed hebben vastgezet in de bodem kun je muur ook bestrijden middels het inscharen van vee”, tipt Edith. “Schapen lenen zich hier het beste voor. Schapen inscharen vermindert de muurontwikkeling, de grassen stoelen beter uit en je krijgt weer licht en lucht in het gewas. Schapen wegen niet veel en ze zorgen met hun hoefjes ook nog eens voor het extra aandrukken van de ingezaaide grassen en kruiden. Maar de begrazing moet uiteraard niet te intensief zijn, want dan worden ook de kruiden weggevreten.“

Muur lastig onkruid, maar wel te managen

Ook een keer maaien kan helpen. Edith: “In een vorig project waar we na herinzaai door middel van frezen ook veel muurontwikkeling zagen, was na een lichte snede de muur ook direct helemaal verdwenen. Kortom: muur is een vervelend onkruid, maar het is uiteindelijk wel te managen.”

Nieuwsbrief

Wilt u geheel vrijblijvend op de hoogte worden gehouden van het project ‘Verdienen met duurzame veehouderij’? Wij versturen periodiek een nieuwsbrief met daarin kennis en ervaringen die binnen dit project wordt opgedaan. Middels onderstaande knop kunt u zich hiervoor aanmelden.