De Slimme Stal- klimaatsensor meet temperatuur, luchtvochtigheid, CO_{2 -}concentratie en optioneel de ammoniakconcentratie. Dit wordt gedaan met drie onafhankelijke sensoren die aangesloten zitten op één centrale kast. Deze kast zorgt voor de stroomvoorziening (vooral de ammoniaksensor vraagt nogal wat stroom) en de communicatie met het LoRa- netwerk. De klimaatsensor is overal in de stal op te hangen. Door ze dicht bij de dieren op te hangen, krijgt de veehouder goed inzicht in het klimaat tussen de dieren. Dat kan behoorlijk verschillen met het klimaat op de voergang.

LoRa-netwerk

Slimme Stal maakt gebruik van bestaande apparatuur die functioneert op het LoRa-netwerk van KPN. Dit is een speciaal draadloos netwerk, opgezet voor zakelijke toepassingen waarmee kleine hoeveelheden data over lange afstand uitgewisseld kunnen worden. Door de grote afstand waarover data verstuurd kan worden, heeft het netwerk een goede landelijke dekking. Het uitwisselen van gegevens via LoRa kost daarnaast weinig energie, waardoor apparaten lang kunnen functioneren zonder dat de batterijen gewisseld hoeven te worden. Sensoren kunnen tot wel 10 jaar gegevens verzenden op slechts 2 batterijen.
In stallen waar bijvoorbeeld de constructie problemen oplevert voor het bereik, kan gewerkt worden met een gateway, waarmee een lokaal LoRa-netwerk gecreëerd wordt. Ook in het buitenland wordt gebruikt gemaakt van deze gateway. 

Hoge ammoniakpiek in kalverstal

De gegevens uit de klimaatsensor kunnen ingezien worden via een online portal (via www.slimmestal.nl), die zowel op computer, tablet of smartphone te bekijken zijn. Op de portal kan een gebruiker verschillende overzichten creëren in de vorm van zogenoemde dashboards, die gevuld worden met grafieken. Daarnaast kan de weergegeven periode gewijzigd worden en kan de gebruiker gewenste boven- en ondergrenzen instellen. Met het instellen van deze grenzen wordt makkelijker gezien hoe vaak bijvoorbeeld de temperatuur boven de zelf bepaalde grenswaarde uitkomt. Er kunnen ook alerts ingesteld worden. De gebruiker krijgt dan een notificatie wanneer een waarde overschreden wordt. Door zelf een scherpe waarde in te stellen, heeft deze functie in de varkenshouderij al bewezen dat hiermee sneller een defect in bijvoorbeeld ventilatoren ontdekt kan worden. In de proefperiode werd in een kalverstal een zeer hoge piek van ammoniakconcentratie gemeten, dat vrijwel direct leidde tot abnormaal veel dieren met longproblemen. Ook dit was terug te leiden naar een verkeerde aansturing van de lumitherm (windbreekgaas).

Aansprakelijkheid

Met het aansturen van procescomputers komt een behoorlijke verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid kijken. Immers, wie wordt er aansprakelijk gesteld wanneer er door een verkeerde aansturing van het klimaatsysteem een aantal dieren sterft?
Daarnaast heeft het lage stroomverbruik van het LoRa-netwerk als bijkomend effect dat een verstuurd seintje niet dezelfde seconde nog aan komt. Met andere woorden: als het heel nauw komt, dan is het LoRa- netwerk ongeschikt. 

Meer weten met sensoren en benchmark

Melkveestallen worden tegenwoordig uitgerust met steeds meer sensoren die de veehouder voorzien van informatie: de melkrobot, activiteitenmeters, drinkautomaat. Daarmee neemt ook het aantal schermen en grafieken toe. Daarom is het belangrijk deze datastroom om te zetten naar relevante informatie. Binnen Slimme Stal gebeurt dit door zogenaamde tekstuele samenvattingen. In één automatisch gegenereerde zin wordt de belangrijkste informatie over het klimaat uitgelegd en op het dashboard weergegeven. Dit helpt de veehouder om niet verdwaald te raken in een brei van grafieken.

Gevoel met, en inzicht krijgen in het klimaat in de eigen stal is interessant. Nóg interessanter wordt het wanneer dit vergeleken kan worden met andere bedrijven. Binnen Slimme Stal is het daarom mogelijk deel te nemen aan een benchmark. Hiermee wordt inzichtelijk hoe het klimaat in de stal zich verhoudt ten opzichte van andere stallen. De veehouder kan er ook voor kiezen om de informatie van deze benchmark samen met een weekoverzicht van het verloop van het klimaat per mail te ontvangen.  

Meer weten over Slimme Stal?

Kijk op www.slimmestal.nl of neem contact op met Harm van der Zanden, adviseur intensief van DLV Advies.

Dit artikel verscheen in september in vakblad Veehouderij Techniek.