Efficiënt bemesten is bemesten naar gebruik en opbrengst

Publicatiedatum: 25-06-2017

Bemesten naar opbrengst is nog steeds de basis voor een goede bemestingsstrategie. Tijdens de RuwvoerRondes van Boerderij werd duidelijk dat voor de bemesting er altijd een plan moet zijn, gericht op perceel en gebruik. Dat is essentieel om efficiënt te bemesten. Het optimaliseren van de bemesting, zowel dierlijk als kunstmest, is ook een belangrijke stap in het verbeteren van de benutting van je mineralen op het bedrijf. 

Ga je een perceel weiden of maaien? En van welke gewasopbrengst ga je uit? Hoeveel snedes wil je oogsten? Ook de perceeleigenschappen en de grondsoort spelen een belangrijke rol in je bemestingsstrategie. Wat is het stikstofleverend vermogen? Is het natte, koude grond of juist grond die snel op gang komt?

De strenge gebruiksnormen maken het vaak niet mogelijk om landbouwkundig optimaal te bemesten. Het evenredig korten over alle snedes is vaak het beste advies, maar houdt ook hier rekening met de eigenschappen van het perceel. Ap van der Bas: “Perceelspecifiek bemesten krijgt steeds meer aandacht. Kijk naar je grond voor je aan de slag gaat. Je gaat voor een goede ruwvoeropbrengst. Met een goede ruwvoeropbrengst kunnen je koeien zorgen dat het gras melk wordt, dan betaalt de ruwvoeropbrengst zich uit.”

Praktijkvoorbeeld

In de praktijk zie je dat er met twee keer weiden zonder bijmesten behoorlijk wat stikstof is onttrokken. Er moet iets bij om de percelen goed door te laten groeien naar een maaisnede met voldoende eiwit. De dierlijke mest werkt nog wel wat na, maar onvoldoende voor een maaisnede.

Na maaien is het goed om direct te starten met kleinere giften. Bij voorkeur geen dierlijke mest gebruiken in verband met de smakelijkheid van het gras. Het daaropvolgende etgroen wil je namelijk graag door de weidende koe laten benutten. Houdt hierbij ook rekening met lichtere weidesnedes om groeitrappen in het etgroen te brengen. 

Onderstaande tabellen geven weer dat het verschil tussen weiden en licht weiden al snel 20 kilogram zuivere stikstof scheelt. Als daar geen onderscheid in gemaakt wordt, zie je dat snel terug in hogere ruwe eiwitgehalten.
Bij maaien mag er juist voor de tweede snede nog een behoorlijke gift bij.

Opbrengstklasse Kg/ds/ha Snede 1 Snede 2 Mei/juni Juli   Aug   Sept 
Jaargift 246              
Zeer licht beweiden 1000- 50 10 9 6 5 5
Licht beweiden <1500 64 15 23 17 15 13
Weiden <2000 77 35 35 27 23 19
Licht maaien <2500 86 52 46 34 27 23
Maaien <3000 93 67 56 38    
Zwaar maaien 3000+ 98 81 63 42    

Tabel 1: Stikstofgift op niet-droogte gevoelige gronden (kg N/ha)

Uit dit voorbeeld, waarin is gekozen voor een hogere weideopbrengst, blijkt hoe belangrijk het is om de drijfmest en kunstmest goed over het seizoen te verdelen en rekening te houden met de verschillende factoren, zoals verwachte opbrengst met bijbehorend N advies. Houdt ook rekening met de werkzame N uit drijfmest en de nawerking hiervan. Pas de N-gift uit kunstmest hierop aan.

  1e snede 2e snede 3e snede 4e snede
Gebruik W 1700 kg ds W 1500 kg ds M 3000 kg ds W 1500 kg ds
Drijfmestgift 20 ton - 20 ton -
N Advies (tabel 1) 64 35 56 27
Werkzame N uit drijfmest 24 - 24 -
Nawerking drijfmest voorgaande sneden - 7 4 10
N gift kunstmest 40 28 28 17
KAS 148 104 103 63

Tabel 2: Voorbeeldberekening benodigde kunstmest

Het algemene advies is om niet een gift over te slaan of vroeg in het seizoen te stoppen, maar te kiezen voor kleinere giften en wat langer door te gaan. Dit geldt zeker bij beweiden, waar de opbrengst per snede lager is en waarbij de smakelijkheid, het roestvrij houden van het gras, extra belangrijk is. Ap van der Bas: “Het maaiseizoen loopt langer. Soms kun je wel 6 tot 7 sneden van het land halen als je vroeg begint en lang doorgaat.”

Goede ruwvoeropbrengst

Het optimaliseren van de bemesting draagt bij aan een goede ruwvoeropbrengst. Naast bemesten is het ook goed om een graslandcheck te doen en om de mogelijkheden te bekijken van het toepassen van gras-klaver om het stikstofaanbod te verruimen.

Zelf mest exporteren kan, maar is nu nog (te) duur
ISDE 2025: subsidie windmolens meer dan verdubbeld
Intrekking ongebruikte stikstofruimte: een paniekmaatregel zonder duurzame impact
Grip op marktschommelingen door voerwinstprognoses melkveehouderij
Energiebesparingsplicht: wees voorbereid op controles omgevingsdienst
Deadline definitieve aanvraag GLB 2 december
Veranderingen in het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) voor dieselolietanks
Subsidie Productieve investeringen voor bedrijfsmodernisering in Flevoland, Overijssel en Zeeland opent per 6 november 2024
Onafhankelijke begeleiding onmisbaar bij aanschaf accu