Een koelhuis voor fruit wordt de laatste 10 tot 15 jaar standaard gebouwd met een geïsoleerde buitenschil; box-in-box noemen we dat ook wel. Vooral om peren lang te bewaren, is dat een enorme verbetering. Door de ruimte om de cel te koelen tot ca. 8 °C is er veel minder warmte-instraling in de koelcel, de verdamper in de cel hoeft minder te draaien en de vruchten verliezen veel minder vocht. Het komt dan aan op de details en het ontwerp van het gehele gebouw. Door koudebruggen in die buitenschil kan het energieverbruik fors oplopen. Dit moet voorkomen worden.

Monteren in plaats van metselen

Anne van Rossum, projectleider bouw open teelten, signaleert nog een belangrijke trend in de bouw. "In plaats van metselwerk wordt steeds meer gebruikgemaakt van betonpanelen. Betonpanelen zijn robuuster dan metselwerk. Door de productie onder geconditioneerde omstandigheden, worden weersinvloeden uitgesloten. Door de kortere bouwtijd is de afhankelijkheid van weersomstandigheden kleiner en zijn ook de kosten lager. Betonpanelen zijn ook duurzamer door hergebruik van de elementen na sloop en door minder afval bij productie. Koude-bruggen verdienen wel speciale aandacht, omdat deze weer veel van het effect van de geïsoleerde buitenschil verloren kunnen laten gaan."

Kostenbesparing door hergebruik

Bouwkosten zijn de laatste anderhalf jaar weer fors opgelopen. Soms is door hergebruik van materiaal een besparing mogelijk. ln een pilotproject van het Landbouw lnnovatiefonds Noord-Brabant (LIB), uitgevoerd door DLV Advies, bleek dat een forse besparing (gemiddeld 30 procent) mogelijk is, wanneer bij verbouw bouwmaterialen hergebruikt worden. "Op de schaduwkosten is zelfs een besparing van 60 procent mogelijk. Dit betekent een aanzienlijk betere milieuprestatie bij verbouw", aldus van Rossum.

Betonvloer

Een monoliet gestorte betonvloer, die in één keer gestort is, luistert heel erg nauw. De juiste wapening, dekking op de wapening, vlakheid en slijtvastheid bepalen het eindresultaat voor een vloer waar je jaren geen omkijken naar hebt. "Als een van deze zaken niet klopt, geeft dat voor tientallen jaren ergernis. Een innovatie die we tegenwoordig toepassen is het impregneren van de vloer met een silicaat. Ashford Formula is hiervan de bekendste. Deze dringt in de toplaag van de vloer en maakt deze harder en slijtvaster. Op het juiste moment aangebracht kan deze toevoeging de curing compound vervangen, die normaal nodig is om uitdrogen van het verse beton te voorkomen. Daardoor zijn de meerkosten van silicaat beperkt. Wel is belangrijk dat er ook aandacht is voor de hechting van de coating waarmee koelcellen gasdicht worden gemaakt."

Zonne-energie

Doordat fruittelers hun product op een bepaalde temperatuur koelen of bewaren, ongeacht de weersomstandigheden, is er een grote energiebehoefte. Over het algemeen hebben fruittelers ook voldoende dakoppervlakte beschikbaar. Een ideale combinatie om in zonnepanelen te investeren. De prijzen van zonnepanelen zijn de afgelopen jaren sterk gedaald. Mede daardoor en afhankelijk van de SDE-subsidie, is een interessante terugverdientijd te realiseren. Voorwaarde voor de SDE-subsidie is een grootzakelijke stroomaansluiting, een aansluiting groter dan 3 x 80 A, maar die is bij de meeste fruittelers al aanwezig.
Het gewicht van zonnepanelen bedraagt gemiddeld 12 tot 15 kilo per m². De dakconstructie moet dat gewicht wel kunnen dragen. Laat daarom een dakconstructieberekening maken om latere schade te voorkomen. De verzekering voor de zonnepanelen moet ook goed geregeld worden. Een standaard zonnepaneel is 100 x 170 cm groot. Per 1.000 m² is hiermee gemiddeld 150 kWh per jaar op te wekken. Dit is uiteraard afhankelijk van de oriëntatie van het dak.
Naast een financiële overweging is ook het imago van fruittelers heel belangrijk. Duurzaam ondernemen en daarbij bewust bezig zijn met energieverbruik en energie opwekken, speelt een belangrijke rol hierin.

Hergebruik van warmte

Een koelinstallatie geeft via de condensor een enorme hoeveelheid warmte af aan de lucht. Op andere plaatsen is er juist behoefte aan deze warmte. Veel bedrijven gebruiken daarom een warmtewisselaar waarmee de restwarmte van de koeling gebruikt wordt voor het verwarmen van gebouwen. Ook is er inmiddels de nodige ervaring opgedaan met warmteopslag. Het moment dat de warme vrijkomt, hoeft immers niet overeen ter komen met het moment dat er behoefte is aan warmte. Een rendementsberekening maakt duidelijk of dit systeem ook voor uw bedrijf interessant is.

Aanbesteden

Door de huidige krapte in de bouwsector stijgen de prijzen. Zeker in zo'n situatie kan veel geld worden verdiend door een goed voorbereid plan aan te besteden. Met goede tekeningen en een geschreven bestek brengen een aantal geselecteerde aannemers een offerte uit. Omdat het plan goed was voorbereid, worden 'appels met appels' vergeleken en kan de laagste aanbieder het bouwplan ook bouwen. Voor het realiseren van een nieuwbouwplan is het belangrijk goed na te denken over de specifieke wensen en eisen. Een goed doordacht plan zorgt voor tevredenheid na realisatie. 

Dit artikel verscheen in november in De Fruitteelt.