De handel in fosfaatrechten gaat met sterke pieken en dalen. Verschijnt er een nieuwsbericht wat mogelijk invloed heeft op de prijsvorming, dan komen handelaren in actie. Meer dan eens kregen deze handelaren de laatste twee jaar het verwijt de prijs kunstmatig hoog te houden. Bijvoorbeeld door rechten op te kopen en vast te houden. Ook wordt gesuggereerd dat bij een dalende prijs het aanbod op verkoopsites opeens offline wordt gehaald.
In de Tweede Kamer werden er zelfs al vragen over gesteld aan minister Schouten. Die liet weten geen vergaande aanwijzingen te hebben die wijzen op manipulatie.

Krap aanbod fosfaatrechten

De speculaties houden verband met de manier waarop de fosfaathandel online plaatsvindt. Iedereen ziet hetzelfde aanbod op hetzelfde moment. Melkveehouders die voornemens zijn te kopen, zien dan het aanbod krapper worden of ze zien dat een daling stagneert. Komt er dan ook nog een nieuwsbericht voorbij dat online goed wordt opgepakt, dan bellen meerdere ondernemers in een tijdsbestek van enkele uren meerdere handelaren. De handel heeft doorgaans weinig voorraad dus de eerste bellers hebben geluk; daarna is het op. Degenen die achter het net vissen, bellen nog een aantal handelaren en krijgen daar dan nul op het rekest. Vervolgens denken deze laatste handelaren dat er plots veel vraag is en zij zoeken dan naar andere kilo’s. Daarvoor bieden ze meer geld en plaatsen ze advertenties met een hogere prijs.

Verkoopsites reageren daarop vervolgens door de advertenties met aanbod offline te halen, omdat zij op dat moment onvoldoende ander aanbod hebben.

Invloed nieuws op handel en prijsfluctuaties

Bij nieuwsartikelen die de prijs kunnen beïnvloeden, zien verkoopsites direct een piek in bezoekersaantallen. Ook aanbieders houden dit scherp in de gaten.
Jan Dortmans bemiddelt voor DLV Advies in fosfaatrechten. Hij herkent zich sterk in het verhaal dat nieuwsfeiten de meeste invloed hebben op de handel en de prijsvorming. "De sterke prijsfluctuaties wijt ik dan ook aan frequente wijzigingen in regelgeving."
In manipulatie of speculatie door handelaren gelooft hij niet. "Er zal vast eens een nieuwe handelaar tussen zitten die wat rechten vasthoudt, maar dat gebeurt niet veel. Stel iemand doet dat met 1.000 kilo fosfaat. Er staat momenteel 20.000 kilo te koop. Op de prijsvorming heeft zo’n portie dus weinig invloed", zegt Dortmans om te vervolgen dat hij nog geen week vooruit kan voorspellen hoe de prijs beweegt. "In zo’n markt wil je elke speculatie wel achterwege laten."

Dit artikel is verschenen in aangepaste vorm in vakblad MELK van het NOORDEN op 16 december 2019.