Nevelkoeling

Nevelkoeling is gemeengoed is geworden. Door water te vernevelen bij de luchtinlaat in de stal, koelt de binnenkomende lucht af. Maar dit is alleen een afdoende maatregel als de luchtvochtigheid niet te hoog is, vertelt Jan Pijnenburg. Van alle maatregelen die er qua huisvesting mogelijk zijn, is dit de minst kostbare methode om hittestress te bestrijden. In landen met een continentaal klimaat, zoals Spanje en Noord-Amerika, werkt het altijd goed vanwege de drogere continentale luchtsoort. "Maar zolang de oceaan zich niet terugtrekt hebben we in Nederland telkens met benauwd weer te maken", zegt Pijnenburg. Als je water vernevelt terwijl de luchtvochtigheid hoog is, werkt het lang niet zo goed. Het kan zelfs averechts werken. De gevoelstemperatuur, die wordt uitgedrukt in de hitte index, stijgt namelijk met rasse schreden, naarmate de luchtvochtigheid stijgt. Als er sprake is van zware stress bij luchttemperaturen van 30 graden en meer in combinatie met hoge luchtvochtigheid, helpt alleen vermindering van de hokbezetting.

Aanpassing bouw met grondbuisventilatie of gesloten koeling

Om hittestress bij varkens tegen te gaan is een aanpassing in de bouw aan te bevelen, aldus Pijnenburg. Dat kan door grondbuisventilatie, maar ook met een systeem van gesloten koeling, waarbij warm water in de grond wordt opgeslagen en ’s winters wordt gebruikt om de ingaande lucht op te warmen. Zomers werkt het natuurlijk omgekeerd. De ingaande lucht die langs een met grondwater gevulde lamellenwand strijkt koelt af. Dit systeem heeft ten opzichte van grondbuisventilatie als nadeel dat het onderhoud en energie vergt maar als voordeel dat het ook in bestaande stallen ingebouwd kan worden.

Water- en voeraanpassingen

Ook is het nodig eventuele aanpassingen door te voeren in de watervoorziening en het voerritme. Een goed werkende waterleiding is nodig. Met regelmaat alles controleren is ook een vereiste. Drinkwater mag niet meer dan 10 tot 15 graden stijgen in temperatuur. Qua voersamenstelling kan je het drogestofpercentage verlagen, zodat varkens meer water gaan opnemen. Een hittestress-mix helpt daarbij en vergroot ook de weerstand door toegevoegde vitamine C.

Verder kan je spelen met het voerritme, maar verander daarin niet te snel iets. Pijnenburg legt uit: “Het varken is een gewoontedier. Als er maar een paar dagen hittestress wordt voorspeld, is het voerritme veranderen niet aan te raden. Maar bij omstandigheden zoals in de afgelopen weken is het wel aan te bevelen om de controle bij het voeren in de koelste uren in de vroege ochtend te doen." Om in te kunnen schatten hoe lang en hoe hevig de te verwachten hittestress aanhoudt, wordt aanbevolen de weersverwachtingen in de gaten te houden. Sinds begin mei was er zeker de helft van de tijd sprake van enige hittestress, oplopend tot dagenlange zware hittestress. Hoe meer rust in de stal, hoe beter. Het enten van de varkens, en andere veel voorkomende werkzaamheden kunnen in deze periodes beter opgeschort worden. Een andere mogelijkheid om de hittestress te verminderen is het vervroegd afleveren van vrijwel slachtrijpe varkens, zegt Jan Pijnenburg. "Op honderd varkens kunnen tien varkens het verschil maken."

Dit artikel is gepubliceerd in PigBusiness van juni 2018.