“Een bewaarplaats wordt bijna altijd aan de buitenzijde geïsoleerd met sandwichpanelen. De prijzen hiervan zijn het afgelopen jaar fors gestegen. Bovendien heeft deze isolatietechniek een aantal nadelen. Daarom is de standaardkeuze voor sandwichpanelen buitenom niet altijd de juiste”, stelt Harrie Versluis, productmanager Bouw bij DLV Advies.

Prijsverschil kleiner bij complexer ontwerp

Nog steeds is van binnenuit isoleren (bijna) altijd duurder. Hoeveel duurder is sterk afhankelijk van het ontwerp van het gebouw. Het prijsverschil wordt kleiner naarmate het ontwerp van de bewaring complexer is (meerdere bewaarcellen en andere functies). Ook het materiaal speelt een rol. De duurste en mooiste manier van van binnenuit isoleren is een koelhuispaneel. Dit paneel dicht rondom zeer goed af: de hoeken en aansluitingen zijn goed tochtdicht en condensvrij te maken. Verder kan de binnenplaat bij een aansluiting prima worden onderbroken. Bij tussenwanden sluit de wand bovendien beter aan op het plafond. Bij buitenom aangebrachte sandwichpanelen lopen er altijd gordingen, koppelkokers en soms windverbanden door een tussenwand – plekken die lastig tocht- en condensdicht zijn te maken.

Besparing kosten  

Koelhuispanelen zijn te krijgen met een vulling van PIR, EPS en mineralenwol. Voor dezelfde isolatiewaarde moet het EPS-paneel anderhalf keer zo dik zijn als het PIR-paneel. Bij een gelijke isolatiewaarde is het dikkere EPS-paneel vaak goedkoper. Het paneel met mineralenwol is veel duurder en isoleert minder goed. Dit paneel wordt alleen gebruikt als de wand ook brandwerend moet zijn. In plaats van koelhuispanelen kan er gekozen worden voor een PIR-plaat met een toplaag van aluminium. Ook een combinatie is mogelijk: wanden van een koelhuispaneel en een plafond van PIR-platen. Dit verlaagt de meerkosten bij het van binnenuit isoleren. Het koelhuispaneel is waterdicht te maken, zodat het (deels) als buitenschil kan dienen. Dit zou bijvoorbeeld gebruikt kunnen worden bij een gevel waardoor er op de kosten van de buitenschil bespaard kan worden.

Grote overspanning

Bij een grote overspanning levert het plafond bij het van binnenuit isoleren een besparing op. Je hoeft immers niet het hele dakvlak mee te nemen. Voor een vlak plafond op twee meter boven het product is minder isolatiemateriaal nodig. Bij aardappelen die behandeld worden met kiemrustverlenger 1,4 Sight heeft dat nog een nevenvoordeel: de hoeveelheid lucht in de cel is kleiner waardoor minder middel nodig is. Er zijn meer bewaartechnische voordelen. Bij van binnenuit isoleren ontstaat tussen de buitenschil en de isolatie aan de binnenzijde een zwak geventileerde spouw. Die verbetert de isolerende werking. Echter doordat de isolatiewaarde van die spouw slechts gelijkwaardig is aan 1 cm isolatiemateriaal, is het voordeel, voor wat de isolatiewaarde betreft, beperkt.

Voorjaarsdag

Van binnenuit isoleren levert een veel groter voordeel op voor bedrijven met een mechanische koeling waar producten tot diep in het voorjaar worden bewaard. Bewaarcellen die van binnenuit zijn geïsoleerd warmen op een zonnige voorjaarsdag namelijk veel minder snel op. De zon warmt een stalen sandwichpaneel op een dak op zo’n dag zomaar 60 tot 80 graden Celsius op. Deze warmte maakt in de maand mei 5 procent extra koeluren noodzakelijk. Daarnaast zorgt de warmte-instraling ook voor extra warmte-ophoping boven het product. Een koeling die geregeld wordt op een ruimte-temperatuur, zal daardoor vaker aanslaan, waardoor de indroging iets toeneemt. Dit effect is amper te verminderen met dikkere isolatie. De keuze van een lichte kleur van het sandwichpaneel helpt iets. Van binnenuit isoleren heeft daarentegen veel meer effect. Kiest u bij binnenuit isoleren voor golfplaten op het dak, dan warmt dat veel minder op dan bij een stalen sandwichpaneel. In de spouw wordt het dus minder warm. Wanneer u buitenom kiest voor een dun sandwichpaneel in plaats van golfplaten, zal het in de spouw nooit zo warm worden als bovenop het dak. Daarnaast ontstaat er in de spouw een trek die de warmte afvoert. Het gevolg is een veel stabieler klimaat in de bewaarcel.

Tweede argument

Bij een bewaring zonder ventilatiewand is er nog een tweede argument. In zo’n bewaring dienen de ventilatoren van de verdamper te zorgen voor de luchtverdeling. Deze blazen de lucht over de kisten en zorgen ervoor dat alle kisten in de cel gelijkmatig worden gekoeld. Vooral bij producten die op het scherpst van de snede worden gekoeld, is die gelijke verdeling van belang. In slechte situaties kunnen er verschillen ontstaan van 1,5 tot 2 graden Celsius. Dat betekent dat er bijvoorbeeld winterpeen van 0,1 en van 2,0 graden in de cel staat. Bij een goede verdeling zijn de verschillen slechts 0,8 tot 1,0 graden Celsius.

Metingen luchtstroom

Ook hier speelt de keuze om de isolatie van binnenuit of buitenom aan te brengen een belangrijke rol. Uit diverse luchtstroom metingen verricht door DLV Advies blijkt dat vooral spanten dwars op de uitblaasrichting een negatief effect hebben op de worp van de verdamper. De worp geeft aan hoe ver de verdamper de lucht wegblaast. De meeste verdampers hebben volgens de technische gegevens een worp van 24 tot 26 meter. Maar als de lucht tegen de spanten blaast, leidt dat tot een halvering van deze worp. Bij spanten en gordingen ontstaan bovendien wervelingen die het luchtbeeld verstoren. In de praktijk worden soms luchtgeleidingsplaten toegepast. De werking daarvan valt vaak tegen. Wanneer de keuze is gemaakt om buitenom te isoleren, dient u rekening te houden met een flink kleinere worp, vooral als de uitblaasrichting dwars op de spanten is. Ook als u met de spanten mee ventileert, heeft u nog last van de gordingen. Een naar beneden lopend dak, beperkt het nadeel iets. Toch dient er ook dan rekening gehouden te worden met een beperkte worp. Uit de praktijkmetingen blijkt dat de luchtverdeling in een cel met een vlak plafond de beste verdeling geeft.

Dit artikel is in aangepaste vorm overgenomen van LandbouwMechanisatie