Het koppel koeien van melkveehouder Guus Janssen in Velp staat net na het middaguur al bij de dam te wachten om te worden gemolken. De hoogproductieve veestapel gaat namelijk drie keer per dag door de melkstal. Een groepje collega-veehouders, die net als Janssen gestart zijn met weiden, beoordeelt het perceel. Ze hebben zich aangemeld bij Stichting Weidegang en krijgen twee jaar begeleiding van weidecoach Ton Derks van DLV Advies.
Het is al snel duidelijk dat het om jong ingezaaid gras gaat. De zode is nog wat open. Janssen vertelt dat hij vrijwel alle percelen die bestemd zijn om te weiden, opnieuw heeft ingezaaid. Hij wilde direct goed starten en het voor de koeien zo aantrekkelijk mogelijk maken om te weiden. 
De veehouder koos voor rantsoenweiden. Daarbij krijgen de koeien elke  dag een vers stuk gras van ongeveer 0,2 hectare. Hij kon ook voor roterend standweiden kiezen, dat misschien wel minder werk is maar hij is bang dat de opname wat minder is. Je stuurt de koeien namelijk best snel weer in hetzelfde perceel. Janssen hebben een gemiddelde productie van ruim 11.000 kilo melk en daar wil hij beslist niet op toegeven. 

Weidepremie te aantrekkelijk

De veiligste manier voor Janssen was om niet te gaan weiden. Maar de weidepremie was te aantrekkelijk om te laten liggen. Hij heeft ook over deelweidegang nagedacht, maar de economische overwegingen wogen zwaarder en daarom is er toch gekozen voor volledige weidegang.  
Ook de andere veehouders zijn hoofdzakelijk om de weidepremie gestart met weiden. Er zijn weinig andere opties waar je op korte termijn meer melkgeld mee kunt halen dan met weiden. 
Derks vindt dat er, naast winst voor imago  en diergezondheid, meer financieel voordeel is te behalen. "Je kunt direct op eiwitaankoop besparen. Durf ook terug te gaan met de eiwitaanvulling zodra het ureumgehalte oploopt.” Janssen is nog wat terughoudend en wil het eerst goed onder de knie hebben, voordat hij krachtvoer gaat minderen. 
Derks geeft als richtlijn om bij enkele malen een tankureum van 22 of hoger, de eiwitrijke brok met stappen van 0,3 kilo te verminderen. "Bij weiden is het belangrijk om op het juiste moment in- en uit te scharen", stelt Derks. Met een officiële grashoogtemeter wordt op verschillende plekken de drogestofopbrengst beoordeeld. Hij adviseert om bij omweiden of rantsoenweiden in te scharen bij 17 cm en uit te scharen bij 6 cm. Bij roterend standweiden raadt hij aan om in te scharen bij 12 cm en uit te scharen bij 8 cm.

Jongvee en droge koeien

Martin Hanenberg uit Erp melkt 120 koeien met twee DeLaval-melkrobots. Ook hij neemt ruim de tijd en kiest ervoor om eerst een jaar het jongvee en de droge koeien te weiden en het jaar erop het melkvee. Hij heeft er twee jaar voor uitgetrokken en doet het jongvee al vanaf een maand of tien naar buiten zodat ze het vroeg leren. Het weiden met melkrobots is nog een hele uitdaging en daar trekt Hanenberg liever wat extra tijd voor uit om het te leren.

Tips voor komende tijd  

Wat is voor de komende tijd belangrijk bij het weiden? Derks noemt vier punten. "Goed de grasopname schatten en sturen met de weide-uren, drie weken na uitscharen bijbemesten - want na drie weken is de stikstof bijna op en valt de grasgroei terug en daalt  het eiwitgehalte in het gras, op tijd beginnen met beregenen en percelen waar het gras te lang wordt maaien.” Bij het schatten van de graslengte ziet Derks dat er in de praktijk nog veel fouten worden gemaakt. Emiel Nabuurs zegt baat te hebben gehad van de eerste weken veel met de liniaal door het land te lopen.

Een andere startende weider heeft een grashoogtemeter aangeschaft, dat kost € 100 tot € 150 , dus dat zijn de kosten niet. Hij wil gewoon weten wat er staat, dan weet hij ook veel beter wat ze opnemen en hoeveel je moet voeren. 

De veehouders zijn erg benieuwd hoe het de komende maanden zal gaan. De vraag is of het over twee maanden nog wel zo makkelijk gaat, want dan is de graskwaliteit een stuk minder. Derks begrijpt deze onzekerheid wel. "Na de tweede snede komt een lastigere periode. Die moet je even door. Je kunt dan ook overwegen om minder hectares te weiden en iets meer bij te voeren.” Volgens Derks is het daarom belangrijk om vroeg in het seizoen te beginnen met weiden. "Dan profiteer je het langste van het beste gras en creëer je het makkelijkst groeitrappen. Daar heb je later in het seizoen steeds profijt van.” 

Dit artikel verscheen in vakblad Melkvee op 16 mei 2019.