Alle rundveemest gewoon op het land en het gebiedsoverschot naar de akkerbouw. Alle varkensmest verwerken, waarna de dikke fractie naar het buitenland kan en de dunne fractie verwerkt tot mineralenconcentraat afzetten in de regio bij akkerbouwers én veehouders. Dat is het ideaalplaatje zoals veel varkenshouders en mestverwerkers dat voor zich zien. En de kans dat dit werkelijkheid wordt, stijgt naarmate de toelating van mineralenconcentraat als kunstmestvervanger dichterbij komt. Mogelijk lukt dat al met ingang van volgend jaar. In EU-verband wordt gewerkt aan erkenning onder de verzamelnaam ‘renure’.

Gemeenschappelijk belang mestverwerking

Dat is de boodschap waarmee een aantal mestverwerkers samen met onder andere DLV Advies dezer dagen de boer op gaan. Het gemeenschappelijke belang van rundvee- en varkenshouders bij mestverwerking moet hierbij niet uit het oog worden verloren, want dat drukt de mestafzetprijzen volgens sommigen. Een hogere prijs dan nu voor de vvo’s (vervangende mestverwerkingsovereenkomsten) is wenselijk en bovendien gunstig voor iedereen. Nu zijn ze 40 cent, maar bijvoorbeeld € 1,50 zou mogelijk beter zijn, omdat de meerkosten voor de vvo’s dan ruimschoots gecompenseerd worden door lagere mestafzetkosten.

Fertigarant-keurmerk

Mestverwerker Kumac, waar sommige veehouders bij betrokken zijn, zet zijn fosfaatrijke dikke fractie af in Frankrijk. Sinds november vorig jaar gebeurt dat onder het Fertigarant-keurmerk, waardoor er flink bespaard kan worden op bemonsteringskosten. Ook de logistiek is hierdoor vereenvoudigd, omdat vrachtwagens niet hoeven te wachten op de monsternemer. Het vloeibare mineralenconcentraat Fertraat vindt zijn weg naar akkerbouwers en naar veehouders die deelnemen aan de pilot met mineralenconcentraat.

Mineralenconcentraten zijn er in verschillende samenstelling, afhankelijk van de producent. Eigenlijk is het woord ‘concentraat’ niet op zijn plaats, want de concentraties zijn juist niet hoog. Je vervoert dus veel water. Daarom is afzet in de regio het best.

Voor- en nadelen

"De voordelen van het concentraat zijn duidelijk: je spaart kunstmest uit, het bevat goed opneembare ammoniumstikstof, de techniek om (emissiearm!) uit te rijden is er", zegt Wientjes.
Alleen: je moet wel opslagcapaciteit hebben. In de mestkelder pompen mag niet, al bestaan hier in de praktijk verschillende ervaringen mee. "Sommige veehouders zijn beducht voor een overmaat kali, al stelt Wientjes dat dit in de meeste situaties erg meevalt. De logistiek is dus wel een aandachtspunt. Inventieve loonwerkers spelen daar al op in, door aangepaste mestopslagcontainers te maken voor gemengde producten.

Salmonella een risico?

Ook lukt het steeds beter om de mesttank (of sleepslang) te laden met verschillende productstromen en zo ter plekke te mengen, denk aan de combinatie van drijfmest, mineralenconcentraat en water. Enkele aanwezigen vragen zich af of salmonella een risico kan zijn, want sleep je als rundveehouder niet juist ziektekiemen je bedrijf op met een mestproduct afkomstig van verschillende varkensbedrijven? Het antwoord van de deskundigen: tot nu toe is dat niet gebleken. Bovendien wordt in de varkenshouderij intensief gemonitord op salmonella.

Dit artikel verscheen in Boerderij op 5 maart 2020.