Aan het project doen ruim 50 veehouders uit de provincies Noord-Brabant, Utrecht en Zuid-Holland mee. Zij worden gedurende 2 jaar door DLV Advies begeleid door middel van individuele coaching in combinatie met praktische kennisoverdracht tijdens studiegroepen en demonstraties. Het doel voor de melkveehouders is dat ze kennis en inzicht krijgen in een integrale aanpak om hun eigen stal te verbeteren ten aanzien van diergezondheid en dierenwelzijn. 

Meer ‘Rust en Ruimte’ in de stal

“Een juiste stalinrichting is niet alleen goed voor de koe, maar is ook economisch gunstig voor de veehouder”, zegt Eric. “En dat start bij een optimaal koecomfort.” De projectleider geeft aan de hand van de vier belangrijkste pijlers het belang van ‘Rust en Ruimte’ aan:

• meer ligtijd door juiste ligboxen;

• een hogere voeropname genereren;

• meer bewegingsruimte voor de dieren creëren;

• minder stress door meer ruimte in de stal.

Eric: “Het doorvoeren van bovenstaande punten zorgt er onder andere voor dat de koeien meer liggen, meer herkauwen, een betere doorbloeding van de uier en baarmoeder krijgen en het beenwerk en de klauwen worden ontlast. Ze hebben meer bewegingsvrijheid in de stal en er ontstaat rust bij het voerhek, de voerboxen en melkrobot. Kortom minder incidenten, minder stress én meer ruimte in de stal.” Dat het ook financieel voordeel oplevert, laat Eric zien aan de hand van een voorbeeld. Wanneer een koe 1 uur extra zou liggen, levert dit een productieverhoging op van 1,7 kg meer melk per koe per dag.  Bij een saldo van € 0,25 per kg melk zal dit jaarlijks zo’n € 125 per koe opleveren. “Wanneer bovenstaande punten worden doorgevoerd, zal dit positief doorwerken voor bijvoorbeeld PlanetProof. Daarbij kunnen veehouders gemakkelijker hun punten scoren voor de MDV (Maatlat Duurzame Veehouderij) en daarmee fiscaal voordeel behalen.”

Hoe herken je stress?

Stress door rangorde is er altijd, geeft Eric aan. Belangrijk is om stress te herkennen en deze te beperken. Wanneer een koe een actief ogen- en orenspel laat zien, de kop omhoog gooit of schrikachtig is en intentiebewegingen (vluchtgedrag) maakt, dan zijn er te veel stressfactoren. “Af en toe een kort stressmoment is overigens niet erg, maar als stress lang aanhoudt of vaak voorkomt, dienen er maatregelen genomen te worden.” Stress wordt veroorzaakt door onvoorspelbaarheid en oncontroleerbaarheid. Het niet kunnen weglopen van een hogere rangrode is bijvoorbeeld een belangrijke stressfactor. “Wees consequent en voorspelbaar in je handelingen en zorg voor voldoende ruimte in de stal.” 

Optimalisatie Rust en Ruimte

Tijdens de presentatie en het stalbezoek werd er met de groepen voor het onderdeel ‘Rust en Ruimte’ ingezoomd op de volgende stalonderdelen: 

Breedte loopvreetruimte achter het voerhek

Breedte loopruimte tussen 2 rijen ligboxen

Breedte doorgangen afhankelijk van obstakels

Max. onderlinge afstand doorsteken

Totale loopoppervlakte per koe

Basiseisen voor comfortabele ligplaatsen

Lengte ligbox en ligbed in een tussenrij

Lengte ligbox en ligbed tegen de muur

Optimaliseren breedte van de ligbox

Optimaliseren afstelling van de stalinrichting

Verlenging ligboxen in bestaande stal

Ombouw naar diepstrooiselboxen

Uitvoering van de transitiestal

 

Aandachtspunten in de stal

“Veel maatregelen ter verbetering van het comfort van de dieren kunnen redelijk eenvoudig worden doorgevoerd en dragen bij aan een langere levensduur en betere melkproductie. Denk bijvoorbeeld aan het verlengen van het aantal lig-uren”, vervolgt Eric zijn presentatie. Stalaanpassingen die bijdragen aan de optimalisatie van het koecomfort zullen tijd en geld kosten, waarbij er moet worden nagedacht of de huidige stal hier nog geschikt voor is. Eric: “Wanneer er (ver)bouwplannen zijn, laat dit dan uitvoeren volgens de richtlijnen van de MDV. Wanneer een stal hier voldoende scoort, kan 27% van het investeringsbedrag geclaimd worden via de MIA (bij melkveebedrijven met weidegang is dit 36%) en 75% van het investeringsbedrag kan vrij afgeschreven worden middels Vamil. Daarnaast eisen banken steeds vaker een MDV-certificaat als voorwaarde bij de aanvraag van een financiering voor stallenbouw of renovatie. De investeringen voor de gewenste staloptimalisatie in de bestaande stal, kunnen ook in aanmerking komen voor een MDV-certificaat en zijn in veel gevallen te overzien, maar hiervoor ligt wel altijd een optimalisatieplan aan ten grondslag. Zet vooraf alle wensen op een rij. Op basis daarvan gaan we aan de slag en kunnen we gezondheid, koecomfort en rendement verbeteren én houden we rekening met de richtlijnen van de MDV”, aldus Eric.

Optimalisatieplan

Een staloptimalisatieplan bestaat uit de volgende onderdelen:

• Intake gewenste verbeterpunten veehouder

• Analyse van de stal met een complete Cow-comfort-check op de onderdelen:

• Rust en Ruimte

• Water en Voer

• Licht en Lucht

• Vloer en loopgedrag

• Advies optimalisatie koecomfort

• Plan van aanpak met stalinrichtingsplan

Projectmatig werken

Het project Betere stal voor Koe en Klimaat gaat over het optimaliseren van de stal, waarbij aandacht is voor dierenwelzijn, diergezondheid, arbeidsefficiëntie, milieu en de rentabiliteit. Het project is tot stand gekomen door de zoektocht van melkveehouders naar de juiste oplossing om hun bedrijf toekomstbestendig te maken. Ze moeten voldoen aan de wet- en regelgeving vanuit de overheid, die het steeds lastiger maakt om op een eigen manier het bedrijf te runnen. Ze willen ook graag de stal integraal aanpakken om ook andere aspecten zoals dierenwelzijn, diergezondheid en koecomfort te verbeteren om een beter verdienmodel te creëren. Hiervoor is inzicht in de stal nodig en inzicht in de relatie/interactie tussen stalinrichting, dierenwelzijn, rentabiliteit en milieu. Alle deelnemers binnen dit project werken aan al deze onderdelen.

Meer informatie

Het project ‘Betere stal voor koe en klimaat’ is voortgekomen uit het Sabe-traject ‘Samen leren’, is mede mogelijk gemaakt door subsidiegelden vanuit RVO en vindt plaats in de provincies Zuid-Holland, Noord-Brabant en Utrecht. Wilt u meer weten over het Sabe-traject ‘Samen leren’, dan kunt u contact opnemen met Anne van Heesbeen, projectleider bij DLV Advies.