Dit is geen nieuw fenomeen legt Jan Pijnenburg, adviseur intensief bij DLV Advies, uit: “Ook vroeger was de spreiding al groot omdat sommige veehouders veel mest op hun eigen land of in de buurt kwijt konden. Nu is de spreiding vooral groter geworden omdat veehouders gerichter kijken naar scheiding van de meststromen om daarmee optimaal in te spelen op afzetkansen.”

Mestafzetkosten berekend

In de eenvoudigste variant bestaan de mestafzetkosten door de facturen van de mestintermediair, die alle mest ophaalt, en de betalingen voor de mestverwerkingsplicht te delen door de geproduceerde tonnen mest. De eenvoudigste methode is echter niet meer per se ook de beste en/of goedkoopste. Jan legt uit: “Waar in het verleden mestverwerkers stopten omdat het toch qua rendement en/of arbeidsbehoefte tegenviel, zien we de laatste jaren weer meer continuïteit of zelfs opschaling.” Dit geldt voor zowel grootschalige aanpak als voor de boerderij toepassingen.

Beter rendement

Nog steeds ziet Jan Pijnenburg regelmatig initiatieven die moeilijk tot een positief rendement komen. “Gelukkig zijn er ook genoeg successen te melden. Vooral doordat de verwerkingsplicht zijn intrede heeft gedaan, is er inmiddels beter rendement te maken. De verwerkers krijgen bij afzet buiten de Nederlandse landbouw nu een extra bijdrage van diegene die er voor kiezen om niet te verwerken via VVO’s. Ook de grootschalige verwerkers zien via dit spoor nu ineens een extra bijdrage in de kosten ontstaan.”
De VVO’s hadden afgelopen jaar een waarde van rond de € 1,50 per kilogram fosfaat. Door de hectiek in de markt was de spreiding groot en varieerde van € 0,80 tot € 2,50 in de piek.
De verwerkers zagen bij een gemiddeld mestgehalte van drie kilogram fosfaat ineens een extra kostenvergoeding van € 4,50 per ton ontstaan ten opzichte van een aantal jaren eerder. De kostprijs zakte daardoor van ongeveer 20 euro naar 15,5 euro per ton. “En voor dit geld lukte het juist wel om mest aan de poort geleverd te krijgen. Een kostprijs van 20 euro in de voorgaande jaren was simpelweg te hoog, zeker als je bedenkt dat er ook nog drie tot vijf euro aan kosten gemaakt moest worden om deze mest aangeleverd te krijgen”, licht Jan toe. 

Alleen grootschalige mestverwerking rendabel? 

“Mestverwerking was toen alleen rond te rekenen voor diegene die van zichzelf al voldoende mest produceerden om een installatie van minimaal 10.000 ton per jaar aan de gang te houden. Om de drie tot vijf euro extra kosten van mestaanvoer te compenseren moest grootschaligheid de oplossing brengen. Maar grootschaligheid bracht ook weer kosten met zich mee voor ondergrond of organisatie. 
Omdat de extra vergoeding voor de VVO’s een bedrag per kg fosfaat is, blijkt dat juist de verwerkers die geconcentreerde mest verwerken nu ook makkelijker de kostprijs vergoed kunnen krijgen. Kleinschalige mestverwerking wordt hierdoor voor veel ondernemers ineens een stuk interessanter. 
Compostering, droging maar ook hygiënisatie van dikkere mestsoorten zoals digestaat zijn hiervan mooie voorbeelden.

Neem voor meer informatie contact op met Jan Pijnenburg via 06 26 54 87 88 of j.pijnenburg@dlvadvies.nl.