'Het is voor varkens- en pluimveehouders nu de tijd om een strategische keuze te maken om door te gaan of te stoppen', zegt Jos de Groot, directeur van DLV Advies. 'Want als de keuze valt op doorgaan, moeten de stallen voor 2020 zijn aangepast.' Voordat zo’n investering in de gebouwen helemaal klaar is, zijn er nog veel stappen te zetten. De Groot zegt dat de keuze begint bij de ondernemer: wil hij of zij nog een nieuwe uitdaging aangaan? Belangrijk daarbij is of er een opvolger is.

Stappen bij doorgaan

Als de ondernemer kiest voor doorgaan, is het de vraag op welke manier hij de stallen gaat aanpassen. Dat kan met een luchtwasser of met het aanpassen van het klimaatsysteem. Belangrijk is te weten hoeveel die investeringen kosten, en of ze financierbaar zijn. En als financiering door een bank niet lukt, is er dan een alternatieve vorm van financiering mogelijk? Of is het alleen haalbaar om slechts een deel van de gebouwen aan te passen?

Als de financiering haalbaar is, moeten nog veel stappen worden gezet om voor 2020 klaar te zijn, zoals een MER-beoordeling voorafgaand aan een omgevingsvergunning. Voor bedrijven die groter worden dan 750 zeugen, 2.000 vleesvarkens of 40.000 vleeskuikens of hennen geldt een uitgebreide vergunningprocedure die al snel acht maanden duurt. Voor 2024 moet ook het eventueel aanwezige asbest worden verwijderd.

Extra emissie-regels in Brabant

Provincie Noord-Brabant legt veehouders nog extra emissie-regels op, met als deadline 2022. In delen van Noord-Brabant moet bovendien worden ‘gestaldeerd’. Dat betekent dat eerst een stal aan de veehouderij moet worden onttrokken, voordat de overheid een uitbreiding toestaat. Volgens De Groot moeten veel ondernemers nog kiezen: ‘Een deel van hen wacht op kansen die kunnen komen, zoals een opkoopregeling voor varkensrechten.' 

Hij benadrukt dat het goed is om op een gegeven moment toch een keuze te maken, zeker als je wilt doorgaan. ‘Het is beter wel een keuze te maken, maar tegelijk voortdurende te kijken of er een reden is om die bij te stellen. Als je tot volgend voorjaar wacht met kiezen, dan ben je te laat.’

Gevolgen op een rij

Elk bedrijf en elke gezinssituatie is anders. Daarom is er geen algemeen advies te geven, zegt De Groot. Het is voor elke ondernemer aan te raden om een stappenplan te doorlopen. Het is allereerst goed om de financiële en fiscale gevolgen op een rij te zetten van stoppen of doorgaan. Doorgaan kan ook betekenen om de gebouwen op een andere manier te gelde te maken, bijvoorbeeld met een caravanstalling. Steeds meer gemeentes verruimen de mogelijkheden voor vrijkomende agrarische gebouwen (VAB). Wat eerst niet kon, kan nu onder bepaalde voorwaarden vaak wel.

Herbestemming gebouwen

In zulke gevallen moeten wel de financiële en fiscale gevolgen voor 2019 op een rij staan. Anders is er onvoldoende tijd om alle vervolgstappen te nemen voor 2020, zoals herbestemming van de gebouwen. Voor 2020 moeten de stallen dan leeg zijn, anders volgen er boetes. Zonder de juiste vergunning is het niet-agrarische gebruik van een agrarisch gebouw illegaal. Als de keuze valt op stoppen en het slopen van de gebouwen, of een deel ervan, kunnen provinciale regelingen zoals Ruimte voor Ruimte interessant zijn, of de gemeentelijke sloopbonusregelingen.

Vaak is het lastig om een goed overzicht te krijgen voor het maken van de beste keuze, die past binnen de complexe regelgeving, bij het bedrijf en de gezinssituatie. Een goede adviseur is daarbij van grote waarde. Onze adviseurs hebben veel ervaring met zulke situaties. De Groot: ‘Wij kunnen mensen het gehele proces ontzorgen.’

Stappenplan stoppersregeling

Neemt u deel aan de stoppersregeling? Download dan hier het stappenplan, voor zowel doorgaan en uw bedrijf up to date maken voor 2020 als voor het beëindigen van (een deel van) uw bedrijf.

Download het stappenplan

Dit artikel is verschenen op 1 september 2018 in Nieuwe Oogst.