Gebruik Bokashi

Afgelopen najaar zijn op drie verschillende locaties in de gemeente Tubbergen en Dinkelland vier Bokashikuilen aangelegd. Een is aangelegd op de kopakker van melkveehouder Jeroen Groeneveld onder begeleiding van Jasper ten Berge van Bij de Oorsprong. Voor Groeneveld is het de eerste keer dat hij een Bokashikuil heeft aangelegd. In februari heeft hij het eerste deel al uitgereden over grasland. Een deel Bokashi zit nog in de kuil en gaat later op het maisland. In principe mag al het gras en blad dat de gemeente heeft in de kuil. Een belangrijke voorwaarde is wel dat er niet meer dan 5 km mee gereden mag worden omdat het anders onder de Afvalstoffenwet valt en het als mest meegerekend moet worden in de boekhouding. Aandachtspunt is dat het groen vrij is van bermafval zoals plastic en blikjes.

Een Bokashikuil maken

De kuil van bermmaaisel, slootmaaisel en blad is aangelegd op de kopakker. Van belang is dat de kuil een juiste koolstof-, stikstofverhouding heeft en voldoende vochtigheid. Als het ingangsmateriaal niet vochtig genoeg is kan water worden toegevoegd. Het ingangsmateriaal wordt gemengd met Effectieve Micro-organismen. Na het mengen wordt de kuil aangereden en zuurstofarm afgedekt. Gebruikelijk is om de hoop 8 tot 10 weken te laten liggen. In deze periode stabiliseert de hoop bij een temperatuur van maximaal 40 graden en sterven de zaden en kiemen af die nog aanwezig zijn.

Uitrijden van Bokashi over het land

Dit keer is de kuil in het voorjaar uitgereden. Groeneveld geeft aan dat het beter is om het materiaal in het najaar uit te rijden zodat het bodemleven langer de tijd heeft om organisch materiaal op te nemen, voordat de eerste snede geoogst moet worden of maïs gezaaid moet worden. Hiervoor is het van belang dat er voldoende kuilopslagmogelijkheden zijn op het erf. De Bokashi is uitgereden over het land met de meststrooier. Dit is goed te doen. Het blad uit de kuil was na drie weken nog zichtbaar op het land. De ervaring en verwachting is dat het voor de eerste snede volledig is opgenomen in de bodem. Het aanleggen van de kuil is relatief arbeidsintensief en er komt extra loonwerk bij kijken. Het is financieel haalbaar zolang de gemeente geen vergoeding vraagt voor de te leveren biomassa.

Compost als bodemverbeteraar

Composteerder Olde Bolhaar ontving de groep met een bedrijfspresentatie en rondleiding over het 10 ha tellende terrein in Bad Bentheim. Het bedrijf is van Nederlandse oorsprong en heeft tevens twee locaties in Nederland. Duitsland is echter hun grootste locatie, daar wordt compost veel meer gebruikt. Standaard leveren de gemeenten hier hun groenafval. Een belangrijk verschil in de markt is dat compost in Duitsland niet onder de meststoffenwet valt en in Nederland wel. Echter leveren ze de meeste compost ten behoeve van het maken van potgrond.
Olde Bolhaar ontvangt al het groenafval van verschillende gemeenten. De grote stukken hout worden eruit gehaald en de rest gaat door de shredder, wordt gezeeft en vervolgens op een hoop gereden. Compost ontstaat doordat het groenafval gedurende vier weken op een aangereden hoop ligt en niet wordt afdekt. In de hoop ontstaat warmte tot maximaal 60 graden. Dit is een natuurlijk proces waarbij alle zaden en kiemen worden gedood en de massa als het ware wordt gehygiëniseerd. Aan veehouders in de buurt levert Olde Bolhaar de compost voor € 3 per ton. Een aantal aanwezige veehouders nemen dit product ook al af.

Het was een interessante middag waarbij ervaringen en kennis en ervaring is uitgewisseld over het verhogen van organische stof in de bodem door middel van Bokashi en compost. Beide producten zijn gedemonstreerd.

Het organiseren van deze excursie is onderdeel van het project ‘De bodem als spons’ en is mede mogelijk gemaakt door de provincie Overijssel en het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.