Het is goed om eens stil te staan bij het doel om stikstof op te gaan kopen. Is dat om ontwikkeling in andere velden mogelijk te maken of om de stikstofdepositie op natuur te verlagen?

Maximaal haalbare effecten

Wie dat tweede als doel heeft, zal er op tegen zijn de stikstof, die opgekocht wordt, in te zetten voor andere doelen. Kortom, het wordt nog een uitdaging om voldoende stikstof te verkrijgen om de ontwikkelingen in Nederland weer vlot te trekken, laat staan om de natuur te beschermen. Ik zal me niet verder uitlaten over de te hanteren doelstelling of het effect van de maatregelen op de natuur in Nederland. Ik ben ervan overtuigd dat er noodzaak komt om stikstof te verzamelen, dus is het zaak om na te denken over de maximaal haalbare effecten om de doelen te realiseren. Alles zal benut moeten worden om effect te sorteren met als gevolg dat er op termijn geen discussie meer is.

Kosteneffectief

Het is een gegeven dat het treffen van stikstofreducerende maatregelen op de intensieve bedrijven tot de factor 10 x zo kosteneffectief zijn dan het opkopen van die bedrijven. Weliswaar gaat dan niet de uitstoot van 100% naar 0, maar bijvoorbeeld van 100% naar 15%.
Je kan voor dezelfde euro die je uitgeeft in dat scenario 10 keer zoveel stikstof reduceren. Nu is het makkelijk gezegd dat we minder vee willen, maar wanneer je maximaal de stikstofruimte wilt opzoeken zul je hier gefundeerder over na moeten denken. Hoeveel wil je besteden aan de dure opkoop, tevens hoeveel besteed je aan de kosteneffectieve route voor het aanpassen van de bedrijven?

Doorgaan met waar ze goed in zijn

Een andere vraag is of je niet juist de ondernemers nu moet willen bereiken. De varkenshouderij is reeds gekrompen naar minder dan 3.000 ondernemers t.o.v. ruim 30.000 in de jaren 90. Tevens zijn er steeds meer ondernemers met meerdere locaties. Juist hier wringt de schoen om de deelname aan de stikstofreductie met opkoop te realiseren. Die ondernemers willen door in de sector met hetgeen waar ze goed in zijn, het blokkeert ze dat er een beroepsverbod wordt opgelegd bij deelname. Daarbij schakelt dit de deelname van een grote groep locaties uit, waarvan de ondernemers bereid zijn het bedrijf te verplaatsen naar een geschiktere locatie, maar er daarentegen niet voor open staan om te stoppen.

Herinvesteren

Terwijl ik links en rechts ingehaald word door mensen die nog niet met onze natuur bezig zijn, probeer ik openingen te bedenken. Ik hou van anders redeneren en de discussie op gang brengen. Je zou de ondernemers na deelname aan de opkoopregeling juist moeten verplichten de middelen te herinvesteren in de varkenshouderij in Nederland. Doorgaan in de varkenshouderij, onder de voorwaarde dat de locaties die gekocht worden meteen worden aangepast naar de eindnormen van bijvoorbeeld 85% emissiereductie.

Verdubbelaar

Dan zet je de middelen die je beschikbaar stelt twee keer in, namelijk één keer voor de opkoop van de locatie (dure maatregel), maar ook voor aanpassen van een bestaande locatie (kosteneffectieve maatregel). Hoe verantwoord is je geld dan besteed? Nee, meer varkens komen daar niet van, want we hebben in Nederland een plafond middels de varkensrechten. En tóch heb je met het geld, wat onze kinderen later ter beschikking moeten hebben, de verdubbelaar ingezet én fors meer stikstof beschikbaar gekregen dan in de eerste variant van opkopen gelukt zou zijn.

Gewenste stikstofruimte

Overigens fijn dat er geld beschikbaar komt voor bedrijven, die niet voor opkoop via deze weg in aanmerking komen. Er zijn immers legio bedrijven die de normen van 1 of 2 mol depositie op een natura 2000-gebied niet halen, zij kunnen geen kant op. Zij komen niet in aanmerking voor opkoop en komen niet toe aan verduurzamen. Dit terwijl ook die bedrijven hard nodig zijn om de gewenste stikstofruimte voor alle agenda’s in Nederland te verkrijgen. Een andere prettige bijkomstigheid is, dat het geld in dat geval in de eigen sector besteed wordt en niet als concurrentievervalsend juist alleen in andere sectoren ingezet wordt. Vreemd dat het niet in de varkenshouderij mag worden geïnvesteerd en je er wel een staalverwerkingsbedrijf mee mag beginnen.

Je ziet, ik heb echt maar 100 km per uur gereden en lang de tijd gehad om na te denken. Jammer dat mijn rit is afgelopen. Er zijn nog zoveel opties te bedenken, maar ik ga graag de discussie met eenieder aan nu de cafés weer open zijn.

Deze blog is overgenomen van varkens.nl